Panultihon 18
1 Siya nga naglain sa iyang kaugalingon nangita sa kaugalingon niyang tinguha ug gisupak niya ang tanan nga maayo.
He who isolates himself pursues selfish desires; he rebels against all sound judgment.
2 Ang buangbuang dili makakaplag ug kalipay sa pagsabot, apan kadto lang ginapadayag sa iyang kasingkasing.
A fool does not delight in understanding, but only in airing his opinions.
3 Kung ang tawong daotan moabot, ang pagtamay moabot kaniya— uban sa kaulaw ug pagsaway.
With a wicked man comes contempt as well, and shame is accompanied by disgrace.
4 Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo sama sa lalom nga katubigan; ang tuboran sa kaalam mao ang nagadagayday nga sapa.
The words of a man’s mouth are deep waters; the fountain of wisdom is a bubbling brook.
5 Dili maayo ang pagdapig ngadto sa daotan, ni sa paghikaw sa hustisya niadtong magbuhat ug matarong.
Showing partiality to the wicked is not good, nor is depriving the innocent of justice.
6 Ang mga ngabil sa buangbuang magdala kaniya sa panagbingkil ug ang iyang baba mag-awhag sa mga paglatos.
A fool’s lips bring him strife, and his mouth invites a beating.
7 Ang baba sa buangbuang mao ang iyang kalaglagan ug gilit-ag niya ang iyang kaugalingon sa iyang dila.
A fool’s mouth is his ruin, and his lips are a snare to his soul.
8 Ang mga pulong sa pagpanglibak sama sa diyutay ug lamian nga pagkaon nga moadto sa kinahiladman nga bahin sa lawas.
The words of a gossip are like choice morsels that go down into the inmost being.
9 Mao usab, ang tawo nga maglangaylangay sa iyang buluhaton sama lamang sa tawo nga nagguba niini sa husto.
Whoever is slothful in his work is brother to him who destroys.
10 Ang ngalan ni Yahweh mao ang lig-on nga tore; ang tawo nga magbuhat ug matarong modangop niini ug maluwas.
The name of the LORD is a strong tower; the righteous run to it and are safe.
11 Ang katigayonan sa dato mao ang iyang lig-on nga siyudad ug sa iyang panghunahuna sama kini sa hataas nga paril.
A rich man’s wealth is his fortified city; it is like a high wall in his imagination.
12 Sa dili pa siya mapukan ang kasingkasing sa tawo magarbohon, apan pasidunggan kadtong magpaubos.
Before his downfall a man’s heart is proud, but humility comes before honor.
13 Ang tawo nga magtubag nga wala maminaw— iya kining kabuang ug kaulawan.
He who answers a matter before he hears it— this is folly and disgrace to him.
14 Ang espiritu sa tawo makasugakod sa balatian, apan sa nagluya nga espiritu kinsa man ang makalahutay niini?
The spirit of a man can endure his sickness, but who can survive a broken spirit?
15 Ang kasingkasing sa utokan magtinguha sa kahibalo ug ang igdulongog sa mga maalamon magapangita niini.
The heart of the discerning acquires knowledge, and the ear of the wise seeks it out.
16 Ang gasa sa tawo mag-abli sa iyang dalan ug magdala kaniya ngadto sa atubangan sa tawong mahinungdanon.
A man’s gift opens doors for him, and brings him before great men.
17 Ang unang mosulti sa husay daw husto hangtod nga moabot ang iyang kontra ug magsukitsukit kaniya.
The first to state his case seems right until another comes and cross-examines him.
18 Ang pagripa makahusay sa panaglantugi ug magpahimulag sa lig-on nga mga kaaway.
Casting the lot ends quarrels and separates strong opponents.
19 Lisod dag-on ang usa ka igsoon nga nasakitan kaysa sa usa ka lig-on nga siyudad, ug ang panaglalis sama sa haligi sa usa ka palasyo.
An offended brother is harder to win than a fortified city, and disputes are like the bars of a castle.
20 Gikan sa bunga sa iyang baba mapuno ang tiyan sa usa ka tawo; pinaagi sa ani sa iyang mga ngabil matagbaw siya.
From the fruit of his mouth a man’s belly is filled; with the harvest from his lips he is satisfied.
21 Ang kamatayon ug ang kinabuhi gidumalahan sa dila, ug kadtong nahigugma sa dila makakaon sa bunga niini.
Life and death are in the power of the tongue, and those who love it will eat its fruit.
22 Siya nga makakaplag ug asawa makakaplag ug maayong butang ug makadawat siya ug pabor gikan kang Yahweh.
He who finds a wife finds a good thing and obtains favor from the LORD.
23 Ang tawong kabos maghangyo nga kaluy-an, apan ang tawong adunahan motubag ug pinasingka.
The poor man pleads for mercy, but the rich man answers harshly.
24 Ang tawo nga daghan ug mga higala mosangpot sa kalaglagan tungod kanila, apan adunay higala nga mahimong mas suod kay sa igsoon.
A man of many companions may come to ruin, but there is a friend who stays closer than a brother.
