Panultihon 1
1 Ang mga panultihon ni Solomon nga anak ni David, ang hari sa Israel.
| משלי שלמה בן דוד מלך ישראל׃ |
2 Kini nga mga panultihon motudlo ug kaalam ug pagpanudlo, aron pagtudlo sa mga pulong sa panabot,
| לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה׃ |
3 aron makadawat ka sa pagbadlong aron mabuhi pinaagi sa pagbuhat sa insakto, matarong, ug may kaangayan.
| לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומישרים׃ |
4 Kini nga mga panultihon mohatag usab ug kaalam niadtong walay alamag, ug mohatag sa kahibalo ug sa pagkamabinantayon alang sa kabatan-onan.
| לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה׃ |
5 Papaminawa ang maalamon nga mga tawo ug padugangi ang ilang panabot, ug pakuhaa ug kaalam ang mga tawong may salabotan,
| ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה׃ |
6 aron sa pagsabot sa mga panultihon, mga gipanulti, ug mga pulong sa maalamon nga mga tawo ug sa ilang mga tanghaga.
| להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם׃ |
7 Ang kahadlok kang Yahweh maoy sinugdanan sa kahibalo, ginasalikway sa buangbuang ang kaalam ug pagpanton.
| יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו׃ |
8 Akong anak, paminawa ang pagtudlo sa imong amahan ug ayaw isalikway ang mga balaod sa imong inahan;
| שמע בני מוסר אביך ואל תטש תורת אמך׃ |
9 mahimo sila nga matahom nga purongpurong sa imong ulo ug mga kwentas diha sa imong liog.
| כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתיך׃ |
10 Akong anak, kung ang makasasala modani kanimo ngadto sa ilang sala, pagdumili sa pagsunod kanila.
| בני אם יפתוך חטאים אל תבא׃ |
11 Kung moingon sila, “Uban kanamo, maghulat kita aron mopatay, magtago kita ug atakihon ang mga walay sala nga tawo sa walay hinungdan.
| אם יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם׃ |
12 Lamyon nato sila nga buhi, sama sa Sheol nga kuhaon kadtong mga himsog, ug himoon silang sama niadtong mga nahulog sa bangag. (Sheol h7585)
| נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור׃ (Sheol h7585) |
13 Pangitaon nato ang tanang matang sa mga butang nga bililhon; pun-on nato ang atong mga balay sa atong mga kinawat gikan sa uban.
| כל הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל׃ |
14 Pagripa uban kanamo; hiusahon ta ang atong sudlanan.”
| גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו׃ |
15 Akong anak, ayaw paglakaw sa dalan kuyog kanila; ayaw itugot nga motunob ang imong tiil sa ilang gilaktan;
| בני אל תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם׃ |
16 ang ilang mga tiil magdagan sa daotan ug nagdali sila aron sa pagpaawas ug dugo.
| כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך דם׃ |
17 Tungod kay walay pulos ang pagbukhad sa pukot aron sa panglit-ag sa langgam samtang nagatan-aw ang langgam.
| כי חנם מזרה הרשת בעיני כל בעל כנף׃ |
18 Kining mga tawhana naghulat aron sa pagpatay sa ilang kaugalingon— nag-andam sila ug lit-ag alang sa ilang mga kaugalingon.
| והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם׃ |
19 Mao usab ang mga pamaagi sa tanan nga nakaangkon sa bahandi pinaagi sa pagpanglupig; ang naangkon sa dili makataronganon molaglag sa mga kinabuhi niadtong nagkupot niini.
| כן ארחות כל בצע בצע את נפש בעליו יקח׃ |
20 Ang kaalam nagsinggit sa kadalanan, gipatugbaw niya ang iyang tingog sa dapit nga daghang mga tawo;
| חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה׃ |
21 diha sa ulohan sa masaba nga kadalanan, misinggit siya, diha sa agianan sa ganghaan sa siyudad misulti siya.
| בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר אמריה תאמר׃ |
22 “Hangtod kanus-a, kamong walay alamag nga mga tawo, buot ba kamo nga magpakawalay alamag? Hangtod kanus-a ba, kamong mga mabugalbugalon, mahimuot ba kamo sa pagkamabugalbugalon, ug hangtod kanus-a ba kamo, kamong mga buangbuang, magdumot sa kahibalo?
| עד מתי פתים תאהבו פתי ולצים לצון חמדו להם וכסילים ישנאו דעת׃ |
23 Patalinghogi ang akong pagbadlong; akong ibubo ang akong mga gihinahuna alang kaninyo; akong ipahibalo kaninyo ang akong mga pulong.
| תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם׃ |
24 Nagtawag ako, ug nagdumili kamo sa pagpaminaw; gitunol ko ang akong kamot, apan walay usa nga nanumbaling.
| יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב׃ |
25 Apan wala kamo nagpakabana sa tanan kong pagbadlong kaninyo ug wala nagpanumbaling sa akong mga pagpaglong.
| ותפרעו כל עצתי ותוכחתי לא אביתם׃ |
26 Kataw-an ko ang inyong kalisdanan, bugalbugalan ko kamo kung moabot ang mga makalilisang—
| גם אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם׃ |
27 sa dihang mohasmag kaninyo ang inyong gikahadlokan nga sama sa unos ug ang katalagman mobanlas kaninyo sama sa alimpulos, sa diha nga ang kalisod ug ang kasakit modangat kaninyo.
| בבא כשאוה פחדכם ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה׃ |
28 Unya mosangpit sila kanako, ug dili ko sila pagatubagon; magtinguha gayod sila sa pagtawag kanako, apan dili nila ako mahikaplagan.
| אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני׃ |
29 Tungod kay nagdumot sila sa kahibalo ug wala pilia ang pagkahadlok kang Yahweh,
| תחת כי שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו׃ |
30 wala sila magtuman sa akong mga gitudlo, ug gisalikway nila ang tanan kung mga pagbadlong.
| לא אבו לעצתי נאצו כל תוכחתי׃ |
31 Magakaon sila sa bunga sa ilang mga paagi, ug uban sa bunga sa ilang mga laraw mapuno sila.
| ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו׃ |
32 Kay ang yano mangamatay sa dihang motalikod sila, ug ang kawalay pagpakabana sa mga buangbuang mopukan kanila.
| כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם׃ |
33 Apan si bisan kinsa kadtong maminaw kanako magauyo nga luwas ug makapahulay nga walay kahadlok sa katalagman.”
| ושמע לי ישכן בטח ושאנן מפחד רעה׃ |
