Panultihon 17

1 Mas maayo pa nga adunay kahilom uban sa diyutay nga bahaw nga tinapay kaysa balay nga puno sa kombira apan adunay panag-away.

По-добре сух залък и мир с него, Нежели къща пълна с пирования и разпра с тях.

2 Ang maalamon nga sulugoon maoy magmando sa anak nga magpakaulaw ug makigbahin sa mga katigayonan ingon nga usa sa mga igsoon.

Благоразумен слуга ще владее над син, който докарва срам, И ще вземе дял от наследствотото между братята.

3 Ang hulmahan alang sa plata ug ang hudno alang sa bulawan, apan si Yahweh ang magputli sa mga kasingkasing.

Горнилото е за среброто и пещта за златото, А Господ изпитва сърцата.

4 Ang tawo nga nagabuhat ug daotan maminaw niadtong mga nagasultig daotan; ang bakakon motagad niadtong nagasulti ug daotan nga mga butang.

Злосторникът слуша беззаконните устни, И лъжецът дава ухо на лошия език.

5 Si bisan kinsa nga nagabiaybiay sa kabos nagatamay sa iyang magbubuhat ug ang nagmaya sa kalisdanan dili makalikay sa silot.

Който се присмива на сиромаха, нанася позор на Създателя му, И който се радва на бедствия, няма да остане ненаказан.

6 Ang mga apo maoy korona sa mga tigulang, ug ang mga ginikanan maghatag ug pagpasidungog sa ilang mga anak.

Чада на чада са венец на старците, И бащите са слава на чадата им.

7 Ang maayo nga pagpanulti dili angay sa usa ka buangbuang; ingon man ang ngabil nga bakakon dili angay sa mga halangdon.

Хубава реч не подхожда на безумния, - Много по-малко лъжливи устни на началника.

8 Ang pagsuhol sama sa usa ka batong salamangka alang niadtong naghatag niini; bisan asa siya paingon, magmalamposon siya.

Подаръкът е като скъпоценен камък в очите на притежателя му; дето и да бъде обърнат той се показва изящен.

9 Si bisan kinsa ang wala maghunahuna sa sayop nagapangita sa gugma, apan kadtong nagabalik-balik sa usa ka butang makapabulag sa suod nga panaghigala.

Който покрива престъпление търси любов, А който многодумствува за работата разделя най-близки приятели.

10 Ang pagbadlong modulot sa kinahiladman sa tawong adunay panabot kaysa gatosan ka lapdos ngadto sa buangbuang.

Изобличението прави повече впечатление на благоразумния, Нежели сто бича на безумния.

11 Ang tawong daotan nangita lamang ug kasamok, busa ang mangtas nga sinugo ipadala batok kaniya.

Злият човек търси само бунтове, Затова жесток пратеник е изпратен против него.

12 Mas maayo pa nga makasugat ug oso nga gikawatan sa iyang mga anak kay sa makasugat ug usa ka buangbuang diha sa iyang pagkabuang-buang.

По-добре да срещне някого мечка лишена от малките си, Отколкото безумен човек в буйството му.

13 Kung ang usa ka tawo nagbalos ug daotan sa maayo, ang pagkadaotan dili mobiya sa iyang panimalay.

Който въздава зло за добро, Злото не ще се отдалечи от дома му.

14 Ang sinugdanan sa panagbingkil sama sa usa ka tawo nga nagsabwag ug tubig sa bisan asa, busa palayo sa panaglalisay sa dili pa kini modako.

Започването на разпрата е като, кога някой отваря път на вода, Затова остави препирнята преди да има каране.

15 Ang tawo nga magpalingkawas sa mga tawong daotan o maghukom niadtong magbuhat sa matarong— kining duha ka mga tawo dulumtanan kang Yahweh.

Който оправдава нечестивия и който осъжда праведния. И двамата са мерзост за Господа.

16 Nganong magsuhol man ang buangbuang ug salapi aron makakat-on mahitungod sa kaalam, nga wala man siyay katakos sa pagkat-on niini?

Що ползват парите в ръката на безумния, за да купи мъдрост, Като няма ум?

17 Ang managhigala maghigugmaay sa tanang higayon ug ang managsoon nahimugso sa panahon sa kalisdanan.

Приятел обича всякога И е роден, като брат за във време на нужда.

18 Ang tawo nga walay alamag magahimo ug hugot nga mga pakigsaad ug maoy moangkon sa mga utang sa iyang silingan.

Човек без разум дава ръка И става поръчител на ближния си.

19 Si bisan kinsa kadtong mahigugma sa panagbingkil nahigugma sa sala; siya nga maghimo sa hataas nga babag sa iyang pultahan maoy mahimong hinungdan nga makabali sa mga bukog.

Който обича препирни обича престъпления, И който построи високо вратата си, търси пагуба.

20 Ang tawo nga daotan ug kasingkasing walay makaplagan nga maayo; siya nga adunay daotan nga dila mahiagom ngadto sa katalagman.

Който има опако сърце не намира добро, И който има извратен език изпада в нечестие.

21 Si bisan kinsa kadtong ginikanan sa buangbuang magdala ug kasubo sa iyang kaugalingon; ug ang amahan sa buangbuang walay kalipay.

Който ражда безумно чадо ще има скръб, И бащата на глупавия няма радост.

22 Ang malipayon nga kasingkasing maayo nga tambal, apan ang dugmok nga espiritu makauga sa bukog.

Веселото сърце е благотворно лекарство, А унилият дух изсушава костите.

23 Ang tawong daotan modawat ug tinago nga suhol aron tuison ang dalan sa hustisya.

Нечестивият приема подарък изпод пазуха, За да изкриви пътищата на правосъдието.

24 Ang usa ka tawo nga adunay panabot nagatumong sa iyang nawong ngadto sa kaalam, apan ang mata sa buangbuang nagatumong sa tumoy sa kalibotan.

Мъдростта е пред лицето на разумния, А очите на безумния са към краищата на земята.

25 Ang anak nga buangbuang mao ang kasub-anan ngadto sa iyang amahan, ug kapaitan alang sa babaye nga naghimugso kaniya.

Безумен син е тъга на баща си И горест на тая която го е родила.

26 Dili usab maayo nga silotan ang nagbuhat ug matarong; ni maayo ang paglatigo sa mga tawong halangdon nga adunay baroganan.

Не е добре да се глобява праведния, Нито да се бие благородния, за справедливостта им.

27 Ang tawo nga adunay kahibalo mogamit ug diyutay lamang nga mga pulong ug ang tawo nga adunay panabot mapinugnganon.

Който щади думите си е умен, И търпеливият човек е благоразумен.

28 Bisan ang buangbuang daw sama sa maalamon kung siya magpakahilom; kung dili siya mosulti, isipon siyang usa ka utokan.

Даже и безумният, когато мълчи, се счита за мъдър, И когато затваря устата си се счита за разумен.