یوحنا 6
| و بعد از آن عیسی به آن طرف دریای جلیل که دریای طبریه باشد، رفت. | ۱ 1 |
After this, Jesus crossed the Sea of Galilee – otherwise called the Lake of Tiberias.
| و جمعی کثیر از عقب او آمدند زیرا آن معجزاتی را که به مریضان می‌نمود، می‌دیدند. | ۲ 2 |
A great crowd of people, however, followed him, because they saw the signs of his mission in his work among those who were sick.
| آنگاه عیسی به کوهی برآمده، با شاگردان خود در آنجا بنشست. | ۳ 3 |
Jesus went up the hill, and sat down there with his disciples.
| و فصح که عید یهود باشد، نزدیک بود. | ۴ 4 |
It was near the time of the Jewish Festival of the Passover.
| پس عیسی چشمان خود را بالا انداخته، دیدکه جمعی کثیر به طرف او می‌آیند. به فیلپس گفت: «از کجا نان بخریم تا اینها بخورند؟» | ۵ 5 |
Looking up, and noticing that a great crowd was coming towards him, Jesus said to Philip, ‘Where are we to buy bread for these people to eat?’
| و این را از روی امتحان به او گفت، زیرا خود می‌دانست چه باید کرد. | ۶ 6 |
He said this to test him, for he himself knew what he meant to do.
| فیلپس او را جواب داد که «دویست دینار نان، اینها را کفایت نکند تا هر یک اندکی بخورند!» | ۷ 7 |
‘Even if we spent a years’ wages on bread,’ answered Philip, ‘it would not be enough for each of them to have a little.’
| یکی از شاگردانش که اندریاس برادر شمعون پطرس باشد، وی را گفت: | ۸ 8 |
‘There is a boy here,’ said Andrew, another of his disciples, Simon Peter’s brother,
| «دراینجا پسری است که پنج نان جو و دو ماهی دارد. و لیکن این از برای این گروه چه می‌شود؟» | ۹ 9 |
‘Who has five barley loaves and two fish; but what is that for so many?’
| عیسی گفت: «مردم را بنشانید.» و در آن مکان، گیاه بسیار بود، و آن گروه قریب به پنج هزار مردبودند که نشستند. | ۱۰ 10 |
‘Make the people sit down,’ said Jesus. It was a grassy spot; so the people, who numbered about five thousand, sat down,
| عیسی نانها را گرفته و شکرنموده، به شاگردان داد و شاگردان به نشستگان دادند؛ و همچنین از دو ماهی نیز به قدری که خواستند. | ۱۱ 11 |
and then Jesus took the loaves, and, after saying the thanksgiving, distributed them to those who were sitting down; and the same with the fish, giving the people as much as they wanted.
| و چون سیر گشتند، به شاگردان خود گفت: «پاره های باقی‌مانده را جمع کنید تاچیزی ضایع نشود.» | ۱۲ 12 |
When they were satisfied, Jesus said to his disciples, ‘Collect the broken pieces that are left, so that nothing may be wasted.’
| پس جمع کردند و ازپاره های پنج نان جو که از خورندگان زیاده آمده بود، دوازده سبد پر کردند. | ۱۳ 13 |
The disciples did so, and filled twelve baskets with the pieces of the five barley loaves, which were left after all had eaten.
| و چون مردمان این معجزه را که از عیسی صادر شده بود دیدند، گفتند که «این البته همان نبی است که باید در جهان بیاید!» | ۱۴ 14 |
When the people saw the signs which Jesus gave, they said, ‘This is certainly the prophet who was to come into the world.’
| و اما عیسی چون دانست که می‌خواهند بیایند و او را به زور برده پادشاه سازند، باز تنها به کوه برآمد. | ۱۵ 15 |
But Jesus, having discovered that they were intending to come and carry him off to make him king, went again up the hill, quite alone.
| و چون شام شد، شاگردانش به‌جانب دریاپایین رفتند، | ۱۶ 16 |
When evening fell, his disciples went down to the sea,
| و به کشتی سوار شده به آن طرف دریا به کفرناحوم روانه شدند. و چون تاریک شدعیسی هنوز نزد ایشان نیامده بود. | ۱۷ 17 |
and, getting into a boat, began to cross to Capernaum. By this time darkness had set in, and Jesus had not yet come back to them;
| و دریابواسطه وزیدن باد شدید به تلاطم آمد. | ۱۸ 18 |
the sea, too, was getting rough, for a strong wind was blowing.
| پس وقتی که قریب به بیست و پنج یا سی تیر پرتاپ رانده بودند، عیسی را دیدند که بر روی دریاخرامان شده، نزدیک کشتی می‌آید. پس ترسیدند. | ۱۹ 19 |
When they had rowed three or four miles, they caught sight of him walking on the water and approaching the boat, and they were frightened.
| او بدیشان گفت: «من هستم، مترسید!» | ۲۰ 20 |
But Jesus said to them, ‘It is I; do not be afraid!’
| و چون می‌خواستند او را در کشتی بیاورند، در ساعت کشتی به آن زمینی که عازم آن بودند رسید. | ۲۱ 21 |
And after this they were glad to take him into the boat; and the boat at once arrived off the shore, for which they had been making.
| بامدادان گروهی که به آن طرف دریا ایستاده بودند، دیدند که هیچ زورقی نبود غیر از آن که شاگردان او داخل آن شده بودند و عیسی باشاگردان خود داخل آن زورق نشده، بلکه شاگردانش تنها رفته بودند. | ۲۲ 22 |
The people who remained on the other side of the sea had seen that only one boat had been there, and that Jesus had not gone into it with his disciples, but that they had left without him.
| لیکن زورقهای دیگر از طبریه آمد، نزدیک به آنجایی که نان خورده بودند بعد از آنکه خداوند شکر گفته بود. | ۲۳ 23 |
Some boats, however, had come from Tiberias, from near the spot where they had eaten the bread after the Master had said the thanksgiving.
| پس چون آن گروه دیدند که عیسی وشاگردانش در آنجا نیستند، ایشان نیز به کشتیهاسوار شده، در طلب عیسی به کفرناحوم آمدند. | ۲۴ 24 |
So, on the next day, when the people saw that Jesus was not there, or his disciples either, they themselves got into the boats, and went to Capernaum to look for him.
| و چون او را در آن طرف دریا یافتند، بدوگفتند: «ای استاد کی به اینجا آمدی؟» | ۲۵ 25 |
And, when they found him on the other side of the sea, they said, ‘When did you get here, Rabbi?’
| عیسی در جواب ایشان گفت: «آمین آمین به شمامی گویم که مرا می‌طلبید نه بسبب معجزاتی که دیدید، بلکه بسبب آن نان که خوردید و سیرشدید. | ۲۶ 26 |
‘In truth I tell you,’ answered Jesus, ‘it is not because of the signs which you saw that you are looking for me, but because you had the bread to eat and were satisfied.
| کار بکنید نه برای خوراک فانی بلکه برای خوراکی که تا حیات جاودانی باقی است که پسر انسان آن را به شما عطا خواهد کرد، زیراخدای پدر بر او مهر زده است.» (aiōnios g166) | ۲۷ 27 |
Work, not for the food that perishes, but for the food that lasts for eternal life, which the Son of Man will give you; for on him the Father – God himself – has set the seal of his approval.’ (aiōnios g166)
| بدو گفتند: «چه کنیم تا اعمال خدا را به‌جا آورده باشیم؟» | ۲۸ 28 |
‘How,’ they asked, ‘are we to do the work that God wants us to do?’
| عیسی در جواب ایشان گفت: «عمل خدا این است که به آن کسی‌که او فرستاد، ایمان بیاورید.» | ۲۹ 29 |
‘The work that God wants you to do,’ answered Jesus, ‘is to believe in him whom God sent as his messenger.’
| بدو گفتند: «چه معجزه می‌نمایی تا آن را دیده به تو ایمان آوریم؟ چکار می‌کنی؟ | ۳۰ 30 |
‘What sign, then,’ they asked, ‘are you giving, which we may see, and so believe you? What is the work that you are doing?
| پدران ما دربیابان من را خوردند، چنانکه مکتوب است که ازآسمان بدیشان نان عطا کرد تا بخورند.» | ۳۱ 31 |
Our ancestors had the manna to eat in the desert; as scripture says – “He gave them bread from heaven to eat.”’
| عیسی بدیشان گفت: «آمین آمین به شما می‌گویم که موسی نان را از آسمان به شما نداد، بلکه پدر من نان حقیقی را از آسمان به شما می‌دهد. | ۳۲ 32 |
‘In truth I tell you,’ replied Jesus, ‘Moses did not give you the bread from heaven, but my Father does give you the true bread from heaven;
| زیرا که نان خدا آن است که از آسمان نازل شده، به جهان حیات می‌بخشد.» | ۳۳ 33 |
for the bread that God gives is that which comes down from heaven, and gives life to the world.’
| آنگاه بدو گفتند: «ای خداوند این نان را پیوسته به ما بده.» | ۳۴ 34 |
‘Master,’ they exclaimed, ‘give us that bread always!’
| عیسی بدیشان گفت: «من نان حیات هستم. کسی‌که نزد من آید، هرگز گرسنه نشود و هر‌که به من ایمان آرد هرگز تشنه نگردد. | ۳۵ 35 |
‘I am the life-giving bread,’ Jesus said to them, ‘whoever comes to me will never be hungry, and whoever believes in me will never thirst again.
| لیکن به شماگفتم که مرا هم دیدید و ایمان نیاوردید. | ۳۶ 36 |
But, as I have said already, you have seen me, and yet you do not believe in me.
| هرآنچه پدر به من عطا کند، به‌جانب من آید و هر‌که به‌جانب من آید، او را بیرون نخواهم نمود. | ۳۷ 37 |
All those whom the Father gives me will come to me; and no one who comes to me will I ever turn away.
| زیرا از آسمان نزول کردم نه تا به اراده خودعمل کنم، بلکه به اراده فرستنده خود. | ۳۸ 38 |
For I have come down from heaven, to do, not my own will, but the will of him who sent me;
| و اراده پدری که مرا فرستاد این است که از آنچه به من عطا کرد چیزی تلف نکنم بلکه در روز بازپسین آن را برخیزانم. | ۳۹ 39 |
and his will is this – that I should not lose one of all those whom he has given me, but should raise them up at the Last day.
| و اراده فرستنده من این است که هر‌که پسر را دید و بدو ایمان آورد، حیات جاودانی داشته باشد و من در روز بازپسین او راخواهم برخیزانید.» (aiōnios g166) | ۴۰ 40 |
For it is the will of my Father that everyone who sees the Son, and believes in him, should have immortal life; and I myself will raise him up at the Last day.’ (aiōnios g166)
| پس یهودیان درباره او همهمه کردند زیراگفته بود: «من هستم آن نانی که از آسمان نازل شد.» | ۴۱ 41 |
The people began murmuring against Jesus for saying – “I am the bread which came down from heaven.”
| و گفتند: «آیا این عیسی پسر یوسف نیست که ما پدر و مادر او را می‌شناسیم؟ پس چگونه می‌گوید که از آسمان نازل شدم؟» | ۴۲ 42 |
‘Is not this Jesus, Joseph’s son,’ they asked, ‘whose father and mother we know? How is it that he now says that he has come down from heaven?’
| عیسی در جواب ایشان گفت: «با یکدیگرهمهمه مکنید. | ۴۳ 43 |
‘Do not murmur among yourselves,’ said Jesus in reply.
| کسی نمی تواند نزد من آید، مگر آنکه پدری که مرا فرستاد او را جذب کند ومن در روز بازپسین او را خواهم برخیزانید. | ۴۴ 44 |
‘No one can come to me, unless the Father who sent me draws him to me; and I will raise him up at the Last day.
| درانبیا مکتوب است که همه از خدا تعلیم خواهندیافت. پس هر‌که از پدر شنید و تعلیم یافت نزد من می‌آید. | ۴۵ 45 |
It is said in the prophets – “And they will all be taught by God.” Everyone who is taught by the Father and learns from him comes to me.
| نه اینکه کسی پدر را دیده باشد، جزآن کسی‌که از جانب خداست، او پدر را دیده است. | ۴۶ 46 |
Not that anyone has seen the Father, except him who is from God – he has seen the Father.
| آمین آمین به شما می‌گویم هر‌که به من ایمان آرد، حیات جاودانی دارد. (aiōnios g166) | ۴۷ 47 |
In truth I tell you, the person who believes in me has eternal life. (aiōnios g166)
| من نان حیات هستم. | ۴۸ 48 |
I am the life-giving bread.
| پدران شما در بیابان من را خوردند ومردند. | ۴۹ 49 |
Your ancestors ate the manna in the desert, and yet died.
| این نانی است که از آسمان نازل شد تاهر‌که از آن بخورد نمیرد. | ۵۰ 50 |
The bread that comes down from heaven is such that whoever eats of it will never die.
| من هستم آن نان زنده که از آسمان نازل شد. اگر کسی از این نان بخورد تا به ابد زنده خواهد ماند و نانی که من عطامی کنم جسم من است که آن را بجهت حیات جهان می‌بخشم.» (aiōn g165) | ۵۱ 51 |
I am the living bread that has come down from heaven. If anyone eats of this bread, they will live for ever; and the bread that I will give is my flesh, which I will give for the life of the world.’ (aiōn g165)
| پس یهودیان با یکدیگر مخاصمه کرده، می‌گفتند: «چگونه این شخص می‌تواند جسدخود را به ما دهد تا بخوریم؟» | ۵۲ 52 |
They began disputing with one another, ‘How is it possible for this man to give us his flesh to eat?’
| عیسی بدیشان گفت: «آمین آمین به شما می‌گویم اگر جسد پسرانسان را نخورید و خون او را ننوشید، در خودحیات ندارید. | ۵۳ 53 |
‘In truth I tell you,’ answered Jesus, ‘unless you eat the flesh of the Son of Man, and drink his blood, you have not life within you.
| و هر‌که جسد مرا خورد و خون مرا نوشید، حیات جاودانی دارد و من در روزآخر او را خواهم برخیزانید. (aiōnios g166) | ۵۴ 54 |
Everyone who takes my flesh for their food, and drinks my blood, has eternal life; and I will raise them up at the Last day. (aiōnios g166)
| زیرا که جسد من، خوردنی حقیقی و خون من، آشامیدنی حقیقی است. | ۵۵ 55 |
For my flesh is true food, and my blood true drink.
| پس هر‌که جسد مرا می‌خورد و خون مرا می‌نوشد، در من می‌ماند و من در او. | ۵۶ 56 |
Everyone who takes my flesh for their food, and drinks my blood, remains united to me, and I to them.
| چنانکه پدر زنده مرا فرستاد و من به پدر زنده هستم، همچنین کسی‌که مرا بخورد او نیز به من زنده می‌شود. | ۵۷ 57 |
As the living Father sent me as his messenger, and as I live because the Father lives, so the person who takes me for their food will live because I live.
| این است نانی که از آسمان نازل شد، نه همچنان‌که پدران شما من را خوردند و مردند؛ بلکه هر‌که این نان را بخورد تا به ابد زنده ماند.» (aiōn g165) | ۵۸ 58 |
That is the bread which has come down from heaven – not such as your ancestors ate, and yet died; the person who takes this bread for their food will live for ever.’ (aiōn g165)
| این سخن را وقتی که در کفرناحوم تعلیم می‌داد، در کنیسه گفت. | ۵۹ 59 |
All this Jesus said in a synagogue, when he was teaching in Capernaum.
| آنگاه بسیاری از شاگردان او چون این راشنیدند گفتند: «این کلام سخت است! که می‌تواندآن را بشنود؟» | ۶۰ 60 |
On hearing it, many of his disciples said, ‘This is harsh doctrine! Who can bear to listen to it?’
| چون عیسی در خود دانست که شاگردانش در این امر همهمه می‌کنند، بدیشان گفت: «آیا این شما را لغزش می‌دهد؟ | ۶۱ 61 |
But Jesus, aware that his disciples were murmuring about it, said to them,
| پس اگرپسر انسان را بینید که به‌جایی که اول بود صعودمی کند چه؟ | ۶۲ 62 |
‘Is this a hindrance to you? What, then, if you should see the Son of Man ascending where he was before?
| روح است که زنده می‌کند و اما ازجسد فایده‌ای نیست. کلامی را که من به شمامی گویم روح و حیات‌است. | ۶۳ 63 |
It is the Spirit that gives life; human strength achieves nothing. In the teaching that I have been giving you there is Spirit and there is life.
| ولیکن بعضی از شما هستند که ایمان نمی آورند.» زیرا که عیسی از ابتدا می‌دانست کیانند که ایمان نمی آورند وکیست که او را تسلیم خواهد کرد. | ۶۴ 64 |
Yet there are some of you who do not believe in me.’ For Jesus knew from the first who they were that did not believe in him, and who it was that would betray him;
| پس گفت: «از این سبب به شما گفتم که کسی نزد من نمی تواند آمد مگر آنکه پدر من، آن را بدو عطاکند.» | ۶۵ 65 |
and he added, ‘This is why I told you that no one can come to me, unless enabled by the Father.’
| در همان وقت بسیاری از شاگردان اوبرگشته، دیگر با او همراهی نکردند. | ۶۶ 66 |
After this many of his disciples drew back, and did not go about with him any longer.
| آنگاه عیسی به آن دوازده گفت: «آیا شمانیز می‌خواهید بروید؟» | ۶۷ 67 |
So Jesus said to the Twelve, ‘Do you also wish to leave me?’
| شمعون پطرس به اوجواب داد: «خداوندا نزد که برویم؟ کلمات حیات جاودانی نزد تو است. (aiōnios g166) | ۶۸ 68 |
But Simon Peter answered, ‘Master, to whom would we go? Eternal life is in your teaching; (aiōnios g166)
| و ما ایمان آورده و شناخته‌ایم که تو مسیح پسر خدای حی هستی.» | ۶۹ 69 |
and we have learned to believe and to know that you are the Holy One of God.’
| عیسی بدیشان جواب داد: «آیا من شما دوازده را برنگزیدم و حال آنکه یکی از شماابلیسی است.» | ۷۰ 70 |
‘Didn’t I myself choose you to be the Twelve?’ replied Jesus, ‘and yet, even of you, one is playing the devil’s part.’
| و این را درباره یهودا پسرشمعون اسخریوطی گفت، زیرا او بود که می‌بایست تسلیم‌کننده وی بشود و یکی از آن دوازده بود. | ۷۱ 71 |
He meant Judas, the son of Simon Iscariot, who was about to betray him, though he was one of the Twelve.
