Proverbiorum 22

1 melius est nomen bonum quam divitiae multae super argentum et aurum gratia bona

Cenniejsze [jest] dobre imię niż wielkie bogactwa, a przychylność lepsza niż srebro i złoto.

2 dives et pauper obviaverunt sibi utriusque operator est Dominus

Bogaty i ubogi spotykają się, PAN jest stwórcą obydwu.

3 callidus vidit malum et abscondit se innocens pertransiit et adflictus est damno

Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, ale prości idą dalej i ponoszą karę.

4 finis modestiae timor Domini divitiae et gloria et vita

Owocem pokory i bojaźni PANA jest bogactwo, chwała i życie.

5 arma et gladii in via perversi custos animae suae longe recedit ab eis

Ciernie i sidła [są] na drodze przewrotnego; kto strzeże swej duszy, trzyma się z dala od nich.

6 proverbium est adulescens iuxta viam suam etiam cum senuerit non recedet ab ea

Pouczaj dziecko w drodze, którą ma iść, a gdy się zestarzeje, nie odstąpi od niej.

7 dives pauperibus imperat et qui accipit mutuum servus est fenerantis

Bogaty panuje nad ubogimi, a ten, co pożycza, jest sługą tego, który mu pożycza.

8 qui seminat iniquitatem metet mala et virga irae suae consummabitur

Kto sieje nieprawość, będzie żąć cierpienie, a rózga jego gniewu przepadnie.

9 qui pronus est ad misericordiam benedicetur de panibus enim suis dedit pauperi

Kto ma dobrotliwe oko, będzie błogosławiony, bo dzieli się swym chlebem z ubogim.

10 eice derisorem et exibit cum eo iurgium cessabuntque causae et contumeliae

Wyrzuć szydercę, a ustanie spór, owszem, zakończy się kłótnia i zniewaga.

11 qui diligit cordis munditiam propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem

Kto kocha czystość serca, tego wdzięk warg sprawi, że król [będzie] jego przyjacielem.

12 oculi Domini custodiunt scientiam et subplantantur verba iniqui

Oczy PANA strzegą wiedzy, a on obala słowa przewrotnego.

13 dicit piger leo foris in medio platearum occidendus sum

Leniwy mówi: Lew jest na dworze, będę zabity na środku ulicy.

14 fovea profunda os alienae cui iratus est Dominus incidet in eam

Usta obcych [kobiet są] głębokim dołem; wpadnie tam ten, na kogo PAN się gniewa.

15 stultitia conligata est in corde pueri et virga disciplinae fugabit eam

Głupota jest przywiązana do serca dziecka, ale rózga karności wypędzi ją z niego.

16 qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas dabit ipse ditiori et egebit

Kto ciemięży ubogiego, aby przysporzyć sobie [bogactwa, i] kto daje bogatemu, pewnie zubożeje.

17 inclina aurem tuam et audi verba sapientium adpone autem cor ad doctrinam meam

Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców, i skłoń swe serce do mojej wiedzy;

18 quae pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo et redundabit in labiis tuis

Bo to miło, jeśli zachowasz je w swoim sercu, będą razem ułożone na wargach.

19 ut sit in Domino fiducia tua unde et ostendi eam tibi hodie

Oznajmiłem to dzisiaj właśnie tobie, abyś pokładał ufność w PANU.

20 ecce descripsi eam tibi tripliciter in cogitationibus et scientia

Czy nie napisałem ci znamienitych rzeczy zawierających rady i wiedzę;

21 ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis respondere ex his illi qui misit te

Aby dać ci poznać pewność słów prawdy; abyś umiał odpowiedzieć słowami prawdy tym, którzy do ciebie posyłają?

22 non facias violentiam pauperi quia pauper est neque conteras egenum in porta

Nie okradaj nędzarza, ponieważ jest ubogi, ani nie uciskaj w bramie biednego.

23 quia Dominus iudicabit causam eius et configet eos qui confixerint animam eius

PAN bowiem będzie bronił ich sprawy i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.

24 noli esse amicus homini iracundo neque ambules cum viro furioso

Nie przyjaźnij się z człowiekiem gniewliwym i nie obcuj z człowiekiem porywczym.

25 ne forte discas semitas eius et sumas scandalum animae tuae

Byś nie przywykł do jego dróg i nie zastawił sideł na swą duszę.

26 noli esse cum his qui defigunt manus suas et qui vades se offerunt pro debitis

Nie bądź z tych, którzy dają porękę, ani z tych, którzy ręczą za długi;

27 si enim non habes unde restituas quid causae est ut tollat operimentum de cubili tuo

Jeśli nie masz czym zapłacić, dlaczego miałby ktoś zabrać spod ciebie posłanie?

28 ne transgrediaris terminos antiquos quos posuerunt patres tui

Nie przesuwaj dawnej granicy, którą ustalili twoi ojcowie.

29 vidisti virum velocem in opere suo coram regibus stabit nec erit ante ignobiles

Widzisz człowieka pilnego w swoich sprawach? On będzie stał przed królami, nie będzie stał przed podłymi.