< Luc 1 >

1 Kalz o vezañ kemeret ar garg da skrivañ istor an traoù c'hoarvezet, hag anavezet mat evit bezañ gwir en hon touez,
Seeing that many did take in hand to set in order a narration of the matters that have been fully assured among us,
2 hervez m'o deus degaset deomp ar re o deus o gwelet adalek ar penn-kentañ, hag a zo bet ministred ar Ger,
as they did deliver to us, who from the beginning became eye-witnesses, and officers of the Word, —
3 kredet em eus ivez, Teofil mat-meurbet, e tleen o skrivañ dit dre urzh, goude bezañ graet un enklask pizh warno holl, gant evezh,
it seemed good also to me, having followed from the first after all things exactly, to write to thee in order, most noble Theophilus,
4 evit ma'c'h anavezi ar wirionez diwar-benn ar pezh a zo bet desket dit.
that thou mayest know the certainty of the things wherein thou wast instructed.
5 En amzer Herodez, roue Judea, e oa ur beleg anvet Zakaria, eus lignez Abia; e wreg a oa eus lignez Aaron, hag en em c'halve Elizabed.
There was in the days of Herod, the king of Judea, a certain priest, by name Zacharias, of the course of Abijah, and his wife of the daughters of Aaron, and her name Elisabeth;
6 Reizh e oant o-daou dirak an Aotrou, hag e heulient holl gourc'hemennoù hag urzhioù an Aotrou, en un doare divlam.
and they were both righteous before God, going on in all the commands and righteousnesses of the Lord blameless,
7 N'o devoa ket a vugale, rak Elizabed a oa gaonac'h, hag o-daou, e oant aet war an oad.
and they had no child, because that Elisabeth was barren, and both were advanced in their days.
8 Erruout a reas, evel ma rae Zakaria e garg a veleg dirak Doue, hervez urzh e dro,
And it came to pass, in his acting as priest, in the order of his course before God,
9 ma voe galvet dre ar sord, hervez giz ar velegiezh, da vont e-barzh templ an Aotrou, evit deviñ an ezañs.
according to the custom of the priesthood, his lot was to make perfume, having gone into the sanctuary of the Lord,
10 An holl bobl a oa er-maez o pediñ, d'an eur ma teved an ezañs.
and all the multitude of the people were praying without, at the hour of the perfume.
11 Neuze un ael eus an Aotrou en em ziskouezas dezhañ en e sav, en tu dehou da aoter an ezañs.
And there appeared to him a messenger of the Lord standing on the right side of the altar of the perfume,
12 Zakaria, o welout anezhañ, a voe trubuilhet, hag ar spont a grogas ennañ.
and Zacharias, having seen, was troubled, and fear fell on him;
13 Met an ael a lavaras dezhañ: Zakaria, na'z pez ket aon, rak da bedenn a zo bet selaouet, Elizabed a c'hano dit ur mab, hag e roi dezhañ an anv a Yann.
and the messenger said unto him, 'Fear not, Zacharias, for thy supplication was heard, and thy wife Elisabeth shall bear a son to thee, and thou shalt call his name John,
14 Bez' e vo evidout un abeg a joa hag a laouenidigezh, ha kalz en em laouenaio eus e c'hanedigezh.
and there shall be joy to thee, and gladness, and many at his birth shall joy,
15 Rak bras e vo dirak an Aotrou; n'evo na gwin, nag evaj kreñv ebet, ha leuniet e vo eus ar Spered-Santel adalek kof e vamm;
for he shall be great before the Lord, and wine and strong drink he may not drink, and of the Holy Spirit he shall be full, even from his mother's womb;
16 distreiñ a raio kalz eus bugale Israel d'an Aotrou o Doue,
and many of the sons of Israel he shall turn to the Lord their God,
17 hag e valeo dirazañ e spered hag e nerzh Elia, evit treiñ kalonoù an tadoù ouzh ar vugale, hag ar re disentus ouzh furnez ar re reizh, evit aozañ d'an Aotrou ur bobl tuet mat.
and he shall go before Him, in the spirit and power of Elijah, to turn hearts of fathers unto children, and disobedient ones to the wisdom of righteous ones, to make ready for the Lord, a people prepared.'
18 Zakaria a lavaras d'an ael: A betra ec'h anavezin kement-se? Rak me a zo kozh, ha va gwreg a zo aet war an oad?
And Zacharias said unto the messenger, 'Whereby shall I know this? for I am aged, and my wife is advanced in her days?'
19 An ael a respontas dezhañ: Me eo Gabriel, an hini a chom dirak Doue; degaset on bet evit komz ouzhit ha disklêriañ dit ar c'heloù mat-mañ.
And the messenger answering said to him, 'I am Gabriel, who have been standing near before God, and I was sent to speak unto thee, and to proclaim these good news to thee,
20 Ha setu, te a ya da vezañ mut, ha ne c'helli ken komz, betek an deiz ma c'hoarvezo an traoù-mañ, abalamour ne'c'h eus ket kredet da'm c'homzoù, hag a erruo en o amzer.
and lo, thou shalt be silent, and not able to speak, till the day that these things shall come to pass, because thou didst not believe my words, that shall be fulfilled in their season.'
21 Koulskoude, ar bobl a c'hortoze Zakaria, hag a oa souezhet ma talee en templ.
And the people were waiting for Zacharias, and wondering at his tarrying in the sanctuary,
22 Pa voe deuet er-maez, ne c'helle ket komz outo, hag ec'h anavezjont en devoa bet ur welidigezh en templ, rak dre sinoù en roe da gompren dezho; hag e chomas mut.
and having come out, he was not able to speak to them, and they perceived that a vision he had seen in the sanctuary, and he was beckoning to them, and did remain dumb.
23 Pa voe echuet deizioù e garg, ez eas d'e di.
And it came to pass, when the days of his service were fulfilled, he went away to his house,
24 Un nebeut amzer goude, Elizabed, e wreg, en em gavas dougerez, hag en em guzhas e-pad pemp miz, o lavarout:
and after those days, his wife Elisabeth conceived, and hid herself five months, saying —
25 Evel-se eo, en deus graet an Aotrou em c'heñver en deizioù-mañ, m'en deus sellet ouzhin, evit lemel an dismegañs a oa warnon dirak an dud.
'Thus hath the Lord done to me, in days in which He looked upon [me], to take away my reproach among men.'
26 Er c'hwec'hvet miz, Doue a gasas an ael Gabriel en ur gêr a C'halilea galvet Nazared,
And in the sixth month was the messenger Gabriel sent by God, to a city of Galilee, the name of which [is] Nazareth,
27 d'ur werc'hez a zlee dimeziñ d'un den anvet Jozef, eus tiegezh David; ar werc'hez-se a oa anvet Mari.
to a virgin, betrothed to a man, whose name [is] Joseph, of the house of David, and the name of the virgin [is] Mary.
28 An ael, o vezañ aet el lec'h ma oa, a lavaras dezhi: Da saludiñ a ran, te a zo bet resevet en gras, an Aotrou a zo ganit. [Benniget out e-touez ar gwragez.]
And the messenger having come in unto her, said, 'Hail, favoured one, the Lord [is] with thee; blessed [art] thou among women;'
29 O vezañ gwelet an ael, e voe trubuilhet gant e gomzoù, hag e soñje enni ec'h-unan petra a c'helle ar salud-se bezañ.
and she, having seen, was troubled at his word, and was reasoning of what kind this salutation may be.
30 Neuze an ael a lavaras dezhi: Mari, na'z pez ket aon, rak kavet ec'h eus gras dirak Doue.
And the messenger said to her, 'Fear not, Mary, for thou hast found favour with God;
31 Setu, te a vo dougerez, hag e c'hani ur mab, hag e c'halvi e anv Jezuz.
and lo, thou shalt conceive in the womb, and shalt bring forth a son, and call his name Jesus;
32 Bras e vo, hag e vo galvet mab an Uhelañ-Meurbet, hag an Aotrou Doue a roio dezhañ tron David e dad.
he shall be great, and Son of the Highest he shall be called, and the Lord God shall give him the throne of David his father,
33 Ren a raio da virviken war diegezh Jakob, hag e ren n'en devo ken a fin. (aiōn g165)
and he shall reign over the house of Jacob to the ages; and of his reign there shall be no end.' (aiōn g165)
34 Neuze Mari a lavaras d'an ael: Penaos e c'hoarvezo kement-se, pa n'anavezan gwaz ebet?
And Mary said unto the messenger, 'How shall this be, seeing a husband I do not know?'
35 An ael a respontas dezhi: Ar Spered-Santel a zeuio warnout, ha galloud an Uhelañ-Meurbet a c'holoio ac'hanout gant e skeud; dre-se ar bugel santel a vo ganet ac'hanout a vo galvet Mab Doue.
And the messenger answering said to her, 'The Holy Spirit shall come upon thee, and the power of the Highest shall overshadow thee, therefore also the holy-begotten thing shall be called Son of God;
36 Ha setu, Elizabed da geniterv a zoug ivez ur mab en he c'hozhni, hag hemañ eo ar c'hwec'hvet miz eus an hini a oa galvet gaonac'h.
and lo, Elisabeth, thy kinswoman, she also hath conceived a son in her old age, and this is the sixth month to her who was called barren;
37 Rak n'eus netra dibosupl da Zoue.
because nothing shall be impossible with God.'
38 Ha Mari a lavaras: Setu servijerez an Aotrou, ra vo graet din hervez da gomz. Hag an ael a bellaas diouti.
And Mary said, 'Lo, the maid-servant of the Lord; let it be to me according to thy saying,' and the messenger went away from her.
39 Neuze Mari a savas, hag a yeas buan da vro ar menezioù, en ur gêr eus Bro-Juda,
And Mary having arisen in those days, went to the hill-country, with haste, to a city of Judea,
40 hag, o vezañ aet e ti Zakaria, e saludas Elizabed.
and entered into the house of Zacharias, and saluted Elisabeth.
41 Kerkent ha ma klevas Elizabed Salud Mari, ar bugel bihan a dridas en he c'hof; hag Elizabed a voe leuniet eus ar Spered-Santel.
And it came to pass, when Elisabeth heard the salutation of Mary, the babe did leap in her womb; and Elisabeth was filled with the Holy Spirit,
42 Hag o sevel he mouezh, e krias: Te a zo benniget e-touez ar gwragez, ha benniget eo frouezh da gof.
and spake out with a loud voice, and said, 'Blessed [art] thou among women, and blessed [is] the fruit of thy womb;
43 A-belec'h e teu kement-mañ din, ma teu mamm va Aotrou etrezek ennon?
and whence [is] this to me, that the mother of my Lord might come unto me?
44 Rak mouezh da salud n'he deus ket kentoc'h skoet va divskouarn, m'en deus ar bugel bihan tridet gant levenez em c'hof.
for, lo, when the voice of thy salutation came to my ears, leap in gladness did the babe in my womb;
45 Eürus eo an hini he deus kredet, rak graet e vo an traoù a zo bet lavaret dezhi a-berzh an Aotrou.
and happy [is] she who did believe, for there shall be a completion to the things spoken to her from the Lord.'
46 Neuze Mari a lavaras: Va ene a veul an Aotrou,
And Mary said, 'My soul doth magnify the Lord,
47 ha va spered en em laouena e Doue va Salver,
And my spirit was glad on God my Saviour,
48 abalamour m'en deus sellet ouzh izelded e servijerez. Ha setu, diwar vremañ, e vin galvet eürus gant an holl rummadoù,
Because He looked on the lowliness of His maid-servant, For, lo, henceforth call me happy shall all the generations,
49 rak an Holl-C'halloudek en deus graet traoù bras din; e anv a zo santel,
For He who is mighty did to me great things, And holy [is] His name,
50 hag e drugarez en em astenn a oad en oad war ar re a zouj anezhañ.
And His kindness [is] to generations of generations, To those fearing Him,
51 Diskouezet en deus nerzh e vrec'h; stlabezet en deus ar soñjezonoù a rae ar re lorc'hus en o c'halon.
He did powerfully with His arm, He scattered abroad the proud in the thought of their heart,
52 Didronet en deus ar re c'halloudek, ha savet en deus ar re vihan.
He brought down the mighty from thrones, And He exalted the lowly,
53 Leuniet en deus a vadoù a re o devoa naon, ha kaset en deus kuit ar re binvidik er goullo.
The hungry He did fill with good, And the rich He sent away empty,
54 Sikouret en deus Israel e servijer, o kaout soñj eus e drugarez,
He received again Israel His servant, To remember kindness,
55 evel m'en devoa e lavaret d'hon tadoù, da Abraham ha d'e lignez da viken. (aiōn g165)
As He spake unto our fathers, To Abraham and to his seed — to the age.' (aiōn g165)
56 Mari a chomas gant Elizabed war-dro tri miz; neuze e tistroas d'he zi.
And Mary remained with her about three months, and turned back to her house.
57 Neuze, amzer Elizabed o vezañ deuet, e c'hanas ur mab.
And to Elisabeth was the time fulfilled for her bringing forth, and she bare a son,
58 He amezeien hag he c'herent, o vezañ anavezet penaos en devoa an Aotrou diskouezet e drugarez en he c'heñver, en em laouenajont ganti.
and the neighbours and her kindred heard that the Lord was making His kindness great with her, and they were rejoicing with her.
59 O vezañ deuet an eizhvet deiz evit amdroc'hañ ar bugel, e c'halvjont anezhañ Zakaria, eus anv e dad.
And it came to pass, on the eighth day, they came to circumcise the child, and they were calling him by the name of his father, Zacharias,
60 Met e vamm, o kemer ar gomz, a lavaras: Nann, met Yann e vo galvet.
and his mother answering said, 'No, but he shall be called John.'
61 Hag e lavarjont dezhi: N'eus den ez kerentiezh hag a zo galvet eus an anv-se.
And they said unto her — 'There is none among thy kindred who is called by this name,'
62 Neuze e c'houlennjont dre sin ouzh e dad penaos e felle dezhañ e vije galvet.
and they were making signs to his father, what he would wish him to be called,
63 Zakaria, o vezañ goulennet taolennoùigoù, a skrivas ar gerioù-mañ: Yann eo e anv. Hag an holl a voe souezhet.
and having asked for a tablet, he wrote, saying, 'John is his name;' and they did all wonder;
64 Kerkent e c'henou a zigoras, e deod a ziereas, hag e komze en ur veuliñ Doue.
and his mouth was opened presently, and his tongue, and he was speaking, praising God.
65 O holl amezeien a voe leuniet a spont, hag an holl draoù-mañ en em vrude dre holl venezioù Judea.
And fear came upon all those dwelling around them, and in all the hill-country of Judea were all these sayings spoken of,
66 An holl re o c'hleve, o mire en o c'halon, hag e lavarent: Petra eta e vo ar bugel bihan-se? Ha dorn an Aotrou a oa warnañ.
and all who heard did lay them up in their hearts, saying, 'What then shall this child be?' and the hand of the Lord was with him.
67 Neuze Zakaria e dad a voe leuniet eus ar Spered-Santel, hag e tiouganas, o lavarout:
And Zacharias his father was filled with the Holy Spirit, and did prophesy, saying,
68 Benniget ra vo an Aotrou, Doue Israel, dre ma'z eo deuet da welout ha da zasprenañ e bobl,
'Blessed [is] the Lord, the God of Israel, Because He did look upon, And wrought redemption for His people,
69 hag abalamour m'en deus savet deomp ur Salver Galloudek e tiegezh David e servijer,
And did raise an horn of salvation to us, In the house of David His servant,
70 evel m'en devoa lavaret dre c'henou e brofeded santel, abaoe penn-kentañ ar bed, (aiōn g165)
As He spake by the mouth of His holy prophets, Which have been from the age; (aiōn g165)
71 dre m'en deus hor saveteet a zaouarn hon enebourien, hag eus dorn an holl re a gasae ac'hanomp,
Salvation from our enemies, And out of the hand of all hating us,
72 evit ober trugarez e-keñver hon tadoù, o kaout soñj eus e emglev santel,
To do kindness with our fathers, And to be mindful of His holy covenant,
73 eus al le en devoa graet da Abraham hon tad,
An oath that He sware to Abraham our father,
74 penaos, o vezañ hon tennet eus dorn hon enebourien, e roje deomp da servijañ anezhañ hep aon,
To give to us, without fear, Out of the hand of our enemies having been delivered,
75 er santelezh hag er reizhder dirazañ e-pad holl deizioù hor buhez.
To serve Him, in holiness and righteousness Before Him, all the days of our life.
76 Ha te, bugel bihan, ta a vo galvet profed an Uhelañ-Meurbet; rak te a gerzho dirak dremm an Aotrou, evit kempenn e hentoù,
And thou, child, Prophet of the Highest Shalt thou be called; For thou shalt go before the face of the Lord, To prepare His ways.
77 evit reiñ anaoudegezh ar silvidigezh d'e bobl dre pardon eus o fec'hedoù,
To give knowledge of salvation to His people In remission of their sins,
78 dre garantez trugarezus hon Doue; drezi, ar sav-heol eus an nec'h en deus hor gwelet,
Through the tender mercies of our God, In which the rising from on high did look upon us,
79 evit sklêrijennañ ar re a zo azezet en deñvalijenn hag e skeud ar marv, hag evit ren hor c'hammedoù e hent ar peoc'h.
To give light to those sitting in darkness and death-shade, To guide our feet to a way of peace.'
80 Ar bugel bihan a greske hag en em greñvae er spered; hag e chomas el lec'hioù distro betek an deiz ma tlee bezañ diskouezet da Israel.
And the child grew, and was strengthened in spirit, and he was in the deserts till the day of his shewing unto Israel.

< Luc 1 >