Fjalët e urta 19

1 Éshtë më i mirë një i varfër që ecën në ndershmërinë e tij se sa ndonjë që është i çoroditur nga buzët dhe që është budalla.

Melhor é o pobre que anda em sua honestidade do que o perverso de lábios e tolo.

2 Përveç kësaj nuk është mirë që një shpirt të jetë pa dije; kush ecën me hapa të shpejta gabon rrugë.

E não é bom a alma sem conhecimento; e quem tem pés apressados comete erros.

3 Budallallëku i njeriut e bën rrugën e tij të rrëshqitshme dhe zemra e tij pezmatohet kundër Zotit.

A loucura do homem perverte seu caminho; e seu coração se ira contra o SENHOR.

4 Pasuritë sigurojnë një numër të madh miqsh, por i varfëri ndahet nga vet miku i tij.

A riqueza faz ganhar muitos amigos; mas ao pobre, até seu amigo o abandona.

5 Dëshmitari i rremë nuk do të mbetet pa u ndëshkuar dhe ai që thotë gënjeshtra nuk do të ketë shpëtim.

A falsa testemunha não ficará impune; e quem fala mentiras não escapará.

6 Të shumtë janë ata që kërkojnë favorin e princit dhe të gjithë janë miq të atij që bën dhurata.

Muitos suplicam perante o príncipe; e todos querem ser amigos daquele que dá presentes.

7 Të gjithë vëllezërit e të varfërit e urrejnë atë, aq më tepër largohen prej tij miqtë e vet. Ai mund t’u shkojë pas me fjalë, por ata nuk gjenden më.

Todos os irmãos do pobre o odeiam; ainda mais seus amigos se afastam dele; ele corre atrás deles com palavras, mas eles nada lhe [respondem].

8 Kush fiton mënçuri do vetë jetën e tij dhe ai që mbetet i matur do të gjejë të mirën.

Quem adquire entendimento ama sua alma; quem guarda a prudência encontrará o bem.

9 Dëshmitari i rremë nuk do të mbetet pa u ndëshkuar, dhe ai që thotë gënjeshtra do të humbasë.

A falsa testemunha não ficará impune; e quem fala mentiras perecerá.

10 Të jetuarit në kënaqësi nuk i shkon budallait, dhe aq më pak një shërbëtori të sundojë mbi princat.

O luxo não é adequado ao tolo; muito menos ao servo dominar sobre príncipes.

11 Mënçuria e bën njeriun të mos rrëmbehet shpejt nga zemërimi dhe është në lavdinë e tij t’i kapërcejë fyerjet.

A prudência do homem retém sua ira; e sua glória é ignorar a ofensa.

12 Zemërimi i mbretit është si ulërima e një luani, por favori i tij është si vesa mbi bar.

A fúria do rei é como o rugido de um leão; mas seu favor é como orvalho sobre a erva.

13 Një bir budalla është një fatkeqësi për të atin, dhe grindjet e vazhdueshme të bashkëshortes së tij janë si një e pikuar e vazhdueshme.

O filho tolo é uma desgraça ao seu pai; e brigas da esposa são [como] uma goteira duradoura.

14 Shtëpia dhe pasuritë janë trashëgimi nga etërit, por një bashkëshorte e mënçur vjen nga Zoti.

A casa e as riquezas são a herança dos pais; porém a mulher prudente [vem] do SENHOR.

15 Përtacia të bën të biesh në një gjumë të thellë dhe njeriu i plogët do të vuajë nga uria.

A preguiça faz cair num sono profundo; e a alma desocupada passará fome.

16 Kush respekton urdhërimin ruan jetën e tij, por ai që lë pas dore sjelljen e tij ka për të vdekur.

Quem guarda o mandamento cuida de sua alma; e quem despreza seus caminhos morrerá.

17 Ai që ka mëshirë për të varfërin i jep hua Zotit, i cili do t’ia kthejë ato që i ka dhënë.

Quem faz misericórdia ao pobre empresta ao SENHOR; e ele lhe pagará sua recompensa.

18 Ndëshko birin tënd sa ka shpresë, por mos u shty deri sa të shkaktosh vdekjen e tij.

Castiga a teu filho enquanto há esperança; mas não levantes tua alma para o matar.

19 Njeriu shumë gjaknxehtë duhet të ndëshkohet si pasojë e kësaj, sepse po nuk u ndëshkua, ai do të bëhet edhe më tepër gjaknxehtë.

Aquele que tem grande irá será punido; porque se tu [o] livrares, terás de fazer o mesmo de novo.

20 Dëgjo këshillën dhe prano mësimet, që ti të bëhesh i urtë për kusurin e ditëve të tua.

Ouve o conselho, e recebe a disciplina; para que sejas sábio nos teus últimos [dias].

21 Ka shumë plane në zemrën e njeriut, por vetëm plani i Zotit do të mbetet i pandryshuar.

Há muitos pensamentos no coração do homem; porém o conselho do SENHOR prevalecerá.

22 Ajo që dëshiron njeriu është mirësia dhe një i varfër vlen më tepër se një gënjeshtar.

O que se deseja do homem [é] sua bondade; porém o pobre é melhor do que o homem mentiroso.

23 Frika e Zotit të çon në jetë; kush e ka do të mbetet i ngopur dhe nuk do të preket nga asnjë e keqe.

O temor ao SENHOR [encaminha] para a vida; aquele que [o tem] habitará satisfeito, nem mal algum o visitará.

24 Përtaci e zhyt dorën e tij në pjatë, por nuk arrin as ta çojë në gojë.

O preguiçoso põe sua mão no prato, e nem sequer a leva de volta à boca.

25 Godite tallësin dhe njeriu i thjeshtë do të bëhet mëndjehollë; qorto atë që ka mend dhe ai do të fitojë dituri.

Fere ao zombador, e o ingênuo será precavido; e repreende ao prudente, e ele aprenderá conhecimento.

26 Kush përdor dhunë me të atin dhe dëbon nënen e tij, është një faqenxirë dhe me turp.

Aquele que prejudica ao pai [ou] afugenta a mãe é filho causador de vergonha e de desgraça.

27 Biri im, mos dëgjo më mësimet, dhe do të largohesh nga fjalët e diturisë.

Filho meu, deixa de ouvir a instrução, [então] te desviarás das palavras de conhecimento.

28 Dëshmitari i lig tallet me drejtësinë dhe goja e të pabesëve gëlltit padrejtësinë.

A má testemunha escarnece do juízo; e a boca dos perversos engole injustiça.

29 Ndëshkimet janë përgatitur për tallësit dhe goditjet për kurrizin e budallenjve.

Julgamentos estão preparados para zombadores, e açoites para as costas dos tolos.