Sananlaskujen 22

1 Nimi on kalliimpi suurta rikkautta, suosio hopeata ja kultaa parempi.

Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.

2 Rikas ja köyhä kohtaavat toisensa; Herra on luonut kumpaisenkin.

Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.

3 Mielevä näkee vaaran ja kätkeytyy, mutta yksinkertaiset käyvät kohti ja saavat vahingon.

Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.

4 Nöyryyden ja Herran pelon palkka on rikkaus, kunnia ja elämä.

Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.

5 Orjantappuroita ja pauloja on väärän tiellä; henkensä varjelee, joka niistä kaukana pysyy.

Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.

6 Totuta poikanen tiensä suuntaan, niin hän ei vanhanakaan siitä poikkea.

Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.

7 Rikas hallitsee köyhiä, ja velallinen joutuu velkojan orjaksi.

Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.

8 Joka vääryyttä kylvää, se turmiota niittää, ja hänen vihansa vitsa häviää.

Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.

9 Hyvänsuopa saa siunauksen, sillä hän antaa leivästään vaivaiselle.

Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.

10 Aja pois pilkkaaja, niin poistuu tora ja loppuu riita ja häväistys.

Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.

11 Joka sydämen puhtautta rakastaa, jolla on suloiset huulet, sen ystävä on kuningas.

Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.

12 Herran silmät suojelevat taitoa, mutta uskottoman sanat hän kääntää väärään.

La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.

13 Laiska sanoo: "Ulkona on leijona; tappavat vielä minut keskellä toria".

Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.

14 Irstaitten vaimojen suu on syvä kuoppa; Herran vihan alainen kaatuu siihen.

La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.

15 Hulluus on kiertynyt kiinni poikasen sydämeen, mutta kurituksen vitsa sen hänestä kauas karkoittaa.

Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.

16 Vaivaiselle on voitoksi, jos häntä sorretaan, rikkaalle tappioksi, jos hänelle annetaan.

Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.

17 Kallista korvasi ja kuuntele viisaitten sanoja ja tarkkaa minun taitoani.

Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;

18 Sillä suloista on, jos kätket ne sisimpääsi; olkoot ne kaikki huulillasi valmiina.

Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.

19 Että Herra olisi sinun turvanasi, siksi olen minä nyt neuvonut juuri sinua.

Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.

20 Olenhan ennenkin sinulle kirjoittanut, antanut neuvoja ja tietoa,

Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,

21 opettaakseni sinulle totuutta, vakaita sanoja, että voisit vakain sanoin vastata lähettäjällesi.

Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?

22 Älä raasta vaivaista, siksi että hän on vaivainen, äläkä polje kurjaa portissa,

Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;

23 sillä Herra ajaa hänen asiansa ja riistää hänen riistäjiltään hengen.

Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.

24 Älä rupea pikavihaisen ystäväksi äläkä seurustele kiukkuisen kanssa,

Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;

25 että et tottuisi hänen teihinsä ja saattaisi sieluasi ansaan.

Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.

26 Älä ole niitä, jotka kättä lyövät, jotka menevät takuuseen veloista.

Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.

27 Jollei sinulla ole, millä maksaa, mitäs muuta, kuin viedään vuode altasi!

Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.

28 Älä siirrä ikivanhaa rajaa, jonka esi-isäsi ovat asettaneet.

Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.

29 Jos näet miehen, kerkeän toimissaan, hänen paikkansa on kuningasten, ei alhaisten, palveluksessa.

Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.