< Lucas 9 >

1 Iyang gitawag ang dose sa pagtigom, ug nihatag kanilag gahom ug katungod nga idumala ang mga dimonyo ug pag-ayo sa nagbalatian.
[Certo dia ]Jesus chamou os seus doze [apóstolos ]e deu a eles poder para expulsar todo [tipo de ]demônio e para curar [pessoas com ]doenças. Ele lhes deu autoridade de fazer isso.
2 Iyang gipadala sila aron isangyaw ang gingharian sa Dios ug ayuhon ang mga nagbalatian.
[Antes dele ]enviá-los para curar as pessoas e dizer a elas [o que significava ]deixar que Deus governasse/controlasse por completo [as vidas delas], ele disse a eles,
3 Siya miingon kanila, ''sa inyong paglakaw ayaw kamo pagdala sa bisan unsa, ni tungkod, ni pitaka, ni tinapay, ni kuwarta, ni duha ka mga sinina.
“Não levem coisas para sua viagem. Não levem uma bengala nem uma sacola [de viajante ]nem pão/comida, nem dinheiro. Não levem [uma camisa extra/roupas extras].
4 Bisan unsa nga balay ang inyong masudlan, pabilin didto hangtod nga kamo mobiya gikan nianang dapita.
Sempre quando entram em uma casa [para se hospedar ali], fiquem naquela casa até saírem daquela cidade.
5 Alang niadtong wala modawat kaninyo, kung kamo mobiya gikan sa siyudad, padpari ninyo ang abug nga anaa gikan sa inyong mga tiil usa kini ka pagpamatuod batok kanila.
[Nas cidades ]onde não recebem vocês bem, saiam daquelas cidades. Quando saírem, sacudam o pó dos seus pés [para dizer a eles que Deus vai castigá-los].”
6 Ug sila milakaw padulong ngadto sa mga kabalayan, nga nagsangyaw sa maayong balita ug nag-ayo sa mga tawo bisan asa.
Então eles saíram e viajaram por muitas aldeias. Em todos os lugares [onde foram, ]falaram a boa mensagem de Deus às pessoas e curaram os doentes.
7 Karon si Herodes, ang pangulo sa maong distrito, nakadungog sa tanang nahitabo ug labihan ang iyang kabalaka, tungod kay gisulti sa uban nga si Juan Tigbawtismo nabanhaw gikan sa mga patay,
Herodes [Antipas], o governador/chefe do distrito da [Galileia], ouviu/soube das coisas que [Jesus e os discípulos dele ]estavam fazendo. [Ele antes tinha mandado que seus soldados executassem/matassem João o batizador, e por isso agora ]ele estava perplexo, porque alguns diziam que João estava vivo outra vez [e estava fazendo esses milagres. ]
8 sumala sa uban si Elias mitungha, sumala sa uban usa sa karaang propeta nga nabanhaw pag-usab.
Outros diziam que [o profeta ]Elias tinha aparecido outra vez [e estava fazendo-os]. Outros diziam que um dos [outros ]profetas antigos tinha ficado vivo de novo [e estava fazendo esses milagres].
9 Miingon si Herodes, ''Ako nang giputlang ug ulo si Juan, apan kinsa man kining akong nadunggan mahitungod nianang mga butanga?'' ug si Herodes nisulay sa pagpangita kang Jesus.
Porém Herodes disse, “[Não pode ser João que está fazendo essas coisas], porque [mandei os meus soldados ]cortarem a sua cabeça. Então quem é que está fazendo esses [milagres ]de que estou ouvindo?” Por isso ele queria ver [Jesus].
10 Sa dihang ang usa sa mga sinugo mibalik, sila miingon kaniya sa tanang butang nga ilang gibuhat. Gidala nila uban kaniya, nibiya siya nga nag-inusara ngadto sa siyudad nga gitawag Betsaida.
Quando os apóstolos voltaram [de sua viagem a várias cidades, ] contaram a Jesus as coisas que tinham feito. Aí ele os levou e foram sozinhos [de barco ]a uma cidade chamada Betsaida.
11 Apan ang katawhan nakadungog bahin niini ug misunod kaniya, ug iya silang gidawat, ug nakigsulti kanila bahin sa gingharian sa Dios, ug iyang giayo kadtong nanginahanglan ug kaayohan.
Quando as multidões [de pessoas que tinham estado com Jesus ]souberam disso, eles o seguiram [por terra. Quando chegaram aonde ele estava], ele os recebeu bem. Ele os ensinou sobre como Deus um dia vai governar como rei/ter autoridade completa [sobre as vidas das pessoas]. Ele também curou as pessoas doentes.
12 Sa dihang hapit na mahuman ang usa ka adlaw, ug ang napulo ug duha niadto kaniya ug miingon, ''palakwa ang mga panon aron makaadto sila sa mga nagpalibot nga mga baryo ug palibot sa mga lugar aron sa pagpangitag matulogan ug makan-an, tungod kay ania man kita sa kamingawan nga dapit.''
À tardinha, os doze [apóstolos ]foram a [Jesus ]e disseram, “Não há nada neste lugar, portanto mande as pessoas embora para que possam ir às aldeias e outros lugares por aqui e acharem comida e lugares para se hospedarem.”
13 Apan siya miingon kanila, ''Hatagi ninyo sila sa ilang pagkaon.'' Sila miingon, ''Wala na kitay subra pa sa lima kabuok nga tinapay ug duha ka isda, gawas kung mopalit kita ug pagkaon alang niining tanang pundok sa katawhan.''
Mas ele disse a eles, “[Não], vocês mesmos deem algo para eles comerem!” Eles responderam, “Nós (excl) temos apenas cinco pãezinhos e dois peixes [cozidos]. Será que o senhor vai nos [dar bastante dinheiro ]para ir a algum lugar e comprar comida para todas estas pessoas?
14 Adunay lima ka libo nga mga lalaki nga tua didto. Siya miingon sa iyang mga disipulo, ''Ipalingkod sila ug pundoka sa tig-singkuwinta ang matag-usa.''
Havia ali mais ou menos cinco mil pessoas. Ele respondeu aos discípulos, “[Não, ]diga às pessoas para se sentarem. Diga para eles se sentarem em grupos, com mais ou menos 50 pessoas em cada grupo.”
15 Unya ila kanang gihimo, ug ang tanang katawhan nanglingkod.
Depois que disseram isso às pessoas, todas elas se sentaram.
16 Iyang gikuha ang lima ka tinapay ug duha ka isda, ug nihangad sa langit, gipanalanginan niya kini, ug gipikaspikas sa ginagmay, ug gihatag niya sa mga disipulo aron ihatag ngadto sa mga panon.
Aí ele pegou os cinco pães e os dois peixes. Olhou para o céu e deu graças a [Deus ]por eles. Aí ele os quebrou [em pedaços ]e deu aos discípulos para que eles os distribuíssem às pessoas.
17 Silang tanan nakakaon ug nangabusog, ug gikuha ang salin sa pagkaon ug nakapuno kinig napulo ug duha ka mga basket.
[Depois que eles fizeram isso], as pessoas comeram até ficarem satisfeitas. Então os discípulos recolheram doze cestos dos pedaços quebrados que sobraram.
18 Kini nahitabo, sa dihang nag-ampo siya nga nag-inusara, ang mga disipulo diha uban niya, ug siya nangutana kanila, nga nag-ingon, “Unsa ang giingon sa kadaghanan bahin sa kong kinsa ako?”
Certo dia Jesus estava orando em um lugar onde somente os discípulos estavam com ele. Ele perguntou a eles, “As multidões [de pessoas, quem é que ]dizem que eu [realmente ]sou/o que é que dizem sobre a minha [identidade]?”
19 Mitubag sila, nga nag-ingon, “Si Juan nga Tigbawtismo, apan ang uban nag-ingon si Elias, ug ang uban nag-ingon nga usa sa mga propeta sa karaang panahon nga nabanhaw pag-usab.”
Eles responderam, “Alguns dizem que o senhor é João o batizador [que tem vivido de novo]. Outros dizem que o senhor é [o profeta ]Elias [que tem voltado]. Outros dizem que o senhor é um dos [outros ]profetas que vivia muito tempo atrás e que está vivo outra vez.”
20 Siya miingon kanila, ''Apan kinsa ako kung kamo ang pasultihon?'' Mitubag si Pedro, ''Ang Cristo nga gikan sa Dios.''
Ele perguntou a eles, “E vocês? Quem vocês dizem que eu sou?” Pedro respondeu, “O senhor é o Messias que [tem vindo de ]Deus.”
21 Apan nagpasidaan kanila, Si Jesus miingon ngadto kanila nga dili kini isulti kang bisan kinsa,
Então Jesus disse a eles com firmeza que não dissessem isso para ninguém [ainda].
22 tungod kay gisulti nga ang Anak sa Tawo mag-antos sa daghang mga butang, siya isalikway sa mga katigulangan ug sa mga pangulong pari ug eskriba, pagapatyon, ug mabuhi pag-usab sa ika tulo ka adlaw.
Então ele disse, “[Mesmo que ]eu seja aquele que vim do céu, é necessário que eu sofra muito, e que os anciãos [judaicos ]e os sacerdotes principais e os homens que ensinam as leis [judaicas ]me rejeitem. É necessário que [as pessoas ]me matem, e que eu torne a viver no terceiro dia [depois disso].”
23 Giingnan niya silang tanan, ''Kung kinsa kadtong gusto mosunod kanako, siya kinahanglan musalikway sa iyang kaugalingon, mupas-an sa iyang kaugalingon nga krus matag-adlaw, ug mosunod kanako.
Então ele disse a todos eles, “Se alguém quiser ser o meu discípulo, ele precisa fazer [não só ]o que ele mesmo quer fazer. Ele tem que estar disposto todos os dias a [deixar que outros o façam mal E o envergonhem. É isso que os outros fazem aos piedosos quando fazem com que ]carreguem uma cruz e depois os matam em cima dela. É o que precisa fazer qualquer um que quiser ser o meu discípulo.
24 Si bisan kinsa nga mosulay sa pagluwas sa iyang kinabuhi mawad-an niini, apan si bisan kinsa kadtung nawad-an sa ilang kinabuhi tungod nako, siya maluwas niini.
Aquele que tenta salvar a sua vida [negando que é meu quando as pessoas querem matá-lo porque pertence a mim ]nunca vai viver [eternamente], mas aquele que eles matarem por ser meu [discípulo ]vai viver [para sempre comigo].
25 Unsa man ang kaayohan sa tawo, kung maangkon niya ang tibuok kalibutan, apan mawad-an siya o mapildi sa iyang kaugalingon?
As pessoas podem ganhar tudo [quanto querem ]neste mundo, mas [realmente não estão ganhando nada/será que estão realmente ganhando algo ]se não ganharem a vida eterna por [se tornarem meus discípulos].
26 Kung kinsa man kadtong maulaw kanako ug sa akong pulong, siya usab ikaulaw sa Anak sa Tawo kung siya moadto sa iyang kaugalingong himaya, ug ang himaya sa Amahan ug sa balaang mga Angel.
Se alguém rejeitar a minha mensagem e recusar dizer [que pertence ]a mim, [eu], aquele que vim do céu, também vou deixar de dizer que ele pertence a mim quando eu voltar com os santos anjos e tiver o esplendor glorioso que tem o meu Pai.
27 Apan ako muingon kanimo sa pagkatinuod, adunay uban diha kaninyo nga motindug dinhi, ug dili makatilaw sa kamatayon hangtud nga makita nila ang gingharian sa Dios.''
Mas ouçam com cuidado! Alguns de vocês que estão aqui agora vão ver Deus governar [de muitas maneiras ]poderosas antes que morram.
28 Niabot kini ug walo ka adlaw human si Jesus ming-ingun niining mga pulonga, gidala niya sila ni Pedro, Juan, ug Santiago, ug niadto siya saka sa bukid aron sa pag-ampo.
Mais ou menos uma semana depois de [Jesus ]dizer estas coisas, ele levou Pedro e Tiago e João, [o irmão de Tiago], e os guiou para um monte para que ele pudesse orar [ali].
29 Samtang siya nag-ampo, ang iyang panagway nausab, ug ang iyang bisti nahimung puti ug nagsidlak.
Enquanto ele orava, o rosto dele parecia muito diferente para eles. Sua roupa ficou brilhante como um relâmpago.
30 Tan-awa dunay duha ka lalaki nga nakigsulti uban kaniya! sila mao si Moses ug Elias,
[De repente ]dois homens apareceram que tinham o brilho [do céu ]ao seu redor. Eles eram [profetas que tinham vivido muito tempo atrás], Moisés e Elias.
31 nga makita nga mahimayaon. Sila naghisgot mahitungod sa iyang pagbiya, diin matuman pa lamang ngadto sa Jerusalem.
Começaram a falar com Jesus sobre como [ele ia realizar o que Deus tinha planejado ]quando morresse [pouco tempo depois ]em Jerusalém.
32 Karon si Pedro ug niadtong uban kanila nakatulog pag-ayo. Apan sa diha nga nakamata na sila, ilang nakita ang iyang himaya ug ang duha mitindog uban kaniya.
Pedro e os outros [discípulos ]que estavam com ele estavam dormindo profundamente. Quando acordaram, viram o brilho [de Jesus]. Eles também viram os dois homens em pé com ele.
33 Nahitabo kini samtang sila nagpahilayo na gikan kang Jesus, miingon si Pedro ngadto kaniya, ''Agalon, maayo kay ania kami ug mas maayo siguro nga maghimo kami ug tulo ka mga silonganan. Atung himuon ang usa alang kanimo, ang usa alang kang Moses, ang usa alng kang Elias.'' Wala siya makasabot kung unsa ang iyang gipanulti bahin niini.
Quando [Moisés e Elias ]estavam começando a deixar Jesus, Pedro disse a ele, “Senhor, é maravilhoso nós estarmos aqui! Por isso deixe-nos construir três barracas. Uma [vai ser ]para o senhor, uma [vai ser ]para Moisés, e uma [vai ser ]para Elias!” Mas na verdade ele não sabia o que estava dizendo.
34 Sa dihang iyang gisulti kining mga butanga, ang panganod mitabon kanila; ug sila nahadlok sa dihang gilibotan sila sa panganod.
Enquanto ele dizia isso, uma nuvem [brilhante ]apareceu e os cobriu. Os discípulos ficaram com medo quando a nuvem os envolveu.
35 Ang tingog nadungog nila gikan sa panganod nga nag-ingon, ''Kini akong pinili nga Anak. Paminaw kaniya.''
[Deus ][MTY/EUP] falou com eles da nuvem, dizendo, “Este é meu Filho/amado. É ele quem tenho escolhido [para fazer uma grande obra para mim]. Portanto, ouçam-no!”
36 Sadihang ang tingog natapos na, nag-inusara nalang si Jesus. Sila nagpabilin nga hilom, ug ni adtong mga adlawa walay usa kanila nga nisulti bahin niining mga butanga nga ilang nakita.
Depois de [Deus ][MTY/EUP] terminar de dizer isso, Os três discípulos viram que somente Jesus estava ali. Eles não disseram para ninguém o que tinham visto até muito mais tarde.
37 Kini nahitabo, pagkasunod adlaw, sa dihang milugsong na sila gikan sa bukid, dihay dako nga panon sa katawhan nga nitagbo niya.
No dia seguinte, depois deles descerem do monte, um grupo grande [de pessoas ]foram encontrar-se com Jesus.
38 Tan-awa, dihay usa ka tawo diha sa panon nga mihilak nga nag-ingon, ''Magtutudlo, ako nag pakiluoy nimo sa pagtan-aw sa akong anak nga lalaki, tungod kay siya bugtong nako nga anak.
Então um homem da multidão exclamou, “Mestre, peço que o Senhor [faça algo para ajudar ]o meu filho! Ele é meu único filho!
39 Tan-awa ang espiritu mikuha kaniya, ug diha diha mitiyabaw siya, ug mupalit-ad lit-ad kini niya ug nagbula-bula ang iyang baba. Kini mobiya kaniya nga adunay kalisod, ginasakit kaayo siya niini kung kini mohawa.
Às vezes de surpresa um Espírito mal agarra nele e o [faz ]gritar. O Espírito mal o sacode violentamente e faz ele babar. O Espírito não sai até o meu filho ficar completamente exausto.
40 Nag hangyo na ako sa imung mga disipulo aron mugola kini gikan kaniya apan wala nila kini mahimo.''
Pedi aos seus discípulos [que estavam aqui ]que eles expulsassem [o demônio], mas não podiam fazer isso.”
41 Mitubag si Jesus ug miingon, ''Kamo nga dili matinuohon ug madunoton nga kaliwat, hangtud kanos-a paman ako magpabilin ug makig-uban kaninyo ug muantos? Dalha ang imong anak nga lalaki diri.''
Jesus respondeu, “[Estou muito triste que], mesmo que vocês [tenham observado como eu ajudo as pessoas], vocês não creem que [Deus possa dar a vocês a capacidade de ajudar as pessoas]! Seu [modo de pensar ]está errado! Quanto tempo eu tenho que estar com vocês [antes que vocês possam fazer o que eu faço]? Traga o seu filho para mim!
42 Samtang ang bata nagpadulong, ang demonyo nagpaumod kaniya ug mipalamba-lamba kaniya pag-ayo. Apan gibadlong ni Jesus ang dili hinlo nga espiritu, ug naayo ang bata nga lalaki, ug gihatag niyag balik sa iyang amahan.
Enquanto eles levavam o menino a Jesus, o demônio atacou o menino, jogou-o no chão, e o sacudiu. Mas Jesus repreendeu o espírito mau e curou o rapaz. Então ele o devolveu aos [cuidados do ]pai [dele].
43 Silang tanan nahibulong sa pagkadako sa Dios. Apan sa anaa pa sila sa ilang katingala sa tanang butang nga iyang gihimo, siya miingon sa iyang mga desipulo,
Todos [ali ]estavam maravilhados do grande [poder ]de Deus.
44 ''Ibutang ninyo kining mga pulonga ilawom sa inyong mga dalunggan, kay ang Anak sa Tawo itugyan ngadto sa mga kamot sa mga tawo.''
“Pensem com cuidado sobre o que vou dizer a vocês: [mesmo que ]eu seja aquele que vim do céu, alguém está para me entregar a homens [que vão me levar preso].
45 Apan wala nila masabti unsay ginapasabot nining pulonga, ug kini natago gikan kanila, ug sila dili makasabot niini. sila mangahadlok sa pag-pangutana bahin niining pulonga.
Mas eles não entenderam o que ele estava dizendo; [Deus ]impediu que eles entendessem, para que eles [ainda ]não soubessem o que ele queria dizer. Eles também tinham medo de perguntar a ele sobre [o que ele tinha dito].
46 Unya ang panaglalis misugod ngadto kanila mahitungod kung kinsa kanila ang labing labaw.
Os discípulos começaram a discutir entre si sobre qual deles seria o maior [quando Jesus se tornasse rei].
47 Apan sa nahunahuna ni Jesus kung unsa ang tubag sa ilang kasing kasing, iyang gikuha ang gamay nga bata, ug gipalingkod sa iyang kiliran,
Mas Jesus percebeu o que eles estavam pensando. Então ele levou uma criança pequena para o lado dele.
48 ug miingon ngadto kanila, ''Kung ang usa modawat sama sa gamayng bata niini pinaagi sa akong ngalan, siya usab modawat kanako, kung ang usa ka tawo modawat kanako madawat usab niya ang nag padala kanako. Alang sa tawo nga pinaka ubos ninyong tanan, maoy usa ka labing dako.''
Ele disse a eles, “Qualquer um, sendo meu discípulo/fazendo o que eu faria que recebe uma criança pequena [como ]esta assim [como ]eu [faria, Deus considera que ]ele está me recebendo. E quem me receber, [Deus considera que ]essa pessoa está recebendo a ele, aquele que me enviou. Lembrem-se de que a pessoa entre vocês que pensa em si mesma como sendo sem importância, vai ser a pessoa que [Deus considera ]grande.
49 Mitubag si Juan ug miingon, ''Agalon, kami nakakita ug usa ka tawo nga nang hingilin usab ug demonyo pinaagi sa imong ngalan, ug gipahunong namo siya, tungod kay wala siya misunod uban kanato.''
João disse a [Jesus], “Mestre, nós (excl) vimos um homem que estava expulsando demônios, [afirmando ]que o senhor [deu a ele ]o poder de fazer isso. Dissemos a ele para não fazer isso, porque ele não viaja conosco.
50 Apan si Jesus mitubag kanila nga nag-ingon, ''Ayaw ninyo siya pahunonga, kay siya nga dili batok kaninyo alang kaninyo.''
Mas Jesus disse a ele e aos outros discípulos, “Não diga a ele para não fazer isso. Lembrem-se de que aqueles que não se opõem a vocês estão tentando [alcançar os mesmos alvos de ]vocês.
51 Sa dihang nahitabo kini, ang mga adlaw nagkaduol alang sa iyang sa pagkayab sa langit, nahitabo nga iyang giandam niya ang iyang kaugalingon sa pag-adto sa Jerusalem.
Quando estava quase na hora de [Deus ]levá-lo para o céu, [Jesus ]tomou uma firme decisão de ir a Jerusalém. Mandou alguns mensageiros para irem diante dele.
52 Siya nagpadala ug mga minsahiro una kaniya, ug sila miadto ug misulod sa baryo sa Samaritanhon sa pagpangandam alang kaniya.
Entraram em uma aldeia no [distrito da ]Samaria para preparar para ele [ir até ali].
53 Apan ang katawhan didto wala midawat kaniya, tungod kay muadtoay man siya didto sa Jerusalem.
Mas [os samaritanos não gostavam dos judeus por causa da insistência deles de que se adorasse a Deus somente em Jerusalém. Então ]já que Jesus tinha resolvido firmemente ir a Jerusalém, eles não permitiram que ele entrasse [na cidade deles].
54 Sa dihang ang iyang mga desipulo nga si Santiago ug Juan nakakita niini, sila miiingon, ''Ginoo, gusto ba nimo nga among manduan ang kalayo nga kini mukanaog gikan sa langit ug laglagon sila?''
Quando dois dos seus discípulos, Tiago e João, souberam disso, eles disseram, “Senhor, o senhor quer que oremos que [Deus ]mande fogo descer do céu para destruir essas pessoas?”
55 Apan siya milingi ug mibadlong kanila.
Mas Jesus voltou-se e os repreendeu [por dizerem isso].
56 Unya sila namiya ug nangadto sa laing baryo.
Então eles foram a outra aldeia.
57 Sa dihang nagpadulong na sila sa ilang adtoan, dihay usa nga miingon kaniya, ''Ako mosunod kanimo bisan asa ka moadto.''
Enquanto Jesus e seus discípulos andavam pelo caminho, certo homem disse a ele, “Senhor, eu irei com o senhor onde quer que o senhor for.”
58 Si Jesus miingun kaniya, ''Ang mga milo adunay mga lungag, ug ang mga langgam sa kawanangan adunay mga salag, apan ang Anak sa Tawo walay kaunlanan sa iyang ulo.”
[Para mostrar a ele o que ele poderia esperar se fizesse isso], Jesus lhe disse, “As raposas têm buracos [no chão onde moram], e os pássaros têm ninhos, mas [mesmo que ]eu seja aquele que vim do céu, não tenho casa onde dormir.
59 Unya siya miingon sa uban nga tawo, ''Sunod kanako.'' Apan siya miingon, ''Ginoo, tuguti una ako sa pag lubong sa akung amahan.''
Jesus disse a outro homem, “Venha comigo!” Mas o homem disse, “Senhor, deixe-me ir [para casa ]primeiro. [Depois do ]meu pai [morrer], vou enterrá-lo e [então irei com o senhor].”
60 Apan siya mitubag kaniya, ''biyai ang patay sa paglubong sa iyang kaugalingong patay, apan ikaw lakaw ug isangyaw bisan asa ang gingharian sa Dios.''
Mas Jesus disse a ele, “[Aqueles que não têm a vida eterna são ]mortos [à vista de Deus]. Deixe essas pessoas [fazerem o trabalho de ]enterrar as pessoas que morrem. Quanto a você, vá e diga às pessoas como Deus quer governar/controlar por completo [as vidas delas.]”
61 Laing tawo usab miingon, ''Ako musunod kanimo, Ginoo, apan tugoti una ako sa pagpananghid kanila nga anaa sa akong balay.''
Outra pessoa disse, “Senhor, venho com o senhor para ser o seu discípulo, mas deixe-me ir primeiro para casa para me despedir dos meus parentes.”
62 Apan si Jesus mitubag kaniya, ''Walay usa, nga nagabutang sa iyang kamot diha sa daro nga sigig lingi sa luyo nga takos sa gingharian sa Dios.''
Jesus disse a ele, “Aquele que está arando sua roça não deve olhar para trás [para ver o que tem feito. Ele precisa olhar para frente. Da mesma forma, qualquer um que continue a se preocupar com a família e com outras coisas que já deixou para trás ]não está digno de me servir dizendo aos outros [como ]Deus quer governar [as vidas delas].

< Lucas 9 >