< Proverbios 16 >

1 Del hombre son los planes del corazón, Pero de Yavé la respuesta de la boca.
Hominis est animam praeparare: et Domini gubernare linguam.
2 Al hombre le parecen limpios todos sus caminos, Pero Yavé pesa los espíritus.
Omnes viae hominis patent oculis eius: spirituum ponderator est Dominus.
3 Encomienda a Yavé tus obras, Y tus pensamientos serán afirmados.
Revela Domino opera tua, et dirigentur cogitationes tuae.
4 Yavé mismo hizo todas las cosas para Él, Aun al perverso para el día malo.
Universa propter semetipsum operatus est Dominus: impium quoque ad diem malum.
5 Repugnancia es a Yavé todo altivo de corazón, Ciertamente no quedará impune.
Abominatio Domini est omnis arrogans: etiamsi manus ad manum fuerit, non est innocens. Initium viae bonae, facere iustitiam: accepta est autem apud Deum magis, quam immolare hostias.
6 Por la misericordia y la verdad se borra la iniquidad, Y por el temor a Yavé se aparta uno del mal.
Misericordia et veritate redimitur iniquitas: et in timore Domini declinatur a malo.
7 Cuando los caminos del hombre agradan a Yavé, Él hace que aun sus enemigos estén en paz con él.
Cum placuerint Domino viae hominis, inimicos quoque eius convertet ad pacem.
8 Mejor es un poco con justicia, Que gran ganancia con injusticia.
Melius est parum cum iustitia, quam multi fructus cum iniquitate.
9 El corazón del hombre traza su camino, Pero Yavé afirma sus pasos.
Cor hominis disponit viam suam: sed Domini est dirigere gressus eius.
10 Hay una decisión divina en los labios del rey: Que su boca no yerre en la sentencia.
Divinatio in labiis regis, in iudicio non errabit os eius.
11 Peso y balanzas justas son de Yavé. Todas las pesas de la bolsa son obra suya.
Pondus et statera iudicia Domini sunt: et opera eius omnes lapides sacculi.
12 Repugnancia es que los reyes cometan perversidad, Porque el trono se afianza con la justicia.
Abominabiles regi qui agunt impie: quoniam iustitia firmatur solium.
13 Los reyes aprueban los labios sinceros, Y aman al que habla lo recto.
Voluntas regum labia iusta: qui recta loquitur, diligetur:
14 La ira del rey es mensajero de muerte, Pero el hombre sabio lo apaciguará.
Indignatio regis, nuncii mortis: et vir sapiens placabit eam.
15 En la serenidad del rostro del rey está la vida, Y su favor es como nube de lluvia tardía.
In hilaritate vultus regis, vita: et clementia eius quasi imber serotinus.
16 Mejor es adquirir sabiduría que oro, Y obtener entendimiento es más que plata.
Posside sapientiam, quia auro melior est: et acquire prudentiam, quia pretiosior est argento.
17 El camino de los rectos es apartarse del mal, El que guarda su camino preserva su vida.
Semita iustorum declinat mala: custos animae suae servat viam suam.
18 Antes del quebrantamiento está la soberbia, Y antes de la caída, la altivez de espíritu.
Contritionem praecedit superbia: et ante ruinam exaltatur spiritus.
19 Es mejor ser humilde de espíritu con los humildes Que repartir despojos con los soberbios.
Melius est humiliari cum mitibus, quam dividere spolia cum superbis.
20 El que atiende la palabra hallará el bien, Y el que confía en Yavé es inmensamente feliz.
Eruditus in verbo reperiet bona: et qui sperat in Domino, beatus est.
21 El sabio de corazón será llamado entendido, Y la dulzura de labios aumenta el saber.
Qui sapiens est corde, appellabitur prudens: et qui dulcis eloquio, maiora reperiet.
22 Manantial de vida es el entendimiento para el que lo posee, Pero el castigo de los necios es su misma necedad.
Fons vitae eruditio possidentis: doctrina stultorum fatuitas.
23 El corazón del sabio muestra prudente su boca, Y sus labios aumentan el saber.
Cor sapientis erudiet os eius: et labiis eius addet gratiam.
24 Panal de miel son las palabras agradables. Dulces para el alma y saludables para los huesos.
Favus mellis, composita verba: dulcedo animae, sanitas ossium.
25 Hay camino que al hombre [parece] derecho, Pero su fin es camino de muerte.
Est via quae videtur homini recta: et novissima eius ducunt ad mortem.
26 La persona que labora para ella misma Trabaja porque su boca lo obliga.
Anima laborantis laborat sibi, quia compulit eum os suum:
27 El hombre perverso desentierra el mal, Y lleva en sus labios fuego abrasador.
Vir impius fodit malum, et in labiis eius ignis ardescit.
28 El hombre perverso provoca contienda, Y el chismoso separa a los mejores amigos.
Homo perversus suscitat lites: et verbosus separat principes.
29 El hombre violento persuade a su amigo, Y lo hace andar por camino no bueno,
Vir iniquus lactat amicum suum: et ducit eum per viam non bonam.
30 El que guiña los ojos trama perversidades, El que frunce los labios realiza el mal.
Qui attonitis oculis cogitat prava, mordens labia sua perficit malum.
31 Corona de honra es la cabeza cana, Se halla en el camino de la justicia.
Corona dignitatis senectus, quae in viis iustitiae reperietur.
32 El lento para la ira es mejor que el valiente, Y el que domina su espíritu que el que captura una ciudad.
Melior est patiens viro forti: et qui dominatur animo suo, expugnatore urbium.
33 Las suertes se echan sobre la ropa, Pero toda decisión es de Yavé.
Sortes mittuntur in sinum, sed a Domino temperantur.

< Proverbios 16 >