ՄԱՏԹԷՈՍ 12
1 Յիսուս, շաբաթ օրով, անցաւ արտերի միջով. նրա աշակերտները քաղցած էին եւ սկսեցին հասկ պոկել եւ ուտել:
AT that time Jesus walked through corn-fields on a sabbath-day; and his disciples were hungry, and began to pluck the ears of corn, and to eat.
2 Փարիսեցիները երբ այս տեսան, Յիսուսին ասացին. «Ահա քո աշակերտները անում են մի բան, որ շաբաթ օրն անել օրինաւոր չէ»:
But when the Pharisees saw it, they said to him, Behold, thy disciples do a thing that it is not lawful to do on the sabbath.
3 Եւ նա նրանց ասաց. «Դուք չէ՞ք կարդացել, թէ ինչ արեց Դաւիթը, երբ քաղց զգաց նա եւ նրանք, որ նրա հետ էին:
And he said unto them, Have ye not read what David did, when he was hungry, and they who were with him?
4 Թէ ինչպէս մտաւ Աստծու տունը եւ կերաւ առաջաւորութեան հացը, որն ուտել օրէնք չէր ո՛չ նրա եւ ո՛չ էլ նրա հետ եղողների համար, այլ միայն՝ քահանաների համար:
how they went into the house of God, and did eat the loaves of shew-bread, of which it was not lawful for him or those who were with him to eat, but for the priests alone?
5 Կամ թէ Օրէնքում չէ՞ք կարդացել, որ շաբաթ օրերը տաճարում քահանաները պղծում են շաբաթը եւ անմեղ են:
Or have ye not read in the law, that on the sabbaths the priests in the temple profane the sabbath, and are not culpable?
6 Բայց ասում եմ ձեզ, որ այստեղ տաճարից մեծ մէկը կայ:
Now I tell you, That one greater than the temple is here.
7 Եւ եթէ իմանայիք, թէ ի՛նչ է՝ ողորմութիւն եմ կամենում եւ ոչ՝ զոհ, ապա դուք անպարտներին չէիք դատապարտի.
But if ye had known what that meant, I desire mercy and not sacrifice; ye would not have condemned the innocent.
8 ուրեմն մարդու Որդին շաբաթ օրուայ տէրն է»:
For the Son of man is Lord also of the sabbath.
9 Յիսուս այստեղից մեկնելով՝ եկաւ նրանց ժողովարանը:
And going on from thence, he came into their synagogue;
10 Այնտեղ կար մի մարդ, որի ձեռքը գօսացած էր: Յիսուսին հարցրին ու ասացին. «Շաբաթ օրը թոյլատրելի՞ է բժշկել». որպէսզի նրան ամբաստանեն:
and, behold a man was there who had a withered hand. And they asked him, saying, Is it lawful to heal on sabbath days? that they might accuse him.
11 Եւ նա ասաց նրանց. «Ո՞վ է ձեզնից այն մարդը, որ մի ոչխար ունենայ, եւ դա շաբաթ օրն ընկնի փոսի մէջ, միթէ չի՞ բռնի ու վեր հանի այն:
Then he said to them; What man of you is there who hath one sheep, and if it fall into a pit on the sabbath, doth he not lay hold on him, and lift him out?
12 Իսկ արդ, մարդը ոչխարից որքա՜ն եւս առաւել է. ապա ուրեմն, պէտք է շաբաթ օրը բարիք գործել»:
Of how much more value then is a man than a sheep? Wherefore it is lawful to do good on the sabbath days.
13 Այն ժամանակ մարդուն ասաց՝ ձեռքդ երկարի՛ր. եւ նա երկարեց. եւ առողջացաւ գօսացած ձեռքը, ինչպէս միւսը:
Then saith he to the man, Stretch out thy hand; and he stretched it out, and it was restored, sound as the other.
14 Իսկ փարիսեցիները դուրս գալով՝ նրա դէմ խորհուրդ արին, թէ ինչպէս կորստեան մատնեն նրան:
Then the Pharisees went out, and held a consultation against him, how they might make away with him.
15 Երբ Յիսուս այդ իմացաւ, այդտեղից մեկնեց: Նրա յետեւից գնաց շատ ժողովուրդ, եւ նա բոլորին բժշկեց:
But Jesus knew it, and retired from thence, and great multitudes followed him, and he healed them all,
16 Եւ խստիւ պատուիրեց նրանց, որ իր մասին ոչ ոքի բան չասեն,
and charged them that they should not make him known.
17 որպէսզի կատարուի այն, ինչ որ ասուեց Եսայի մարգարէի բերանով.
That what was spoken by Isaiah the prophet might be fulfilled, saying,
“Behold, my servant, whom I have chosen, my beloved, in whom my soul delighteth: I will put my Spirit upon him, and he shall proclaim judgment for the heathen.
He shall not contend, nor be clamorous; neither shall any man in the streets hear his voice.
A bruised reed shall he not break down, and smoking flax shall he not quench, until he break forth in judgment for victory.
And in his name shall the Gentiles hope.”
22 Այն ժամանակ նրա մօտ բերուեց կոյր ու համր մի դիւահար, եւ նա բժշկեց նրան, այնպէս որ համրն ու կոյրը խօսում էր ու տեսնում:
Then was brought to him a demoniac, blind and dumb; and he cured him, so as to enable the blind and dumb both to speak and see.
23 Ամբողջ ժողովուրդը զարմացաւ եւ ասում էր. «Միթէ սա՞ է Քրիստոսը՝ Դաւթի Որդին»:
And all the multitudes were lost in amazement, and they said, Is not this the son of David?
24 Բայց երբ փարիսեցիները լսեցին, ասացին. «Նա դեւերին այլ կերպ չի հանում, եթէ ոչ Բէեղզեբուղի՝ դեւերի իշխանի միջոցով»:
But the Pharisees hearing them, said, This fellow casteth not out devils, but by Beelzebub, the prince of the devils.
25 Երբ Յիսուս նրանց մտածումներն իմացաւ, նրանց ասաց. «Ինքն իր մէջ բաժանուած ամէն թագաւորութիւն աւերւում է, եւ ինքն իր մէջ բաժանուած ամէն քաղաք կամ տուն կանգուն չի մնայ.
But Jesus knowing their thoughts, said unto them, Every kingdom divided against itself will be desolated; and every city, or family, divided against itself cannot subsist:
26 եւ եթէ սատանան սատանային հանում է, ուրեմն՝ ինքն իր մէջ բաժանուեց. արդ, նրա թագաւորութիւնը ինչպէ՞ս կարող է կանգուն մնալ:
so if Satan cast out Satan; he is divided against himself; how then can his kingdom subsist?
27 Եւ եթէ ես Բէեղզեբուղով եմ հանում դեւերին, ձեր որդիները ինչո՞վ կը հանեն. դրա համար էլ նրանք կը լինեն ձեր դատաւորները:
And if I by Beelzebub cast out devils, by whom do your sons cast them out? therefore shall they be your judges.
28 Իսկ եթէ Աստծու Հոգով եմ հանում դեւերին, ուրեմն Աստծու արքայութիւնը հասել է ձեր վրայ:
But if I by the Spirit of God cast out the devils, then truly the kingdom of God is come unto you.
29 Կամ՝ ինչպէ՞ս կարող է մէկը մտնել հզօր մի մարդու տունը եւ յափշտակել նրա գոյքերը, եթէ նախ չկապի հզօրին եւ ապա նրա տունը կողոպտի:
Else how can one enter into a strong man’s house and plunder his goods, except he first bind the strong man, and then will he plunder his goods?
30 Ով ինձ հետ չէ՝ իմ դէմ է, եւ ով ինձ հետ չի հաւաքում՝ ցրում է»:
He that is not with me, is against me; and he that associates not with me, scattereth abroad.
31 «Դրա համար ասում եմ ձեզ. ամէն մեղք եւ հայհոյանք կը ներուեն մարդկանց, բայց Հոգու դէմ հայհոյանքը չպիտի ներուի:
Therefore I say unto you, All sin and blasphemy shall be forgiven to men; but the blasphemy against the Spirit shall not be forgiven to men.
32 Եւ ով որ մարդու Որդու դէմ խօսք ասի, նրան պիտի ներուի, բայց ով ասի Սուրբ Հոգու դէմ, նրան չպիտի ներուի ո՛չ այս աշխարհում եւ ո՛չ էլ հանդերձեալում: (aiōn g165)
And whosoever may speak a word against the Son of man, it shall be forgiven him: but whosoever shall speak against the Holy Ghost, it shall not be forgiven him, neither in this world, nor in the world to come. (aiōn g165)
33 Կա՛մ ծառը բարի արէք, եւ նրա պտուղն էլ բարի կը լինի, կա՛մ ծառը չար արէք, եւ նրա պտուղն էլ չար կը լինի. քանի որ իր պտղից է ծառը ճանաչւում:
Either make the tree good, and its fruit good; or make the tree corrupt, and its fruit corrupt: for the tree is known by the fruit.
34 Իժերի՛ ծնունդներ, դուք, որ չար էք, ինչպէ՞ս կը կարողանաք բարի բաներ խօսել, քանի որ բերանը սրտի լիութիւնից է, որ խօսում է:
Ye broods of vipers, how can ye speak good things, yourselves being wicked? for out of the abundance of the heart the mouth speaketh.
35 Բարի մարդը իր սրտի բարի գանձերից հանում է բարի բաներ, իսկ չար մարդը իր սրտի չար գանձերից հանում է չար բաներ:
A good man out of the good treasure of his heart bringeth forth good things: and a wicked man out of the evil treasure of his heart bringeth forth evil things.
36 Բայց ասում եմ ձեզ, թէ մարդիկ իրենց խօսած ամէն դատարկ բանի համար դատաստանի օրը հաշիւ պիտի տան,
But I tell you, That every idle word which men speak, for it shall they give an account in the day of judgment.
37 որովհետեւ՝ քո խօսքերով պիտի արդարանաս եւ քո խօսքերով պիտի դատապարտուես»:
For by thy words thou shalt be justified, and by thy words thou shalt be condemned.
38 Այն ժամանակ օրէնսգէտներից եւ փարիսեցիներից ոմանք նրան պատասխան տուեցին ու ասացին. «Վարդապե՛տ, քեզնից մի նշան ենք կամենում տեսնել»:
Then certain of the scribes and Pharisees addressed him, saying, Master, we desire to see a sign from thee.
39 Նա պատասխան տուեց նրանց ու ասաց. «Չար եւ շնացող ազգը նշան է փնտռում. այլ նշան չի տրուի նրան, բայց միայն Յովնան մարգարէի նշանը.
But he answered and said unto them, A wicked and adulterous generation seeketh a sign; and no sign shall be given it, but the sign of Jonah the prophet:
40 որովհետեւ, ինչպէս Յովնանը երեք օր ու երեք գիշեր կէտի փորի մէջ էր, նոյնպէս եւ մարդու Որդին երկրի ընդերքում՝ երեք օր ու երեք գիշեր:
for as Jonah was in the belly of the whale three days and three nights; so shall the Son of man be in the heart of the earth three days and three nights.
41 Նինուէի մարդիկ դատաստանի ժամանակ այս ազգի դէմ պիտի դուրս գան եւ պիտի դատապարտեն նրան, քանի որ նրանք Յովնանի քարոզութեամբ ապաշխարեցին. եւ ահաւասիկ այստեղ Յովնանից մեծը կայ:
The men of Nineveh shall rise up in judgment against this generation, and condemn it: for they repented on the preaching of Jonah; and behold, a greater than Jonah is here.
42 Հարաւի Դշխոն դատաստանի ժամանակ պիտի դուրս գայ այս ազգի դէմ եւ պիտի դատապարտի նրան, որովհետեւ նա երկրի ծագերից եկաւ լսելու Սողոմոնի իմաստութիւնը. եւ ահա այստեղ Սողոմոնից մեծը կայ»:
The queen of the South shall rise up in judgment against the men of this generation, and condemn it: for she came from the ends of the earth to hear the wisdom of Solomon; and behold, a greater than Solomon is here.
43 «Սակայն պիղծ ոգին դուրս է ելնում մարդուց, շրջում է անջրդի վայրերում, հանգիստ է որոնում եւ չի գտնում:
When the unclean spirit is indeed gone out of a man, he traverses through places destitute of water, in search of rest, but cannot find it.
44 Այն ժամանակ ասում է՝ դառնամ իմ տունը, որտեղից դուրս եկայ. եւ գալիս է ու այն գտնում դատարկ՝ մաքրուած ու կարգի բերուած:
Then he saith, I will return to my mansion, whence I came; and on his arrival, he findeth it unoccupied, swept, and furnished.
45 Այն ժամանակ գնում եւ վերցնում է իր հետ իրենից աւելի չար եօթը այլ ոգիներ եւ մտնում բնակւում է այնտեղ. եւ այդ մարդու վերջը լինում է աւելի վատ, քան առաջ էր. այսպէս պիտի լինի եւ այս չար սերնդին»:
Then goeth he, and taketh with himself seven other spirits more wicked than himself, and they enter in and dwell there: and the last state of that man is worse than the first. So shall it also be with this wicked generation.
46 Մինչ Յիսուս դեռ խօսքն ուղղում էր բազմութեանը, ահա նրա մայրն ու նրա եղբայրները կանգնած էին դրսում եւ ուզում էին խօսել նրա հետ:
And while he was yet speaking to the multitudes, behold, his mother and his brethren stood without, desiring to speak to him.
47 Եւ մէկն ասաց նրան. «Ահա քո մայրն ու քո եղբայրները դրսում կանգնած են եւ ուզում են քեզ հետ խօսել»:
And a person said unto him, Behold, thy mother and thy brethren stand without, desiring to speak to thee.
48 Նա այդ ասողին պատասխանեց ու ասաց. «Ո՞վ է իմ մայրը, կամ ովքե՞ր են իմ եղբայրները»:
But he answered and said to him that told him, Who is my mother? and who are my brethren?
49 Եւ իր ձեռքը երկարելով դէպի իր աշակերտները՝ ասաց. «Ահա՛ իմ մայրը եւ իմ եղբայրները.
And stretching out his hand towards his disciples, he said, Behold my mother and my brethren.
50 որովհետեւ, ով կատարում է կամքը իմ Հօր, որ երկնքում է, նա՛ է ինձ եղբայր եւ քոյր եւ մայր»:
For whosoever shall do the will of my Father who is in heaven, the same is my brother, and sister, and mother.
