Proverbiorum 16

1 hominis est animum praeparare et Dei gubernare linguam

Hjartans rådleggjing høyrer menneskja til, men tunga fær svaret frå Herren.

2 omnes viae hominum patent oculis eius spirituum ponderator est Dominus

Kvar mann tykkjer at hans eigi ferd er rein, men det er Herren som prøver ånderne.

3 revela Domino opera tua et dirigentur cogitationes tuae

Legg verki dine på Herren, so skal tankarne dine få framgang.

4 universa propter semet ipsum operatus est Dominus impium quoque ad diem malum

Herren hev gjort kvar ting til sitt endemål, ogso den ugudlege til uferdsdagen.

5 abominatio Domini omnis arrogans etiam si manus ad manum fuerit non erit innocens

Kvar ovmodig er ei gruv for Herren, du kann vera viss, han skal’kje verta urefst.

6 misericordia et veritate redimitur iniquitas et in timore Domini declinatur a malo

Med kjærleik og truskap vert misgjerning sona ut, med otte for Herren flyr ein frå det vonde.

7 cum placuerint Domino viae hominis inimicos quoque eius convertet ad pacem

Når Herren likar ferdi åt ein mann, so let han jamvel fiendarne halda fred med honom.

8 melius est parum cum iustitia quam multi fructus cum iniquitate

Betre er lite med rettferd enn innkomor store med urett.

9 cor hominis disponet viam suam sed Domini est dirigere gressus eius

Mannsens hjarta tenkjer ut sin veg, men Herren styrer hans stig.

10 divinatio in labiis regis in iudicio non errabit os eius

Gudsord er på konungs lippor, i domen skal hans munn ei gjera mistak.

11 pondus et statera iudicia Domini sunt et opera eius omnes lapides sacculi

Rett vegt og rette vegtskåler høyrer Herren til, hans verk er alle lodd i pungen.

12 abominabiles regi qui agunt impie quoniam iustitia firmatur solium

Ugudleg åtferd er ein styggedom for kongar, for truna stend trygt ved rettferd.

13 voluntas regum labia iusta qui recta loquitur diligetur

Kongen likar rettferdige lippor, dei elskar den som segjer det som er rett.

14 indignatio regis nuntii mortis et vir sapiens placabit eam

Konungs vreide er daude-bod, men ein vismann stiller vreiden.

15 in hilaritate vultus regis vita et clementia eius quasi imber serotinus

I ljos frå konungs åsyn er det liv, og hans godhug er som ei regnsky um våren.

16 posside sapientiam quia auro melior est et adquire prudentiam quia pretiosior est argento

Å vinna visdom - kor mykje betre er det ei enn gull! Å vinna vit er meire verdt enn sylv.

17 semita iustorum declinat mala custos animae suae servat viam suam

Den vegen dei ærlege gjeng, er å fly frå vondt, den som agtar på sin veg, han varar si sjæl.

18 contritionem praecedit superbia et ante ruinam exaltatur spiritus

Fyre undergang gjeng ovmod, og stormod fyre fall.

19 melius est humiliari cum mitibus quam dividere spolia cum superbis

Betre er med armingar å vera audmjuk enn skifta herfang med ovmodige.

20 eruditus in verbo repperiet bona et qui in Domino sperat beatus est

Den som agtar på ordet, skal finna lukka, den som lit på Herren - sæl er han!

21 qui sapiens corde est appellabitur prudens et qui dulcis eloquio maiora percipiet

Den vise i hjarta vert kalla vitug, og søtleik på lipporne aukar lærdom.

22 fons vitae eruditio possidentis doctrina stultorum fatuitas

Klokskap er livsens kjelda for deim som eig han, men fåvit er refsing for fåvise folk.

23 cor sapientis erudiet os eius et labiis illius addet gratiam

Vismanns hjarta gjer munnen hans vitug og aukar læra på lipporne hans.

24 favus mellis verba conposita dulcedo animae et sanitas ossuum

Milde ord er honningdropar, søte for sjæli og lækjedom for beini.

25 est via quae videtur homini recta et novissimum eius ducit ad mortem

Mang ein veg tykkjer folk er rett, men enden på honom er vegar til dauden.

26 anima laborantis laborat sibi quia conpulit eum os suum

Vinne-kars hunger onnar for honom, for hans eigen munn driv på.

27 vir impius fodit malum et in labiis eius ignis ardescit

Ein låk mann grev ei ulukke-grav, og det logar som eld på lipporne hans.

28 homo perversus suscitat lites et verbosus separat principes

Ein ranglyndt mann yppar trætta, og den som ber drøs, skil ven frå ven.

29 vir iniquus lactat amicum suum et ducit eum per viam non bonam

Ein valdsmann lokkar næsten sin, og leider han inn på ein veg som ei er god.

30 qui adtonitis oculis cogitat prava mordens labia sua perficit malum

Den som let augo att, vil tenkja range tankar, den som knip lipporne i hop, set vondt i verk.

31 corona dignitatis senectus in viis iustitiae repperietur

Grå hår er fager krans! Han er å vinna på rettferds veg.

32 melior est patiens viro forte et qui dominatur animo suo expugnatore urbium

Ein tolug mann er betre enn ei kjempa, og den som styrer hugen sin, stend yver den som tek ein by.

33 sortes mittuntur in sinu sed a Domino temperantur

Dei kastar terningen i fanget, men all hans avgjerd kjem frå Herren.