< Proverbios 6 >

1 Hijo mío, si saliste fiador por tu prójimo, Si empeñaste tu palabra a un extraño,
Fili mi, si spoponderis pro amico tuo, defixisti apud extraneum manum tuam,
2 Si te enredaste con tus palabras, Y quedaste atrapado con los dichos de tu boca,
illaqueatus es verbis oris tui, et captus propriis sermonibus.
3 Haz esto ahora, hijo mío, y líbrate. Ya que caíste en las manos de tu prójimo: Vé, humíllate e importuna a tu prójimo.
Fac ergo quod dico fili mi, et temetipsum libera: quia incidisti in manum proximi tui. Discurre, festina, suscita amicum tuum:
4 No concedas sueño a tus ojos, Ni adormecimiento a tus párpados.
ne dederis somnum oculis tuis, nec dormitent palpebrae tuae.
5 Líbrate como gacela de la mano [del cazador], Como un ave de la trampa.
Eruere quasi damula de manu, et quasi avis de manu aucupis.
6 Mira a la hormiga, oh perezoso, Observa sus caminos y sé sabio,
Vade ad formicam o piger, et considera vias eius, et disce sapientiam:
7 La cual, sin tener jefe, Ni gobernador, ni soberano,
quae cum non habeat ducem, nec praeceptorem, nec principem,
8 Prepara en el verano su comida. En el tiempo de la cosecha guarda su sustento.
parat in aestate cibum sibi, et congregat in messe quod comedat.
9 ¿Hasta cuándo estarás acostado, oh perezoso? ¿Cuándo te levantarás de tu sueño?
Usquequo piger dormies? quando consurges e somno tuo?
10 Un rato duermes, otro dormitas, Un rato cruzas los brazos y descansas.
Paululum dormies, paululum dormitabis, paululum conseres manus ut dormias:
11 Te llega la miseria como un vagabundo, Y tu necesidad como un hombre armado.
et veniet tibi quasi viator, egestas, et pauperies quasi vir armatus. Si vero impiger fueris, veniet ut fons messis tua, et egestas longe fugiet a te.
12 Hombre depravado es el hombre inicuo, Que anda en la perversidad de su boca,
Homo apostata, vir inutilis, graditur ore perverso,
13 Guiña con un ojo, menea los pies, Hace señas con los dedos.
annuit oculis, terit pede, digito loquitur,
14 En su corazón hay perversidades, Maquina maldades, y continuamente busca rencillas.
pravo corde machinatur malum, et omni tempore iurgia seminat.
15 Por tanto, su calamidad vendrá de repente. Súbitamente será quebrantado y no habrá remedio.
huic extemplo veniet perditio sua, et subito conteretur, nec habebit ultra medicinam.
16 Seis [cosas] aborrece Yavé, Y aun siete repugna su alma:
Sex sunt, quae odit Dominus, et septimum detestatur anima eius:
17 Ojos altivos, boca mentirosa, Manos que derraman sangre inocente,
Oculos sublimes, linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem,
18 Corazón que maquina planes perversos, Pies presurosos para correr al mal,
cor machinans cogitationes pessimas, pedes veloces ad currendum in malum,
19 Testigo falso que habla mentiras, Y el que enciende discordias entre sus hermanos.
proferentem mendacia testem fallacem, et eum, qui seminat inter fratres discordias.
20 Hijo mío, guarda el mandamiento de tu padre, Y no abandones la instrucción de tu madre.
Conserva fili mi praecepta patris tui, et ne dimittas legem matris tuae.
21 Átalos continuamente a tu corazón, Enlázalos en torno a tu cuello.
Liga ea in corde tuo iugiter, et circumda gutturi tuo.
22 Cuando camines, te guiarán. Cuando duermas, te protegerán. Hablarán contigo al despertar.
Cum ambulaveris, gradiantur tecum: cum dormieris, custodiant te, et evigilans loquere cum eis.
23 Porque el mandamiento es lámpara, La enseñanza es luz Y camino de vida las reprensiones de la instrucción.
quia mandatum lucerna est, et lex lux, et via vitae increpatio disciplinae:
24 Te guardarán de la mala mujer, De la blandura de la boca de la mujer extraña.
ut custodiant te a muliere mala, et a blanda lingua extraneae.
25 No codicies en tu corazón su hermosura, Ni dejes que te cautive con sus párpados.
Non concupiscat pulchritudinem eius cor tuum, nec capiaris nutibus illius:
26 Porque si la prostituta busca una hogaza de pan, La adúltera caza una vida preciosa.
pretium enim scorti vix est unius panis: mulier autem viri pretiosam animam capit.
27 ¿Tomará el hombre fuego en su seno, Sin que ardan sus ropas?
Numquid potest homo abscondere ignem in sinu suo, ut vestimenta illius non ardeant?
28 ¿Andará un hombre sobre brasas, Sin que se quemen sus pies?
aut ambulare super prunas, ut non comburantur plantae eius?
29 Así sucederá con el que se une a la mujer de su prójimo. Ninguno que la toque quedará impune.
sic qui ingreditur ad mulierem proximi sui, non erit mundus cum tetigerit eam.
30 ¿No desprecian al ladrón aunque robe Para llenar su estómago cuando tiene hambre?
Non grandis est culpa, cum quis furatus fuerit: ut esurientem impleat animam:
31 Si es sorprendido, tiene que pagar siete veces Y entregar todo lo que tiene en su casa.
deprehensus tamen reddet septuplum, et omnem substantiam domus suae tradet.
32 Pues el adúltero es hombre sin cordura, Destructor de sí mismo es el que lo hace.
Qui autem adulter est, propter cordis inopiam perdet animam suam:
33 Heridas y deshonra hallará, Y su afrenta no será borrada.
turpitudinem et ignominiam congregat sibi, et opprobrium illius non delebitur.
34 Porque los celos son la ira del hombre. En el día de la venganza no perdonará,
quia zelus et furor viri non parcet in die vindictae,
35 Ni aceptará algún rescate. No se aplacará aunque ofrezcas muchos regalos.
nec acquiescet cuiusquam precibus, nec suscipiet pro redemptione dona plurima.

< Proverbios 6 >