Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

Melius est nomen bonum, quam divitiae multae: super argentum et aurum, gratia bona.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Dives, et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

Callidus videt malum, et abscondit se: innocens pertransiit, et afflictus est damno.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

Finis modestiae timor Domini, divitiae et gloria et vita.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Arma et gladii in via perversi: custos autem animae suae longe recedit ab eis.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

Proverbium est: Adolescens iuxta viam suam, etiam cum senuerit, non recedet ab ea.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

Dives pauperibus imperat: et qui accipit mutuum, servus est foenerantis.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

Qui seminat iniquitatem, metet mala, et virga irae suae consummabitur.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

Qui pronus est ad misericordiam, benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera: animam autem aufert accipientium.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Eiice derisorem, et exibit cum eo iurgium, cessabuntque causae et contumeliae.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

Oculi Domini custodiunt scientiam: et supplantantur verba iniqui.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

Dicit piger: Leo est foris, in medio platearum occidendus sum.

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

Fovea profunda, os alienae: cui iratus est Dominus, incidet in eam.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinae fugabit eam.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Qui calumniatur pauperem, ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Fili mi! Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam.

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

quae pulchra erit tibi, cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis:

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

Ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

ut ostenderem tibi firmitatem, et eloquia veritatis, respondere ex his illis, qui miserunt te.

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

Non facias violentiam pauperi, quia pauper est: neque conteras egenum in porta:

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

quia iudicabit Dominus causam eius, et configet eos, qui confixerunt animam eius.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

ne forte discas semitas eius, et sumas scandalum animae tuae.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

Noli esse cum his, qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

si enim non habes unde restituas, quid causae est ut tollat operimentum de cubili tuo?

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

Vidisti virum velocem in opere suo? coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.