< Luc 22 >

1 Gouel ar bara hep goell, anvet ar Pask, a dostae.
And the feast of the unleavened food was coming nigh, that is called Passover,
2 Ar veleien vras hag ar skribed a glaske penaos e c'helljent lakaat Jezuz d'ar marv; rak doujañ a raent ar bobl.
and the chief priests and the scribes were seeking how they may take him up, for they were afraid of the people.
3 Met Satan a yeas e Judaz, lesanvet Iskariod, unan eus an daouzek;
And the Adversary entered into Judas, who is surnamed Iscariot, being of the number of the twelve,
4 hag ez eas, hag e komzas gant ar veleien vras ha gant pennoù ar warded, diwar an doare ma en lakaje etre o daouarn.
and he, having gone away, spake with the chief priests and the magistrates, how he might deliver him up to them,
5 Laouen e voent a gement-se, hag e tivizjont reiñ arc'hant dezhañ.
and they rejoiced, and covenanted to give him money,
6 Eñ a roas e c'her, hag e klaske an tu dereat evit e reiñ dezho hep ma ouije ar bobl.
and he agreed, and was seeking a favourable season to deliver him up to them without tumult.
7 Koulskoude, deiz ar bara hep goell a zeuas, ma oa ret aberzhañ ar Pask,
And the day of the unleavened food came, in which it was behoving the passover to be sacrificed,
8 ha Jezuz a gasas Pêr ha Yann, o lavarout: It da fichañ deomp ar Pask, evit ma tebrimp anezhañ.
and he sent Peter and John, saying, 'Having gone on, prepare to us the passover, that we may eat;'
9 Int a lavaras dezhañ: Pelec'h e c'hoantaez e fichfemp anezhañ?
and they said to him, 'Where wilt thou that we might prepare?'
10 Eñ a lavaras dezho: Pa'z eot e kêr, ec'h erruo ganeoc'h un den o tougen ur podad dour; heuilhit-eñ en ti ma'z aio ennañ,
And he said to them, 'Lo, in your entering into the city, there shall meet you a man, bearing a pitcher of water, follow him to the house where he doth go in,
11 ha lavarit da vestr an ti: Ar Mestr a lavar dit: Pelec'h emañ al lec'h ma tebrin ennañ ar Pask gant va diskibien?
and ye shall say to the master of the house, The Teacher saith to thee, Where is the guest-chamber where the passover with my disciples I may eat?
12 Hag e tiskouezo deoc'h ur gambr uhel, bras ha kempennet; fichit eno ar Pask.
and he shall show you a large upper room furnished, there make ready;'
13 Int eta o vezañ aet kuit, a gavas an traoù evel m'en devoa lavaret dezho, hag e fichjont ar Pask.
and they, having gone away, found as he hath said to them, and they made ready the passover.
14 Pa voe deuet an eur, en em lakaas ouzh taol, hag an daouzek abostol a oa gantañ.
And when the hour come, he reclined (at meat), and the twelve apostles with him,
15 Hag e lavaras dezho: C'hoantaet kalz em eus debriñ ar Pask-mañ ganeoc'h, a-raok ma c'houzañvin.
and he said unto them, 'With desire I did desire to eat this passover with you before my suffering,
16 Rak me a lavar deoc'h, ne zebrin ken anezhañ, betek e vo graet e rouantelezh Doue.
for I say to you, that no more may I eat of it till it may be fulfilled in the reign of God.'
17 Hag o vezañ kemeret an hanaf ha trugarekaet, e lavaras: Kemerit anezhañ ha lodennit anezhañ etrezoc'h.
And having taken a cup, having given thanks, he said, 'Take this and divide to yourselves,
18 Rak me a lavar deoc'h, n'evin mui eus frouezh ar gwini, ken na vo deuet rouantelezh Doue.
for I say to you that I may not drink of the produce of the vine till the reign of God may come.'
19 Neuze e kemeras bara hag, o vezañ trugarekaet, e torras anezhañ, hag en roas dezho, o lavarout: Hemañ eo va c'horf, an hini a zo roet evidoc'h; grit kement-mañ en eñvor ac'hanon.
And having taken bread, having given thanks, he brake and gave to them, saying, 'This is my body, that for you is being given, this do ye — to remembrance of me.'
20 En hevelep doare, goude bezañ koaniet, e roas dezho an hanaf, o lavarout: An hanaf-mañ eo an emglev nevez em gwad, an hini a zo skuilhet evidoc'h.
In like manner, also, the cup after the supping, saying, 'This cup [is] the new covenant in my blood, that for you is being poured forth.
21 Met setu, dorn an hini am gwerzh a zo ouzh an daol-mañ ganin.
'But, lo, the hand of him delivering me up [is] with me on the table,
22 Evit ar pezh a zo eus Mab an den, mont a ra, evel ma'z eo merket; met gwalleur d'an den ma'z eo gwerzhet drezañ!
and indeed the Son of Man doth go according to what hath been determined; but woe to that man through whom he is being delivered up.'
23 Hag en em lakajont da c'houlenn an eil ouzh egile pehini anezho a raje kement-se.
And they began to reason among themselves, who then of them it may be, who is about to do this thing.
24 Sevel a reas ivez un tabut etrezo, evit gouzout pehini anezho a dlee bezañ galvet ar brasañ.
And there happened also a strife among them — who of them is accounted to be greater.
25 Met eñ a lavaras dezho: Rouaned ar bobloù a vestroni anezho, hag ar re o deus galloud warno a zo galvet madoberourien.
And he said to them, 'The kings of the nations do exercise lordship over them, and those exercising authority upon them are called benefactors;
26 Met c'hwi, na rit ket evel-se; ra vo ar brasañ en ho touez evel ar bihanañ, hag an hini a ren evel an hini a servij.
but ye [are] not so, but he who is greater among you — let him be as the younger; and he who is leading, as he who is ministering;
27 Rak pehini eo ar brasañ, an hini a zo ouzh taol, pe an hini a servij? N'eo ket an hini a zo ouzh taol? Ha koulskoude me a zo en ho touez evel an hini a servij.
for who is greater? he who is reclining (at meat), or he who is ministering? is it not he who is reclining (at meat)? and I — I am in your midst as he who is ministering.
28 C'hwi eo ar re a zo chomet ganin em amprouadurioù,
'And ye — ye are those who have remained with me in my temptations,
29 ha me a reizh deoc'h ar rouantelezh, evel ma en deus an Tad reizhet din,
and I appoint to you, as my Father did appoint to me, a kingdom,
30 evit ma tebrot ha ma'c'h evot ouzh va zaol em rouantelezh, ha ma viot azezet war dronioù, o varn daouzek meuriad Israel.
that ye may eat and may drink at my table, in my kingdom, and may sit on thrones, judging the twelve tribes of Israel.'
31 An Aotrou a lavaras ivez: Simon, Simon, setu, Satan en deus goulennet ho tremen dre ar c'hrouer evel ar gwinizh.
And the Lord said, 'Simon, Simon, lo, the Adversary did ask you for himself to sift as the wheat,
32 Met pedet em eus evidout evit na zesfailho ket da feiz. Te eta, pa vi distroet, kreñva da vreudeur.
and I besought for thee, that thy faith may not fail; and thou, when thou didst turn, strengthen thy brethren.'
33 Pêr a lavaras dezhañ: Aotrou, me a zo prest da vont ganit, ha d'ar prizon ha d'ar marv.
And he said to him, 'Sir, with thee I am ready both to prison and to death to go;'
34 Met Jezuz a lavaras dezhañ: Pêr, me en lavar dit, ar c'hilhog ne gano ket hiziv, na'z po nac'het teir gwech d'anavezout ac'hanon.
and he said, 'I say to thee, Peter, a cock shall not crow to-day, before thrice thou mayest disown knowing me.'
35 Neuze e lavaras dezho: Pa em eus ho kaset hep yalc'h, hep sac'h, hag hep botoù, daoust hag un dra bennak a zo bet manket deoc'h? Int a respontas: Netra.
And he said to them, 'When I sent you without bag, and scrip, and sandals, did ye lack anything?' and they said, 'Nothing.'
36 Met bremañ, emezañ, an hini en deus ur yalc'h, ra he c'hemero, hag en hevelep doare an hini en deus ur sac'h; hag an hini n'en deus ket ur c'hleze, ra werzho e vantell ha preno unan.
Then said he to them, 'But, now, he who is having a bag, let him take [it] up, and in like manner also a scrip; and he who is not having, let him sell his garment, and buy a sword,
37 Rak me a lavar deoc'h, eo ret c'hoazh d'ar pezh a zo skrivet bezañ peurc'hraet ennon: Lakaet eo bet e renk an dorfedourien.
for I say to you, that yet this that hath been written it behoveth to be fulfilled in me: And with lawless ones he was reckoned, for also the things concerning me have an end.'
38 Hag e lavarjont: Aotrou, setu daou gleze. Eñ a lavaras dezho: A-walc'h eo.
And they said, 'Sir, lo, here [are] two swords;' and he said to them, 'It is sufficient.'
39 Neuze Jezuz, o vezañ aet er-maez, a yeas, hervez e c'hiz, da Venez an Olived, hag e ziskibien a heulias anezhañ.
And having gone forth, he went on, according to custom, to the mount of the Olives, and his disciples also followed him,
40 Pa voe erruet el lec'h-se, e lavaras dezho: Pedit evit na gouezhot ket en temptadur.
and having come to the place, he said to them, 'Pray ye not to enter into temptation.'
41 Neuze e pellaas diouto war-dro hed un taol-maen, hag, o taoulinañ, e pede,
And he was withdrawn from them, as it were a stone's cast, and having fallen on the knees he was praying,
42 o lavarout: Tad, mar fell dit pellaat an hanaf-se diouzhin! Koulskoude, ra ne vo ket graet va bolontez, met da hini.
saying, 'Father, if Thou be counselling to make this cup pass from me —; but, not my will, but Thine be done.' —
43 Un ael eus an neñv en em ziskouezas dezhañ evit e greñvaat.
And there appeared to him a messenger from heaven strengthening him;
44 Gwasket gant an anken, e pede kalz startoc'h; hag e teuas dezhañ ur c'hwezenn evel beradennoù gwad, hag a gouezhe war an douar.
and having been in agony, he was more earnestly praying, and his sweat became, as it were, great drops of blood falling upon the ground.
45 O vezañ savet eus e bedenn, e teuas etrezek e ziskibien, met o c'havas kousket gant an dristidigezh,
And having risen up from the prayer, having come unto the disciples, he found them sleeping from the sorrow,
46 hag e lavaras dezho: Perak e kouskit? Savit ha pedit evit na gouezhot ket en temptadur.
and he said to them, 'Why do ye sleep? having risen, pray that ye may not enter into temptation.'
47 Evel ma komze c'hoazh, ur vandenn a zeuas, hag an hini a c'halved Judaz, unan eus an daouzek, a gerzhe a-raok dezho; hag e tostaas ouzh Jezuz evit pokat dezhañ.
And while he is speaking, lo, a multitude, and he who is called Judas, one of the twelve, was coming before them, and he came nigh to Jesus to kiss him,
48 Jezuz a lavaras dezhañ: Judaz, gwerzhañ a rez Mab an den dre ur pok?
and Jesus said to him, 'Judas, with a kiss the Son of Man dost thou deliver up?'
49 Ar re a oa en-dro da Jezuz, o welout ar pezh a yae da c'hoarvezout, a lavaras dezhañ: Aotrou, ha skeiñ a raimp gant ar c'hleze?
And those about him, having seen what was about to be, said to him, 'Sir, shall we smite with a sword?'
50 Hag unan anezho a skoas servijer ar beleg-meur, hag a droc'has dezhañ e skouarn dehou.
And a certain one of them smote the servant of the chief priest, and took off his right ear,
51 Met Jezuz, o kemer ar gomz, a lavaras: Paouezit! Hag o vezañ stoket ouzh skouarn ar servijer, e yac'haas anezhañ.
and Jesus answering said, 'Suffer ye thus far,' and having touched his ear, he healed him.
52 Neuze Jezuz a lavaras d'ar veleien vras, da gabitened an templ, ha d'an henaourien, a oa deuet a-enep dezhañ: Deuet oc'h gant klezeier ha gant bizhier, evel war-lerc'h ul laer.
And Jesus said to those having come upon him — chief priests, and magistrates of the temple, and elders — 'As upon a robber have ye come forth, with swords and sticks?
53 Bemdez e oan en ho touez en templ, ha n'hoc'h eus ket lakaet ho taouarn warnon. Met houmañ eo hoc'h eur, ha galloud an deñvalijenn.
while daily I was with you in the temple, ye did stretch forth no hands against me; but this is your hour and the power of the darkness.'
54 Neuze e krogjont ennañ, hag e kasjont anezhañ da di ar beleg-meur. Pêr a heulie a-bell.
And having taken him, they led and brought him to the house of the chief priest. And Peter was following afar off,
55 Pa o devoe enaouet tan e-kreiz ar porzh, ha ma voent azezet a-unan, Pêr a azezas en o zouez.
and they having kindled a fire in the midst of the court, and having sat down together, Peter was sitting in the midst of them,
56 Ur vatezh, o welout anezhañ e-kichen an tan, hag o sellout pizh outañ, a lavaras: Hemañ a oa ivez gant an den-se.
and a certain maid having seen him sitting at the light, and having earnestly looked at him, she said, 'And this one was with him!'
57 Met eñ a zinac'has Jezuz, o lavarout: Gwreg, n'anavezan ket anezhañ.
and he disowned him, saying, 'Woman, I have not known him.'
58 Un nebeut goude, unan all, o vezañ e welet, a lavaras: Te a zo ivez eus an dud-se. Met Pêr a lavaras: O den, ned on ket.
And after a little, another having seen him, said, 'And thou art of them!' and Peter said, 'Man, I am not.'
59 War-dro un eur goude, unan all a destenias o lavarout: A dra sur, hemañ a oa ivez gantañ, rak Galileat eo ivez.
And one hour, as it were, having intervened, a certain other was confidently affirming, saying, 'Of a truth this one also was with him, for he is also a Galilean;'
60 Met Pêr a lavaras: O den, n'ouzon ket petra a lavarez. Ha kerkent, evel ma komze c'hoazh, ar c'hilhog a ganas.
and Peter said, 'Man, I have not known what thou sayest;' and presently, while he is speaking, a cock crew.
61 An Aotrou, o vezañ distroet, a sellas ouzh Pêr; ha Pêr en devoe soñj eus komz an Aotrou, ha penaos en devoa lavaret dezhañ: A-raok ma kano ar c'hilhog, ez po va dinac'het teir gwech.
And the Lord having turned did look on Peter, and Peter remembered the word of the Lord, how he said to him — 'Before a cock shall crow, thou mayest disown me thrice;'
62 Hag o vezañ aet er-maez, e ouelas gant c'hwervder.
and Peter having gone without, wept bitterly.
63 Neuze an dud a zalc'he Jezuz, a rae goap anezhañ, hag a skoe warnañ.
And the men who were holding Jesus were mocking him, beating [him];
64 O vezañ e vouchet, e skoent war e zremm, hag e c'houlennent outañ: Divin piv eo an hini en deus da skoet.
and having blindfolded him, they were striking him on the face, and were questioning him, saying, 'Prophesy who he is who smote thee?'
65 Hag e lavarent kalz a draoù a-enep dezhañ, en ur zroukkomz en e enep.
and many other things, speaking evilly, they spake in regard to him.
66 Adalek ma voe deuet an deiz, kuzul henaourien ar bobl, ar veleien vras hag ar skribed en em zastumas hag a reas Jezuz dont dirak ar sanedrin;
And when it became day there was gathered together the eldership of the people, chief priests also, and scribes, and they led him up to their own sanhedrim,
67 lavarout a rejont dezhañ: Mar dout ar C'hrist, lavar deomp. Eñ a respontas dezho: Mar en lavaran deoc'h, n'en kredot ket,
saying, 'If thou be the Christ, tell us.' And he said to them, 'If I may tell you, ye will not believe;
68 ha mar goulennan ouzhoc'h ivez, ne respontot ket din, [ha ne'm lezot ket da vont].
and if I also question [you], ye will not answer me or send me away;
69 Diwar vremañ, Mab an den a vo azezet a-zehou da c'halloud Doue.
henceforth, there shall be the Son of Man sitting on the right hand of the power of God.'
70 Neuze e lavarjont holl: Te eo eta Mab Doue? Eñ a respontas dezho: C'hwi a lavar hoc'h-unan, bez' ez on.
And they all said, 'Thou, then, art the Son of God?' and he said unto them, 'Ye say [it], because I am;'
71 Neuze e lavarjont: Da betra hon eus c'hoazh ezhomm a desteni, pa'z eo gwir hon eus e glevet eus e c'henou?
and they said, 'What need yet have we of testimony? for we ourselves did hear [it] from his mouth.'

< Luc 22 >