ՅՈՎՀԱՆՆՈԻ 8
1 Իսկ Յիսուս գնաց Ձիթենեաց լեռը:
THEN Jesus went to the mount of Olives.
2 Առաւօտեան նորից տաճար եկաւ. ամբողջ ժողովուրդը գալիս էր նրա մօտ, եւ ինքն ուսուցանում էր նրանց:
But early in the morning he came again to the temple, and all the people came to him; and sitting down he taught them.
3 Օրէնսգէտներն ու փարիսեցիները բերեցին շնութեան մէջ բռնուած մի կին եւ նրան մէջտեղ կանգնեցնելով՝ ասացին Յիսուսին.
Then the scribes and Pharisees brought to him a woman caught in adultery; and placing her in the midst,
4 «Յանցանքի մէջ բռնուած այս կինը յայտնապէս շնացել է,
they say unto him, Master, this woman was caught in adultery, in the very act.
5 իսկ Օրէնքում Մովսէսը մեզ պատուիրել է այսպիսիներին քարկոծել. արդ, դու դրա մասին ի՞նչ ես ասում»:
Now Moses in the law commanded, that such women should be stoned: therefore what sayest thou?
6 Նրանք այս ասում էին՝ նրան փորձելու համար, որպէսզի նրան ամբաստանելու պատճառ ունենան: Իսկ Յիսուս, ցած նայելով, մատով գետնի վրայ գրում էր:
But this they said, trying to entrap him, that they might have ground of accusation against him. But Jesus stooping down, with his finger wrote on the ground.
7 Իսկ երբ նրան ստիպեցին հարցնելով, վեր նայեց ու նրանց ասաց. «Ձեր միջից անմե՛ղը նախ թող քար գցի դրա վրայ»:
Now when they continued questioning him, raising himself up, he said to them, Let the person who is sinless among you, first cast a stone at her.
8 Եւ դարձեալ ցած նայելով՝ գետնի վրայ գրում էր:
And again stooping down, he wrote on the ground.
9 Եւ այս լսելով՝ մէկ առ մէկ ելնում գնում էին՝ տարիքաւորներից մինչեւ փոքրերը: Եւ Յիսուս միայն մնաց ու կինը՝ կանգնած նրա առաջ:
But when they heard him, and felt the conviction of their conscience, they slunk away one by one, beginning from the elders to the last: so Jesus was left alone, with the woman standing in the midst.
10 Յիսուս նրան ասաց. «Ո՛վ կին, ո՞ւր են. քեզ ոչ ոք չդատապարտե՞ց»:
Then Jesus raising himself up, and seeing no person but the woman, said unto her, Woman, where are these thine accusers? hath no man condemned thee?
11 Եւ սա ասաց՝ ո՛չ, Տէ՛ր: Եւ Յիսուս ասաց. «Ես էլ քեզ չեմ դատապարտում. գնա՛, այսուհետեւ մի՛ մեղանչիր»:
She said, No man, Lord. Then said Jesus unto her, Neither do I condemn thee: go, and sin no more.
12 Յիսուս դարձեալ խօսեց ժողովրդի հետ ու ասաց. «Ես եմ աշխարհի լոյսը. ով իմ յետեւից է գալիս, խաւարի միջով չի քայլի, այլ կ՚ընդունի կենաց լոյսը»:
Then spake Jesus again to them, saying, I am the light of the world: he that followeth me shall not walk in darkness, but shall have the light of life.
13 Փարիսեցիները նրան ասացին. «Դու քո անձի մասին ես վկայում, եւ քո վկայութիւնը հաւաստի չէ»:
The Pharisees said to him, Thou bearest witness of thyself; thy witness is not true.
14 Յիսուս պատասխանեց եւ ասաց նրանց. «Թէպէտ ես վկայում եմ իմ անձի մասին, իմ վկայութիւնը ճշմարիտ է, որովհետեւ գիտեմ, թէ որտեղից եկայ եւ ուր եմ գնում: Բայց դուք չգիտէք՝ որտեղից եմ գալիս կամ ուր եմ գնում:
Jesus answered and said to them, Though I do bear witness of myself, my witness is true: for I know whence I came, and whither I am going; but ye know not whence I come, nor whither I am going.
15 Դուք ըստ մարմնի էք դատում, ես ոչ ոքի չեմ դատում.
Ye judge after the flesh; I judge no man.
16 թէկուզ եւ մէկին դատեմ էլ, իմ դատաստանը ճշմարիտ է, որովհետեւ մենակ չեմ, այլ՝ ես եմ եւ ինձ հետ է նաեւ իմ Հայրը, որ ինձ ուղարկեց:
But though I should judge, my judgment is true: for I am not alone, but I and the Father who sent me.
17 Եւ ձեր օրէնքում իսկ գրուած է, թէ երկու մարդու վկայութիւնը ճշմարիտ է:
Now even in your law it is written, that the testimony of two men is true.
18 Ես նա եմ, որ վկայում եմ իմ մասին, եւ վկայում է իմ մասին Հայրը, որ ինձ ուղարկեց»:
I am a witness for myself, and the Father who sent me beareth witness of me.
19 Նրան ասացին. «Ո՞ւր է քո Հայրը»: Յիսուս պատասխան տուեց եւ ասաց նրանց. «Ո՛չ ինձ էք ճանաչում եւ ո՛չ էլ իմ Հօրը. եթէ ինձ ճանաչէիք, թերեւս իմ Հօրն էլ կը ճանաչէիք»:
Then said they to him, Where is thy father? Jesus answered, Ye neither know me, nor my Father: if ye had known me, ye would have known my Father also.
20 Յիսուս այս խօսքերը խօսեց գանձատանը, երբ ուսուցանում էր տաճարում. սակայն ոչ ոք նրան չբռնեց, որովհետեւ նրա ժամը դեռ չէր հասել:
These words spake Jesus in the treasury, as he taught in the temple: and no person apprehended him; for his hour was not yet come.
21 Յիսուս դարձեալ նրանց ասաց. «Ես գնում եմ, եւ դուք ինձ կը փնտռէք եւ ձեր մեղքերի մէջ կը մեռնէք, քանի որ, ուր ես եմ գնում, դուք չէք կարող գալ»:
Then spake Jesus again to them, I am going away, and ye shall seek me, and shall die in your sin: whither I am going ye cannot come.
22 Հրեաները ասացին. «Միթէ անձնասպանութեա՞ն կը դիմի, քանի որ ասում է, թէ՝ ուր ես եմ գնում, դուք չէք կարող գալ»:
The Jews said therefore, Will he kill himself? because he said, Whither I go, ye cannot come.
23 Եւ նրանց ասաց. «Դուք այս ներքեւից էք, իսկ ես՝ այն վերեւից. դուք այս աշխարհից էք, ես այս աշխարհից չեմ:
And he said to them, Ye are from those beneath; I am from those above: ye are of this world; I am not of this world.
24 Բայց ասացի ձեզ, որ ձեր մեղքերի մէջ կը մեռնէք. արդարեւ, եթէ չհաւատաք, որ ես եմ, կը մեռնէք ձեր մեղքերի մէջ»:
I said therefore unto you, that ye shall die in your sins: for if ye believe not that I am, ye shall die in your sins.
25 Նրան ասացին՝ ո՞վ ես դու: Յիսուս նրանց ասաց. «Նա, որ սկզբից եւեթ խօսում էր ձեզ հետ:
They said, therefore to him, Who art thou? And Jesus said to them, Assuredly the same as I am telling you.
26 Շատ բաներ ունեմ ձեր մասին խօսելու եւ դատելու: Բայց նա, ով ինձ ուղարկեց, ճշմարիտ է. եւ ես, ինչ որ լսել եմ նրանից, ա՛յն եմ խօսում աշխարհում»:
I have many things to speak and to decide concerning you: but he that sent me is true; and the things which I have heard from him I speak to the world.
27 Եւ նրանք չիմացան, թէ Հօր մասին էր ասում իրենց:
They knew not that he spake to them of the Father.
28 Յիսուս նրանց ասաց. «Երբ մարդու Որդուն բարձրացնէք, այն ժամանակ պիտի իմանաք, թէ ես եմ. եւ ես ինքս ինձնից ոչինչ չեմ անում, այլ՝ ինչպէս իմ Հայրն ինձ սովորեցրեց, ա՛յն եմ խօսում:
Then said Jesus to them, When ye shall have lifted up on high the Son of man, then shall ye know that I am, and of myself have I done nothing; but as the Father hath instructed me, so I speak.
29 Եւ ով ինձ ուղարկեց, ինձ հետ է. ինձ միայնակ չթողեց, որովհետեւ ես միշտ անում եմ, ինչ որ նրան է հաճելի»:
And he that sent me is with me: the Father hath not left me alone; because I always do the things acceptable to him.
30 Երբ այս բաները խօսեց, շատերը հաւատացին նրան:
As he spake these words, many believed on him.
31 Եւ Յիսուս հաւատացեալ հրեաներին ասաց. «Եթէ դուք իմ ուսուցմանը հաւատարիմ մնաք, իմ ճշմարիտ աշակերտները կը լինէք:
Then said Jesus to those Jews who believed on him, If ye abide in my word, assuredly ye are my disciples;
32 Եւ կը ճանաչէք ճշմարտութիւնը, եւ ճշմարտութիւնը ձեզ կ՚ազատի»:
and ye shall know the truth, and the truth shall make you free.
33 Նրան պատասխանեցին ու ասացին. «Աբրահամի որդիներ ենք եւ երբեք ոչ ոքի չենք ծառայել. ինչպէ՞ս ես ասում, թէ՝ ազատ կը լինէք»:
They answered him, We are Abraham’s seed, and never were in bondage to any man: how sayest thou, That we shall be made free?
34 Յիսուս պատասխանեց նրանց. «Ճշմարիտ, ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, թէ ամէն ոք, որ մեղք է գործում, մեղքին ծառայ է:
Jesus answered them, Verily, verily, I say unto you, That every one who committeth sin is the slave of sin.
But the slave abideth not in the family for ever: but the son abideth for ever. (aiōn g165)
36 Իսկ արդ, եթէ Որդին ձեզ ազատի, ճշմարտապէս ազատ կը լինէք:
If the Son therefore make you free, ye will be truly free.
37 Գիտեմ, որ Աբրահամի որդիներ էք, բայց ուզում էք ինձ սպանել, որովհետեւ իմ խօսքը տեղ չունի ձեր մէջ:
I know that ye are Abraham’s seed; yet ye seek to kill me, because my word has no place in you.
38 Ես խօսում եմ այն, ինչ տեսայ իմ Հօր մօտ, իսկ դուք անում էք, ինչ ձեր հօրից էք լսել»:
I speak what I have seen with my Father: and ye do therefore what ye have seen with your father.
39 Նրան պատասխանեցին ու ասացին. «Մեր հայրը Աբրահամն է»: Յիսուս նրանց ասաց. «Եթէ Աբրահամի որդիներ լինէիք, Աբրահամի գործերը կը գործէիք:
They answered and said unto him, Our Father is Abraham. Jesus saith unto them, If ye were the children of Abraham, ye would have done the works of Abraham.
40 Իսկ այժմ ուզում էք սպանել մի մարդու՝ ինձ, որ ձեզ ասացի ճշմարտութիւնը, որը լսել եմ իմ Հօրից. այդպիսի բան Աբրահամը չարեց.
But now ye seek to kill me, a man who hath told you the truth, which I have heard from God. Abraham did not so.
41 դուք ձեր հօր գործերն էք անում»: Նրան ասացին. «Մենք պոռնկութիւնից չենք ծնուել. մեր Հայրը մէկ է՝ Աստուած»:
Ye do the works of your father. They said unto him, We are not born of whoredom; we have one Father, even God.
42 Յիսուս նրանց ասաց. «Եթէ Աստուած ձեր Հայրը լինէր, ինձ իրապէս կը սիրէիք, որովհետեւ ես Աստծուց ելայ ու եկայ. եւ ոչ թէ ինքս ինձ եկայ, այլ նա՛ ուղարկեց ինձ:
Then said Jesus unto them, If God was your Father, ye would have loved me: for I came out from God, and I am coming; neither indeed came I of myself, but he hath sent me.
43 Ինչո՞ւ դուք իմ խօսածը չէք հասկանում. որովհետեւ իմ խօսքը չէք կարող լսել:
Wherefore do ye not understand my speech? because ye cannot hear my word.
44 Դուք հօր կողմից սատանայի զաւակներ էք, եւ ձեր հօր ցանկութիւններն էք ուզում կատարել, թէեւ նա ի սկզբանէ մարդասպան էր եւ ճշմարտութեան մէջ չմնաց, որովհետեւ նրա մէջ ճշմարտութիւն չկար: Երբ որ նա սուտ խօսի, ինքն իրենից է խօսում, քանի որ նա սուտ է »ւ ստի հայր:
Ye are of your father the devil, and the lusts of your father ye will practise. He was a murderer from the beginning, and stood not fast in the truth, because truth was not in him. When he speaketh a lie, he speaketh what is peculiarly his own: for he is a liar, and the father of it.
45 Իսկ ես, որ ճշմարտութիւնն եմ ասում, ինձ չէք հաւատում:
But because I tell you the truth, ye believe me not.
46 Ձեզնից ո՞վ կը յանդիմանի ինձ մեղքի համար. եթէ ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, ինձ ինչո՞ւ չէք հաւատում:
Which of you can convict me of sin? Now if I speak the truth, why do ye not believe me?
47 Ով Աստծուց է, Աստծու խօսքերն է լսում, իսկ դուք չէք լսում նրա համար, որ Աստծուց չէք»:
He that is of God heareth the words of God: ye therefore do not hear him, because ye are not of God.
48 Հրեաները պատասխանեցին եւ ասացին նրան. «Մենք լաւ չե՞նք ասում, թէ՝ սամարացի ես դու, եւ քո մէջ դեւ կայ»:
Then answered the Jews, and said to him, Do we not rightly affirm, that thou art a Samaritan, and hast a devil?
49 Յիսուս պատասխանեց եւ ասաց. «Իմ մէջ դեւ չկայ, այլ պատւում եմ իմ Հօրը, իսկ դուք անարգում էք ինձ:
Jesus answered, I have not a devil; but I honour my Father, and ye dishonour me.
50 Ես իմ փառքը չեմ փնտռում. կայ մէկը, որ այն փնտռում է եւ դատում:
But I seek not my own glory: there is one that seeketh and judgeth.
Verily, verily, I say unto you, If any man observe my saying, he shall never see death to all eternity. (aiōn g165)
52 Հրեաները նրան ասացին. «Այժմ իմացանք, որ քո մէջ դեւ կայ: Աբրահամը մեռաւ, նաեւ՝ մարգարէները, իսկ դու ասում ես, թէ՝ ով իմ խօսքը պահի, յաւիտեան մահ չի ճաշակի: (aiōn g165)
Then said the Jews to him, Now we know that thou hast a devil. Abraham is dead, and the prophets; and thou sayest, If any man observe my word, he shall never taste of death to eternity. (aiōn g165)
53 Միթէ դու աւելի մե՞ծ ես, քան մեր հայրը՝ Աբրահամը, որ մեռաւ. մեռան եւ մարգարէները. արդ, դու քեզ ո՞ւմ տեղ ես դնում»:
Art thou greater than our father Abraham, who is dead? and the prophets are dead: whom makest thou thyself?
54 Յիսուս պատասխանեց. «Եթէ ես փառաւորեմ իմ անձը, իմ փառքը ոչինչ է. Հայրն է, որ ինձ փառաւորում է, եւ որի մասին դուք ասում էք, թէ՝ մեր Աստուածն է.
Jesus answered, If I assume glory to myself, my glory is nothing: it is the Father who glorifies me; of whom ye say, that he is your God:
55 ու չէք ճանաչում նրան: Բայց ես ճանաչում եմ նրան. եւ եթէ ասեմ, թէ նրան չեմ ճանաչում, ձեզ նման ստախօս կը լինեմ. բայց ես ճանաչում եմ նրան եւ նրա խօսքը պահում եմ:
yet have ye not known him; but I know him: and if I should say, that I know him not, I should be like you, a liar: but I know him, and observe his word.
56 Աբրահամը՝ ձեր հայրը, ցանկացաւ իմ աշխարհ գալու օրը տեսնել. տեսաւ եւ ուրախացաւ»:
Your father Abraham exulted for joy that he should see this day of mine: and saw it, and rejoiced.
57 Հրեաները նրան ասացին. «Դեռ յիսուն տարեկան չկաս դու եւ Աբրահամի՞ն ես տեսել»:
Then said the Jews unto him, Thou hast not yet reached the age of fifty, and hast thou seen Abraham?
58 Յիսուս նրանց ասաց. «Ճշմարիտ, ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, ես ե՛մ, նախքան Աբրահամի լինելը»:
Jesus said unto them, Before Abraham had a being, I Am.
59 Նրանք քարեր վերցրին, որ գցեն նրա վրայ, բայց Յիսուս խոյս տուեց եւ տաճարից ելաւ գնաց:
Then took they up stones to hurl at him: but Jesus was hid, and went out of the temple, passing through the midst of them, and so went away.
