Fjalët e urta 23
1 Kur ulesh të hash me një mbret, shiko me kujdes atë që ke përpara;
Quando sederis ut comedas cum principe, diligenter attende quae apposita sunt ante faciem tuam:
2 dhe vër një thikë në grykë, po të jetë se ke oreks të madh.
et statue cultrum in gutture tuo, si tamen habes in potestate animam tuam,
3 Mos dëshiro gjellët e tij të mrekullueshme, sepse janë një ushqim mashtrues.
ne desideres de cibis eius, in quo est panis mendacii.
4 Mos u lodh për t’u pasuruar, hiq dorë nga qëllimi yt.
Noli laborare ut diteris: sed prudentiae tuae pone modum.
5 A do t’i fiksosh sytë e tu mbi atë që po zhduket? Sepse pasuria me siguri do të vërë fletë si një shqiponjë që fluturon drejt qiellit.
Ne erigas oculos tuos ad opes, quas non potes habere: quia facient sibi pennas quasi aquilae, et volabunt in caelum.
6 Mos ha bukën e atij që ka syrin e keq dhe mos dëshiro ushqimet e tij të shijshme;
Ne comedas cum homine invido, et ne desideres cibos eius:
7 sepse, ashtu si mendon në zemër të tij, ashtu është ai; “Ha dhe pi”!, do të thotë, por zemra e tij nuk është me ty.
quoniam in similitudinem arioli, et coniectoris, aestimat quod ignorat. Comede et bibe, dicet tibi: et mens eius non est tecum.
8 Do të vjellësh kafshatën që ke ngrënë dhe do të harxhosh kot fjalët e tua të ëmbla.
Cibos, quos comederas, evomes: et perdes pulchros sermones tuos.
9 Mos i drejto fjalën budallait, sepse ai do të përçmojë mençurinë e ligjëratës sate.
In auribus insipientium ne loquaris: qui despicient doctrinam eloquii tui.
10 Mos e luaj kufirin e vjetër dhe mos hyr në arat e jetimëve,
Ne attingas parvulorum terminos: et agrum pupillorum ne introeas:
11 sepse Hakmarrësi i tyre është i fuqishëm; ai do të mbrojë çështjen e tyre kundër teje.
Propinquus enim illorum fortis est: et ipse iudicabit contra te causam illorum.
12 Kushtoja zemrën tënde mësimeve dhe veshët e tu fjalëve të diturisë.
Ingrediatur ad doctrinam cor tuum: et aures tuae ad verba scientiae.
13 Mos ia kurse korrigjimin fëmijës; edhe sikur ta rrahësh me thupër, ai nuk do të vdesë;
Noli subtrahere a puero disciplinam: si enim percusseris eum virga, non morietur.
Tu virga percuties eum: et animam eius de inferno liberabis. (Sheol h7585)
15 Biri im, në se zemra jote është e urtë, edhe zemra ime do të ngazëllojë;
Fili mi, si sapiens fuerit animus tuus, gaudebit tecum cor meum:
16 zemra ime do të ngazëllojë, kur buzët e tua do të thonë gjëra të drejta.
et exultabunt renes mei, cum locuta fuerint recta labia tua.
17 Zemra jote mos i pastë zili mëkatarët, por vazhdoftë gjithnjë në frikën e Zotit;
Non aemuletur cor tuum peccatores: sed in timore Domini esto tota die:
18 sepse ka një të ardhme, dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.
quia habebis spem in novissimo, et praestolatio tua non auferetur.
19 Dëgjo, biri im, ji i urtë, dhe drejtoje zemrën në rrugën e drejtë.
Audi fili mi, et esto sapiens: et dirige in via animum tuum.
20 Mos rri me ata që pijnë verë as me grykësit dhe mishngrënësit;
Noli esse in conviviis potatorum, nec in comessationibus eorum, qui carnes ad vescendum conferunt:
21 sepse pijaneci dhe grykësi do të varfërohen dhe gjumashi do të vishet me lecka.
quia vacantes potibus, et dantes symbola consumentur, et vestietur pannis dormitatio.
22 Dëgjo atin tënd që të ka pjellë dhe mos e përçmo nënën tënde kur të jetë plakë.
Audi patrem tuum, qui genuit te: et ne contemnas cum senuerit mater tua.
23 Bli të vërtetën dhe mos e shit, fito dituri, njohuri dhe gjykim.
Veritatem eme, et noli vendere sapientiam, et doctrinam, et intelligentiam.
24 Babai i të drejtit do të gëzohet shumë; kush ka lindur një të urtë do t’ia ndjejë gëzimin.
Exultat gaudio pater iusti: qui sapientem genuit, laetabitur in eo.
25 Le të gëzohet ati yt dhe nëna jote dhe le të gëzohet ajo që të ka lindur.
Gaudeat pater tuus, et mater tua, et exultet quae genuit te.
26 Biri im, më jep zemrën tënde, dhe sytë e tu gjetshin gëzim në rrugët e mia.
Praebe fili mi cor tuum mihi: et oculi tui vias meas custodiant.
27 Sepse prostituta është një gropë e thellë dhe gruaja e tjetërkujt një pus i ngushtë.
Fovea enim profunda est meretrix: et puteus angustus, aliena.
28 Edhe ajo rri në pritë si një vjedhës dhe rrit midis njerëzve numrin e atyre që janë jo besnikë.
Insidiatur in via quasi latro, et quos incautos viderit, interficiet.
29 Për cilin janë “ah-ët”, për cilin “obobo-të”? Për cilin grindjet, për cilin vajtimet? Për cilin plagët pa shkak? Për cilin sytë e skuqur?
Cui vae? cuius patri vae? cui rixae? cui foveae? cui sine causa vulnera? cui suffusio oculorum?
30 Për ata që ndalen gjatë pranë verës, për ata që kërkojnë verë të droguar.
Nonne his, qui commorantur in vino, et student calicibus epotandis?
31 Mos e shiko verën kur kuqëlon, kur rrëzëllen në kupë dhe shkon poshtë aq lehtë!
Ne intuearis vinum quando flavescit, cum splenduerit in vitro color eius: ingreditur blande,
32 Në fund ajo kafshon si një gjarpër dhe shpon si një kuçedër.
sed in novissimo mordebit ut coluber, et sicut regulus venena diffundet.
33 Sytë e tu kanë për të parë gjëra të çuditshme dhe zemra jote do të thotë gjëra të çoroditura.
Oculi tui videbunt extraneas, et cor tuum loquetur perversa.
34 Do të jesh si ai që gjendet në mes të detit, si ai që bie të flerë në majë të direkut të anijes.
Et eris sicut dormiens in medio mari, et quasi sopitus gubernator, amisso clavo:
35 Do të thuash: “Më kanë rrahur, por nuk më kanë bërë keq; më kanë goditur, por nuk e kam vënë re. Kur të zgjohem, do të kthehem t’i kërkoj përsëri!”.
et dices: Verberaverunt me, sed non dolui: traxerunt me, et ego non sensi: quando evigilabo, et rursus vina reperiam?
