Toksahkungnawk 13

1 Tahmaa hoi patukkungnawk loe, Antiok vangpui ih kricabu pum-im thungah oh o, Barnabas, Niger, tiah kawk o ih Simeon, Cyrene vangpui ih Lucius, Manen (anih loe prae ahap ukkung Herod hoi nawnto kaqoeng ampui ah oh) hoi Saul cae doeh oh o.

I Antiokia, hjå kyrkjelyden der, var det nokre profetar og lærarar: Barnabas og Simeon, som vart kalla Niger, og Lukius frå Kyrene og Manaen, fosterbror til fylkeskongen Herodes, og Saulus.

2 Angraeng ih tok to sak o moe, buh a zah o naah, toksak han Ka kawk ih baktih toengah, Barnabas hoi Saul to Kai hanah pahoe oh, tiah Kacai Muithla mah thuih.

Medan dei heldt gudstenesta og fasta, sagde den Heilage Ande: «Tak ut Barnabas og Saulus åt meg til den gjerning som eg hev kalla deim til!»

3 Nihcae loe buhzah hoiah lawkthuih o, nihnik nuiah bankoeng pae o moe, nihnik to patoeh o.

Då fasta dei og bad og lagde henderne på deim og let deim fara.

4 Nihnik loe Kacai Muithla mah patoeh ih baktih toengah, Silucia ah caeh hoi tathuk moe, to ahmuen hoiah Cyprus ah palong hoiah a caeh hoi.

Då dei no soleis var utsende av den Heilage Ande, for dei ned til Seleukia og siglde derifrå yver til Kypern.

5 Salamis vangpui a phak hoi naah, Judahnawk ih Sineko ah Sithaw lok to a thuih hoi: nihnik bomkung ah oh hanah, Johan doeh caeh toeng.

Og då dei var komne til Salamis, forkynte dei Guds ord i synagogorne til jødarne, og dei hadde ogso Johannes med til medhjelp.

6 Tui mah takui ih prae hoiah a caeh o poe, Paphos phak o naah loe Barjesu, tiah ahmin kaom, tahmaa ah kangsah, miklet kop, Judah kami maeto a hnuk o:

Då dei so hadde fare gjenom øyi radt til Pafus, fann dei ein trollmann, ein falsk profet, ein jøde, som hadde namnet Barjesus.

7 anih loe prae ukkung Sergia Paula khaeah oh, prae ukkung loe palungha kami ah oh, anih loe Sithaw lok thaih han koeh pongah, Barnaba hoi Saul to kawk.

Han var hjå landshovdingen Sergius Paulus, ein klok mann. Denne kalla til seg Barnabas og Saulus og ynskte å høyra Guds ord.

8 Toe prae ukkung mah tanghaih tawnh han ai ah, (miklet kop, tiah ahmin kaom, ) Elima mah nihnik ih lok to aek.

Men Elymas, trollmannen - for so er namnet hans utlagt - stod deim imot og søkte å venda landshovdingen av frå trui.

9 To naah Paul, tiah kawk ih Saul loe Kacai Muithla hoiah koi, miklet kop kami to mikpakhrip ai ah a khet moe,

Men Saulus, som og vert kalla Paulus, vart fyllt med den Heilage Ande og såg kvast på honom og sagde:

10 alinghaih, sethaih boih hoiah kakoi, nang taqawk caa, toenghaih hmuennawk boih ih misa, katoeng Angraeng ih loklam hoiah kami loklam nam khraengsakhaih tok to na toengh mak ai maw?

«Å du som er full av all svik og all vondskap, du djevels barn, du fiende til all rettferd! vil du ikkje halda upp med å forvenda Herrens beine vegar?

11 Khenah, Angraeng ih ban na nuiah oh, mik na maeng ueloe, khotue nasetto thungah maw loe ni aengh to na hnu mak ai, tiah a naa. Akra ai ah tamai hoi khoving to anih nuiah krak; to naah ban hoi zaeh hanah anih mah kaminawk to pakrong.

Og no, sjå Herrens hand er yver deg, og du skal verta blind og ikkje sjå soli ei tid.» Og straks fall skodda og myrker på honom, og han trivla ikring og leita etter nokon som kunde leida honom ved handi.

12 Prae ukkung mah to hmuen to hnuk naah, tanghaih tawnh, Angraeng ih patukhaih hmuen nuiah a dawnrai.

Då tok landshovdingen ved trui, då han såg det som hadde hendt, og han var full av undring yver Herrens læra.

13 Pawl hoi angmah ih ampuinawk loe Paphos vangpui hoi Pamphylia prae thungah kaom Perga vangpui ah caeh o: Johan mah to ahmuen hoiah nihcae to Jerusalem ah amlaem taak ving.

Paulus og fylgjet hans siglde so frå Pafus og kom til Perge i Pamfylia. Men Johannes skilde seg frå deim og vende um til Jerusalem.

14 Nihcae loe Perga hoiah Pesidia prae, Antiok ah caeh o, Sabbath niah loe Sineko ah caeh o moe, anghnut o.

Men dei for lenger frå Perge og kom til Antiokia i Pisidia og gjekk inn i synagoga på kviledagen og sette seg.

15 Kaalok hoi tahmaanawk ih cabu to kroek o pacoengah, Sineko ukkungnawk mah nihcae khaeah, nawkamyanawk, thapaekhaih lokthuih han om nahaeloe, a thuih o hanah, kami to patoeh moe, thaih o sak.

Etter lesnaden av lovi og profetarne sende forstandarane for synagoga bod til deim og sagde: «Brør, dersom de hev noko ord til påminning for folket, so tala!»

16 Pawl loe angdoet tahang moe, kaminawk boih ban payangh thuih pacoengah, Israel kaminawk hoi Sithaw zii kaminawk, ka lok hae tahngai oh:

So stod Paulus upp og slo til ljod med handi og sagde: «Israelitiske menner og de som ottast Gud, høyr!

17 hae Israel kaminawk ih Sithaw mah aicae ampanawk to qoih moe, Izip prae thungah angvin ah a oh o naah, nihcae to tapom tahang, a thacakhaih ban hoiah nihcae to prae thung hoiah tacawt haih.

Dette folks, Israels, Gud valde ut federne våre, og han upphøgde folket i utlendingskapen i Egyptarland og førde deim ut derifrå med høglyft arm.

18 Saning quipalito thung praezaek ah nihcae to a khetzawn.

Og umkring fyrti år bar han deim på faderarm i øydemarki,

19 Anih mah Kanaan prae thung ih acaeng taruktonawk to pazawk moe, prae to nihcae khaeah qawk ah pazet.

og han øydde ut sju folkeslag i Kana’ans-landet og skifte landet deira ut til arv åt deim, i fire hundrad og femti år på lag.

20 To pacoengah tahmaa Samuel dung karoek to, saning cumvai pali, pangato thung lokcaekkungnawk khaeah a paek.

So gav han deim domarar alt til profeten Samuel.

21 To pacoengah nihcae mah siangpahrang to hnik o, to pongah Benjamin acaeng thung hoiah Kish capa Saul to a paek, anih mah saning quipalito thung uk.

Sidan kravde dei ein konge, og Gud gav deim Saul, Kis’ son, ein mann av Benjamins ætt, i fyrti år.

22 Anih mah Saul to pahnawt pacoengah, David to nihcae ih siangpahrang ah a suek pae; David kawng pongah, Kaimah ih palung baktiah kaom, Jesse capa David to ka hnuk boeh, anih mah ni saksak han ka koeh ih hmuen to akoepsak tih, tiah a thuih.

Og då han hadde sett honom av, uppreiste han deim David til konge, han som han vitna um og sagde; «Eg fann David, Isais son, ein mann etter mitt hjarta; han skal gjera all min vilje.»

23 Hae kami ih atii thung hoiah Sithaw mah Israel kaminawk khaeah lokkamhaih sak baktih toengah, Pahlongkung, Jesu to a paek:

Av hans ætt førde han etter lovnaden fram ein frelsar for Israel, Jesus,

24 anih angzo ai naah, Johan mah Israelnawk boih khaeah dawnpakhuem tuinuemhaih kawng to thuih pae.

etter at Johannes fyreåt for hans koma hadde forkynt umvendingsdåp for heile Israels folk.

25 A sak ih tok pacoeng tom naah Johan mah, kai loe mi kawbaktih kami ah maw na poek o? Kai loe Anih to na ai ni. Khenah, ka hnukah angzo kami Maeto oh, kai loe Anih ih khokpanai khram pae han mataeng doeh kam cuk ai, tiah a naa.

Men då Johannes fullførde sitt livnadslaup, sagde han: «Den de held meg for å vera, er eg ikkje; men sjå, det kjem ein etter meg, som eg ikkje er verdig til å løysa skorne av føterne på.»

26 Nawkamyanawk, Abraham ih caa hoi nangcae thungah kaom Sithaw zii kaminawk, nangcae khaeah hae pahlonghaih lok hae patoeh boeh.

Brør, søner av Abrahams ætt, og dei millom dykk som ottast Gud! til dykk vart ordet um denne frelsa sendt.

27 Jerusalem vangpui ah kaom kaminawk hoi nihcae ukkungnawk mah, Anih to panoek o ai, Sabbath ni kruekah a kroek o ih tahmaanawk ih lok doeh thaih o kop ai, Anih zae nethaih rang hoiah tahmaanawk mah thuih o ih lok to nihcae mah akoep o sak boeh.

For dei som bur i Jerusalem og deira rådsherrar kjende honom ikkje, og med di dei dømde honom, uppfyllte dei og profetordi, som vert fyrelesne kvar kviledag.

28 Nihcae loe Anih duek han khoek to zaehaih hnu o ai, toe Anih to hum hanah Pilat khaeah a hnik o.

Og endå dei ikkje fann nokor daudskyld, bad dei Pilatus at han måtte verta ihelslegen.

29 Tarik ih Anih thuihhaih lok boih loe nihcae mah akoep o sak boeh, thinglam hoiah a lak o moe, Anih to taprong ah aphum o.

Men då dei hadde fullført alt det som stend skrive um honom, tok dei honom ned av treet og lagde honom i ei grav.

30 Toe Sithaw mah Anih to duekhaih thung hoiah pathawk let:

Men Gud vekte honom upp frå dei daude;

31 Kalili hoi Jerusalem ah Anih hoi nawnto kacaeh kaminawk mah loe ni paroeai thungah Anih to hnuk o, nihcae loe kaminawk han hnukung ah oh o.

og han synte seg i fleire dagar for deim som hadde gjenge med honom frå Galilæa upp til Jerusalem, dei som no er hans vitne for folket.

32 To pongah aicae ampanawk khaeah Sithaw mah paek ih lokkamhaih, kahoih tamthanglok to nangcae khaeah kang thuih o.

Og me forkynner dykk evangeliet um den lovnaden som vart federne gjeven, at Gud hev uppfyllt denne for oss, deira born, då han reiste upp Jesus,

33 Sithaw mah a caa ah kaom aicae khaeah, Jesu pathawk lethaih to akoepsak boeh; Saam Cabu hnetto pongah doeh, Nang loe Ka Capa ni, nang loe vaihniah kang tapenh, tiah tarik ih oh.

so som det og stend skrive i den andre salmen: «Du er min son; eg hev født deg i dag.»

34 Sithaw mah duekhaih thung hoiah anih pathawk let naah, vaihi kaqong thungah amlaem let mak ai boeh, tiah a thuih: David khaeah ka suek ih kacak palungnathaih lok to kang paek o han, tiah a thuih.

Men at han reiste honom upp frå dei daude, so han aldri meir skal venda tilbake til undergang, det hev han sagt so: «Eg vil gjeva dykk dei heilage lovnader til David, dei trufaste.»

35 Kalah Saam Cabu pongah loe, Nangmah ih kaciim kami to natuek naah doeh na qongsak mak ai, tiah thuih let bae.

Difor segjer han og ein annan stad: «Du skal ikkje lata din heilage sjå undergang.»

36 Sithaw koehhaih baktiah David loe angmah ih adung thung Sithaw ih tok to sak moe, a duek; anih loe ampanawk khaeah aphum o, anih ih takpum loe amro.

For David sovna av, etter han i si livetid hadde tent Guds rådgjerd, og vart samla med sine feder og såg undergang.

37 Toe Sithaw mah pathawk let ih kami loe amro ai.

Men han som Gud vekte upp, han såg ikkje undergang.

38 To pongah nawkamyanawk, hae kami rang hoiah zae tahmenhaih nangcae khaeah taphong boeh, tito panoek oh.

Det vere då kunnigt for dykk, brør, at i honom vert forlating for synderne forkynt dykk;

39 Mosi ih kaalok hoiah toenghaih to hnu thai ai, toe anih rang hoiah loe tangcaanawk boih mah toenghaih to hnuk o.

og frå alt det som de ikkje kann verta rettferdiggjorde frå ved Mose lov, vert kvar den som trur rettferdiggjord i honom.

40 Acoe oh, to tih ai nahaeloe tahmaanawk mah thuih ih lok to nangcae nuiah phak moeng tih;

Sjå difor til at det som er sagt hjå profetarne, ikkje skal koma yver dykk:

41 Khen oh, nangcae kami khet patoek kaminawk, dawnrai oh loe, anghmaa angtaa oh: na hing o thung tok ka sak, to tiah sak ih tok to kami maeto mah na thui o cadoeh na tang o thai mak ai, tiah thuih ih lok to nangcae nuiah pha o sak hmah, tiah a naa.

«Sjå, de vanvyrdarar, og undra dykk og vert til inkjes! for eit verk gjer eg i dykkar dagar, eit verk som de ikkje vil tru, um nokon fortel dykk det.»»

42 Judahnawk ih Sineko hoi tacawt o pacoengah, Gentelnawk mah to kawng to hmabang ih Sabbath niah, nihcae khae thuih let hanah tahmenhaih hnik o.

Men då dei gjekk ut, bad dei um at desse ordi måtte verta tala til deim den næste kviledagen.

43 Amkhuenghaih boeng pacoengah, Judahnawk hoi Judah bokhaih thungah angqoi kaminawk loe Paul hoi Barnaba hnukah bang o: nihnik mah Sithaw tahmenhaih thungah oh o poe hanah, lokthuih pae hoi.

Og då synagogetenesta var enda, fylgde det med Paulus og Barnabas mange av jødarne og av dei jødetruande som dyrka Gud; og dei tala til deim og talde deim til å halda fast ved Guds nåde.

44 Hmabang ih Sabbath ni phak let naah doeh, Sithaw lok to tahngaih hanah, vangpui thung ih kapop kaminawk angzoh o.

Den næste kviledagen kom mest heile byen saman og vilde høyra Guds ord.

45 Toe Judahnawk mah kaminawk to hnuk o naah, uthaih palung hoiah koi o, Paul mah thuih ih loknawk to aek o moe, kasae a thuih o.

Men då jødarne såg folkehoparne, vart dei fulle av brennhug, og dei sagde imot det som vart sagt av Paulus, ja, sagde imot og spotta.

46 To pacoengah Paul hoi Barnabas loe misahoihaih hoiah nihcae khaeah lokthuih pae hoi, Sithaw lok loe nangcae khaeah thuih o hmaloe han oh: toe nangcae mah na pahnawt o moe, nangmacae hoi nangmacae to dungzan hinghaih hoi kamcuk ai ah na poek o pongah, khenah, kaihnik loe Gentelnawk khaeah kang qoi hoi boeh. (aiōnios g166)

Då tok Paulus og Barnabas til ords og sagde beint ut: «Det var naudsynlegt at Guds ord vart tala fyrst til dykk; men sidan de støyter det burt og ikkje dømer dykk sjølve verdige til det ævelege liv, sjå, so vender me oss til heidningarne. (aiōnios g166)

47 Angraeng mah kaihnik khaeah hae tiah lok a thuih; long boeng khoek to pahlonghaih sin hanah, nanghnik loe Gentelnawk aanghaih ah kang ohsak boeh, tiah thuih, tiah a naa.

For so hev Herren bode oss: «Eg hev sett deg til ljos for heidningar, at du skal vera til frelsa alt til ytste enden av jordi.»»

48 Gentelnawk mah to lok to thaih o naah, anghoe o moe, Angraeng ih lok to pakoeh o; dungzan hinghaih hnuk hanah pahoe ih kaminawk boih mah tang o. (aiōnios g166)

Då heidningarne høyrde det, gledde dei seg og prisa Herrens ord, og dei tok ved trui, so mange som var etla til ævelegt liv. (aiōnios g166)

49 Angraeng ih lok loe to prae thung boih ah amthang.

Og Herrens ord breidde seg ut yver heile landet.

50 Toe Judahnawk mah Sithaw kazom kami, araengh kasang nongpatanawk hoi vangpui thung ih ukkungnawk to pacuek moe, Pawl hoi Barnabas to pacaekthlaek sak, nihnik to angmacae prae thung hoiah a haek o.

Men jødarne øste upp dei fornæme kvinnor som dyrka Gud, og dei fyrste menner i byen, og dei fekk i gang ei forfylgjing mot Paulus og Barnabas, og dei jaga deim ut frå sine landemerke.

51 To pongah nihnik mah nihcae koeh ai ih hmuen amtuengsak hanah, akhok pong ih maiphu to takhoek hoi thuih moe, Ikonium vangpui ah a caeh hoi taak.

Dei riste dusti av føterne sine mot deim og kom til Ikonium.

52 Hnukbang kaminawk loe anghoehaih hoi Kacai Muithla hoiah koi o.

Men læresveinarne vart fyllte med gleda og den Heilage Ande.