Panultihon 10

1 Ang mga panultihon ni Solomon. Ang anak nga maalamon makapalipay sa iyang amahan apan ang anak nga buangbuang maghatag ug kasub-anan sa iyang inahan.

משלי שלמה בן חכם ישמח אב ובן כסיל תוגת אמו׃

2 Walay bili ang kabtangan nga naangkon pinaagi sa pagkadaotan, apan ang pagbuhat ug matarong maglikay kanimo sa kamatayon.

לא יועילו אוצרות רשע וצדקה תציל ממות׃

3 Dili itugot ni Yahweh nga magutman ang nagbuhat kung unsa ang matarong, apan iyang pakyason ang mga tinguha sa daotan.

לא ירעיב יהוה נפש צדיק והות רשעים יהדף׃

4 Ang kamot nga tapulan makapahimong kabos sa tawo, apan ang kamot sa tawong kugihan makaangkon ug mga bahandi.

ראש עשה כף רמיה ויד חרוצים תעשיר׃

5 Ang maalamon nga anak magtigom sa abot sa yuta sa ting-init apan makauulaw alang kaniya kung matulog siya panahon sa ting-ani.

אגר בקיץ בן משכיל נרדם בקציר בן מביש׃

6 Ang mga gasa nga gikan sa Dios anaa sa ulo niadtong mga mobuhat sa matarong, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.

ברכות לראש צדיק ופי רשעים יכסה חמס׃

7 Ang tawo nga mobuhat sa matarong makapalipay kanato sa dihang maghunahuna kita mahitungod kaniya, apan ang ngalan sa daotan madunot.

זכר צדיק לברכה ושם רשעים ירקב׃

8 Kadtong adunay panabot modawat sa mga pagmando, apan ang sabaan nga buangbuang magun-ob.

חכם לב יקח מצות ואויל שפתים ילבט׃

9 Siya nga maglakaw sa kaligdong maglakaw nga luwas, apan ang tawong mohimo sa iyang mga dalan nga baliko, masakpan ra unya siya.

הולך בתם ילך בטח ומעקש דרכיו יודע׃

10 Siya nga mangidhat makapasubo, apan pagalumpagon ang sabaan nga buangbuang.

קרץ עין יתן עצבת ואויל שפתים ילבט׃

11 Ang baba sa tawo nga mobuhat sa matarong mao ang tubig sa kinabuhi, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.

מקור חיים פי צדיק ופי רשעים יכסה חמס׃

12 Ang kaligutgot hinungdan sa panagbingkil, apan tabonan sa gugma ang tanang kasal-anan.

שנאה תעורר מדנים ועל כל פשעים תכסה אהבה׃

13 Ang kaalam makaplagan diha sa mga ngabil sa tawong adunay maayong paghukom, apan ang bunal alang sa likod sa tawong walay alamag.

בשפתי נבון תמצא חכמה ושבט לגו חסר לב׃

14 Ang mga tawong maalamon magtigom ug kahibalo, apan ang baba sa buangbuang nagapaduol sa kagub-anan.

חכמים יצפנו דעת ופי אויל מחתה קרבה׃

15 Ang bahandi sa tawong adunahan mao ang iyang lig-on nga siyudad; ang kawad-on sa kabos mao ang iyang kagub-anan.

הון עשיר קרית עזו מחתת דלים רישם׃

16 Ang bayad niadtong magbuhat kung unsa ang matarong mogiya kanila ngadto sa kinabuhi; ang ginansiya sa daotan mogiya kanila ngadto sa sala.

פעלת צדיק לחיים תבואת רשע לחטאת׃

17 Adunay agianan paingon sa kinabuhi alang niadtong mosunod sa pagpanton, apan mahisalaag ang tawo nga magsalikway sa pagbadlong.

ארח לחיים שומר מוסר ועוזב תוכחת מתעה׃

18 Si bisan kinsa nga adunay tinago nga pagdumot adunay bakakon nga mga ngabil, ug si bisan kinsa nga magbutangbutang mga buangbuang.

מכסה שנאה שפתי שקר ומוצא דבה הוא כסיל׃

19 Kung adunay daghang mga pulong, dili mawala ang kalapasan, apan siya nga nagmaampingon sa iyang isulti maalamon.

ברב דברים לא יחדל פשע וחשך שפתיו משכיל׃

20 Ang dila sa mobuhat ug matarong, lunsay nga plata; adunay gamay nga bili sa kasingkasing sa daotan.

כסף נבחר לשון צדיק לב רשעים כמעט׃

21 Ang mga ngabil sa tawong mobuhat kung unsa ang matarong makapahimsog sa kadaghanan, apan mangamatay ang mga buangbuang tungod kay wala silay alamag.

שפתי צדיק ירעו רבים ואוילים בחסר לב ימותו׃

22 Ang maayong mga gasa ni Yahweh magdala ug bahandi ug walay kasakit niini.

ברכת יהוה היא תעשיר ולא יוסף עצב עמה׃

23 Ang pagkadaotan mao ang dula nga ginadula sa buangbuang, apan ang kaalam mao ang makapahimuot sa tawong adunay panabot.

כשחוק לכסיל עשות זמה וחכמה לאיש תבונה׃

24 Ang kahadlok sa daotan mogukod kaniya, apan ang tinguha sa matarong igahatag.

מגורת רשע היא תבואנו ותאות צדיקים יתן׃

25 Ang daotan sama sa bagyo nga molabay lang, ug mahanaw dayon, apan kadtong mobuhat kung unsa ang matarong mao ang patukoranan nga molungtad hangtod sa kahangtoran.

כעבור סופה ואין רשע וצדיק יסוד עולם׃

26 Sama sa suka nga anaa sa ngipon ug aso sa mga mata, mao usab ang tapulan alang niadtong nagpadala kaniya.

כחמץ לשנים וכעשן לעינים כן העצל לשלחיו׃

27 Ang pagkahadlok kang Yahweh makapalugway sa kinabuhi, apan ang mga katuigan sa daotan mapamubo.

יראת יהוה תוסיף ימים ושנות רשעים תקצרנה׃

28 Ang paglaom niadtong mobuhat sa matarong mao ang ilang kalipay, apan ang katuigan sa mga daotan mapamubo.

תוחלת צדיקים שמחה ותקות רשעים תאבד׃

29 Ang dalan ni Yahweh mopanalipod niadtong adunay dungog, apan kagub-anan kini alang sa daotan.

מעוז לתם דרך יהוה ומחתה לפעלי און׃

30 Kadtong mobuhat sa matarong dili gayod mapukan, apan ang daotan dili magpabilin sa yuta.

צדיק לעולם בל ימוט ורשעים לא ישכנו ארץ׃

31 Gikan sa baba niadtong magbuhat ug matarong adunay bunga sa kaalam, apan ang bakakon nga dila pagaputlon.

פי צדיק ינוב חכמה ולשון תהפכות תכרת׃

32 Ang mga ngabil niadtong mobuhat sa matarong nasayod kung unsa ang angayan, apan ang baba sa daotan, nasayod sila kung unsa ang tinuis.

שפתי צדיק ידעון רצון ופי רשעים תהפכות׃