Proverbiorum 25
1 haec quoque parabolae Salomonis quas transtulerunt viri Ezechiae regis Iuda
Dette er og ordtøke av Salomo, og mennerne åt Hizkia, kongen i Juda, hev samla deim.
2 gloria Dei celare verbum et gloria regum investigare sermonem
Guds æra er å dylja ei sak, og kongars æra å granska ei sak.
3 caelum sursum et terra deorsum et cor regum inscrutabile
Himmel-høgd og jord-dypt og konge-hjarto kann ingen granska ut.
4 aufer robiginem de argento et egredietur vas purissimum
Burt med slagget or sylvet! So fær gullsmeden ei skål av det.
5 aufer impietatem de vultu regis et firmabitur iustitia thronus eius
Burt med gudlaus mann frå kongen! So vert hans kongsstol fast ved rettferd.
6 ne gloriosus appareas coram rege et in loco magnorum ne steteris
Briska deg ikkje for kongen, og stell deg ikkje på storfolks plass.
7 melius est enim ut dicatur tibi ascende huc quam ut humilieris coram principe
For betre er at dei segjer med deg: «Stig her upp!» Enn at du vert nedflutt for augo på fyrsten. Kva so augo dine hev set.
8 quae viderunt oculi tui ne proferas in iurgio cito ne postea emendare non possis cum dehonestaveris amicum tuum
Ver ikkje for snar til å reisa sak; for kva vil du gjera til slutt, når motparten gjer deg til skammar?
9 causam tuam tracta cum amico tuo et secretum extraneo non reveles
Før di sak med grannen din, men ber ikkje ut ein annan manns løyndom,
10 ne forte insultet tibi cum audierit et exprobrare non cesset
For elles vil den som høyrer det, skjella deg ut, og du vil alltid få låkt ord på deg.
11 mala aurea in lectis argenteis qui loquitur verbum in tempore suo
Som eple av gull i skåler av sylv er eit ord som ein talar i rette tid.
12 inauris aurea et margaritum fulgens qui arguit sapientem et aurem oboedientem
Som ein gullring i øyra og sylgja av gull er ein vismann som refser for høyrande øyra.
13 sicut frigus nivis in die messis ita legatus fidelis ei qui misit eum animam illius requiescere facit
Som svalande snø ein skurdonne-dag er ein tru bodberar for deim som sender han, han kveikjer sjæli åt herren sin.
14 nubes et ventus et pluviae non sequentes vir gloriosus et promissa non conplens
Som skyer og vind utan regn er ein mann som kyter av gåvor han ikkje gjev.
15 patientia lenietur princeps et lingua mollis confringet duritiam
Tolmod fær domaren yvertald, og den linne tunga bryt bein.
16 mel invenisti comede quod sufficit tibi ne forte saturatus evomas illud
Finn du honning, so et det du treng, so du ikkje vert ovmett og spyr han ut.
17 subtrahe pedem tuum de domo proximi tui nequando satiatus oderit te
Set sjeldan din fot i huset åt grannen, so han ikkje vert leid deg og hatar deg.
18 iaculum et gladius et sagitta acuta homo qui loquitur contra proximum suum testimonium falsum
Hamar og sverd og kvasse pil er den som vitnar falskt mot sin næste.
19 dens putridus et pes lapsus qui sperat super infideli in die angustiae
Som roti tonn og ustød fot, so er lit til utru mann på trengselsdagen.
20 et amittit pallium in die frigoris acetum in nitro et qui cantat carmina cordi pessimo
Som kastar du klædi ein frostdag, som eddik på natron, so er den som syng visor for sorgfullt hjarta.
21 si esurierit inimicus tuus ciba illum et si sitierit da ei aquam bibere
Er din fiend’ svolten, gjev honom mat, er han tyrst, so gjev honom drikka.
22 prunam enim congregabis super caput eius et Dominus reddet tibi
For då hopar du gloande kol på hovudet hans, og Herren skal løna deg att for det.
23 ventus aquilo dissipat pluvias et facies tristis linguam detrahentem
Nordanvind føder regn, og ei kviskrande tunga sure andlit.
24 melius est sedere in angulo domatis quam cum muliere litigiosa et in domo communi
Betre å bu i ei krå på taket enn ha sams hus med trættekjær kvinna.
25 aqua frigida animae sitienti et nuntius bonus de terra longinqua
Som friske vatnet for den trøytte, so er god tidend frå eit land langt burte.
26 fons turbatus pede et vena corrupta iustus cadens coram impio
Som gruggi kjelda og ein utskjemd brunn, so er rettferdig mann som vinglar medan gudlaus ser det.
27 sicut qui mel multum comedit non est ei bonum sic qui scrutator est maiestatis opprimitur gloria
Eta for mykje honning er ikkje godt, men å granska det vandaste er ei æra.
28 sicut urbs patens et absque murorum ambitu ita vir qui non potest in loquendo cohibere spiritum suum
Som ein by med murarne brotne og burte er mannen som ikkje kann styra sin hug.
