Proverbi 14

1 Le donne savie edificano le lor case; Ma la stolta la sovverte con le sue mani.

Gruaja e urtë ndërton shtëpinë e saj, por budallaqja e shkatërron me duart e veta.

2 Chi cammina nella sua dirittura riverisce il Signore; Ma chi è stravolto nelle sue vie lo sprezza.

Kush ecën në drejtësinë e tij ka frikë nga Zoti, por ai që çoroditet në rrugët e tij e përçmon atë.

3 Nella bocca dello stolto [è] la bacchetta dell'alterezza; Ma le labbra de' savi li guardano.

Në gojën e budallait gjejmë farën e kryelartësisë, por të urtët e ruajnë gojën e tyre.

4 Dove non [son] buoi, il granaio [è] vuoto; Ma l'abbondanza della ricolta [è] per la forza del bue.

Aty ku nuk ka qe grazhdi është bosh, por bollëku i korrjes qëndron në forcën e kaut.

5 Il testimonio verace non mente; Ma il falso testimonio sbocca bugie.

Dëshmitari i ndershëm nuk gënjen, por dëshmitari i rremë thotë gënjeshtra.

6 Lo schernitore cerca la sapienza, e non [la trova] punto; Ma la scienza agevolmente [si acquista] dall'[uomo] intendente.

Tallësi kërkon diturinë dhe nuk e gjen, por dija është një gjë e lehtë për atë që ka mend.

7 Vattene via d'innanzi all'uomo stolto, E [d'innanzi a colui, nel quale] non avrai conosciute labbra di scienza.

Largohu nga njeriu budalla sepse nuk do të gjesh dituri mbi buzët e tij.

8 La sapienza dell'uomo [è] di considerar la sua via; Ma la follia degli stolti [è] inganno.

Dituria e njeriut të matur qëndron në të dalluarit e rrugës së tij, por marrëzia e budallenjve është mashtrim.

9 Gli stolti si fanno beffe del [commetter] misfatto; Ma fra gli [uomini] diritti [è] la benevolenza.

Budallenjtë qeshin me mëkatin, por midis njerëzve të drejtë është falja.

10 Il cuore di ciascuno conosce l'amaritudine dell'anima sua; Ed altresì alcuno strano non è mescolato nella sua allegrezza.

Zemra njeh trishtimin e vet, por një i huaj nuk mund të marrë pjesë në gëzimin e saj.

11 La casa degli empi sarà distrutta; Ma il tabernacolo degli [uomini] diritti fiorirà.

Shtëpia e të pabesëve do të shkatërrohet, por çadra e njerëzve të drejtë do të lulëzojë.

12 Vi è tal via che pare diritta all'uomo, Il fine della quale [son] le vie della morte.

Éshtë një rrugë që njeriut i duket e drejtë, por në fund ajo të nxjerr në rrugët e vdekjes.

13 Come di [troppo] ridere duole il cuore, Così la fine dell'allegrezza [è] dolore.

Edhe kur qesh, zemra mund të jetë e pikëlluar, dhe vetë gëzimi mund të përfundojë në vuajtje.

14 Chi è sviato di cuore sarà saziato delle sue vie; E più ch'esso [lo sarà] l'uomo da bene delle sue.

Zemërpërdali do të ngopet me rrugët e tij, dhe njeriu i mirë do të ngopet me frytet e tij.

15 Lo scempio crede ogni cosa; Ma l'avveduto considera i suoi passi.

Budallai i beson çdo fjale, por njeriu i matur tregon kujdes të veçantë për hapat e tij.

16 Il savio teme, e si ritrae dal male; Ma lo stolto trascorre, e si tien sicuro.

Njeriu i urtë i trëmbet së keqes dhe largohet prej saj, por budallai zemërohet dhe është fodull.

17 Chi è pronto all'ira commette follia; E l'uomo malizioso è odiato.

Ai që zemërohet me lehtësi kryen marrëzi dhe njeriu që ka qëllime të këqija është i urryer.

18 Gli scempi erederanno la stoltizia; Ma i prudenti coroneranno [il lor capo] di scienza.

Teveqelit e trashëgojnë budallallëkun, por njerëzit e matur kurorëzohen me dije.

19 I malvagi saranno abbassati davanti a' buoni; E gli empi [saranno] alle porte del giusto.

Njerëzit e këqij do të përkulen përpara njerëzve të mirë dhe të pabesët në portat e të drejtëve.

20 Il povero è odiato eziandio dal suo prossimo; Ma molti son gli amici del ricco.

Të varfërin e urren vetë miku i tij, por i pasuri ka shumë miklues.

21 Chi sprezza il suo prossimo pecca; Ma beato chi ha pietà de' poveri.

Kush përçmon të afërmin e vet, mëkaton, por ai që ka mëshirë për të varfërit është i lumtur.

22 Quelli che macchinano del male non sono eglino traviati? Ma benignità e verità [sarà usata inverso] coloro che pensano del bene.

A nuk devijojnë, vallë nga rruga e drejtë ata që kurdisin të keqen? Por ata që mendojnë të mirën kanë për të gjetur mirësi dhe të vërtetën.

23 In ogni fatica vi è del profitto; Ma il parlar delle labbra [torna] solo in inopia.

Në çdo mundim ka një fitim, por fjalët e kota çojnë vetëm në varfëri.

24 Le ricchezze de' savi [sono] la lor corona; [Ma] la follia degli stolti [è sempre] follia.

Kurora e njerëzve të urtë është pasuria e tyre, por marrëzia e budallenjve është marrëzi.

25 Il testimonio verace libera le anime; Ma il falso sbocca bugie.

Një dëshmitar që thotë të vërtetën shpëton jetën e njerëzve, por një dëshmitar i rremë thotë gënjeshtra.

26 Nel timor del Signore vi è confidanza fortissima; E vi sarà un ricetto per li figliuoli di colui [che teme Iddio].

Në frikën e Zotit gjendet një siguri e madhe, dhe bijtë e tij do të kenë një vend strehimi.

27 Il timor del Signore [è] una fonte di vita, Per ritrarsi da' lacci della morte.

Frika e Zotit është një burim jete, që i shmang leqet e vdekjes.

28 La magnificenza del re [è] nella moltitudine del popolo; Ma la ruina del principe [è] nel mancamento della gente.

Lavdia e mbretit qëndron në turmën e popullit, por shkatërrimi i princit qëndron në mungesën e njerëzve.

29 Chi è lento all'ira [è] di gran prudenza; Ma chi è pronto al cruccio eccita la follia.

Kush është i ngadalshëm në zemërim është shumë i matur, por ai që rrëmbehet me lehtësi vë në dukje marrëzinë e tij.

30 Il cuor sano [è] la vita delle carni; Ma l'invidia [è] il tarlo delle ossa.

Një zemër e shëndoshë është jetë për trupin, por lakmia është krimbi brejtës i kockave.

31 Chi oppressa il povero fa onta a colui che l'ha fatto; Ma chi ha pietà del bisognoso l'onora.

Kush shtyp të varfërin fyen rëndë atë që e ka bërë, por ai që ka mëshirë për nevojtarin e nderon atë.

32 L'empio sarà traboccato per la sua malvagità; Ma il giusto spera [eziandio] nella sua morte.

I pabesi përmbyset nga vetë ligësia e tij, por i drejti ka shpresë në vetë vdekjen e tij.

33 La sapienza riposa nel cuore dell'[uomo] intendente, Ed è riconosciuta in mezzo degli stolti.

Dituria prehet në zemrën e atij që ka mend, por ajo që është në zemrën e budallenjve merret vesh.

34 La giustizia innalza la nazione; Ma il peccato [è] il vituperio de' popoli.

Drejtësia e larton një komb, por mëkati është turpi i popujve.

35 Il favor del re [è] verso il servitore intendente; Ma la sua indegnazione [è] contro a quello che reca vituperio.

Dashamirësia e mbretit është për shërbëtorin që vepron me urtësi, por zemërimi i tij është kundër atij që sillet me paturpësi.