Sentencoj 3

1 Mia filo! ne forgesu mian instruon, Kaj via koro konservu miajn ordonojn.

Mon fils, ne mets point en oubli mon enseignement, et que ton cœur garde mes commandements.

2 Ĉar ili akirigos al vi longan vivon, Jarojn de vivo kaj paco.

Car ils t'apporteront de longs jours, et des années de vie, et de prospérité.

3 Favoro kaj vero vin ne forlasu; Alligu ilin al via kolo, Skribu ilin sur la tabeloj de via koro.

Que la gratuité et la vérité ne t'abandonnent point: lie-les à ton cou, et écris-les sur la table de ton cœur;

4 Kaj vi trovos favoron kaj bonan opinion Ĉe Dio kaj homoj.

Et tu trouveras la grâce et le bon sens aux yeux de Dieu et des hommes.

5 Fidu la Eternulon per via tuta koro, Kaj ne fidu vian prudenton.

Confie-toi de tout ton cœur en l'Eternel, et ne t'appuie point sur ta prudence.

6 Konsciu Lin en ĉiuj viaj vojoj, Kaj Li ĝustigos vian iradon.

Considère-le en toutes tes voies, et il dirigera tes sentiers.

7 Ne opiniu vin saĝa; Timu la Eternulon, kaj deturnu vin de malbono.

Ne sois point sage à tes yeux; crains l'Eternel, et détourne-toi du mal.

8 Ĉi tio estos saniga por via korpo, Kaj bona nutro por viaj ostoj.

Ce sera une médecine à ton nombril, et une humectation à tes os.

9 Faru honoron al la Eternulo el via havo Kaj el la unuavenaĵo de ĉiuj viaj rikoltoj:

Honore l'Eternel de ton bien, et des prémices de tout ton revenu.

10 Tiam viaj grenejoj tute pleniĝos, Kaj viaj vinpremejoj superbordigos moston.

Et tes greniers seront remplis d'abondance, et tes cuves rompront de moût.

11 La instruon de la Eternulo, ho mia filo, ne malŝatu; Kaj ne deturnu vin, kiam Li faras al vi punon;

Mon fils, ne rebute point l'instruction de l'Eternel, et ne te fâche point de ce qu'il te reprend.

12 Ĉar kiun la Eternulo amas, tiun Li punkorektas, Kiel patro la filon, en kiu li havas plezuron.

Car l'Eternel reprend celui qu'il aime, même comme un père l'enfant auquel il prend plaisir.

13 Feliĉa estas la homo, kiu trovis saĝon, Kaj la homo, kiu akiris prudenton;

Ô! que bienheureux est l'homme [qui] trouve la sagesse, et l'homme qui met en avant l'intelligence!

14 Ĉar estas pli bone ĝin aĉeti, ol aĉeti arĝenton, Kaj ĝia rikoltaĵo estas pli bona, ol pura oro.

Car le trafic qu'on peut faire d'elle, est meilleur que le trafic de l'argent; et le revenu qu'on en peut avoir, est meilleur que le fin or.

15 Ĝi estas pli kara, ol juveloj; Kaj nenio, kion vi povus deziri, povas esti komparata kun ĝi.

Elle est plus précieuse que les perles, et toutes tes choses désirables ne la valent point.

16 Longa vivo estas en ĝia dekstra mano; Riĉo kaj gloro estas en ĝia maldekstra mano.

Il y a de longs jours en sa main droite, des richesses et de la gloire en sa gauche.

17 Ĝiaj vojoj estas vojoj agrablaj, Kaj ĉiuj ĝiaj vojetoj estas paco.

Ses voies sont des voies agréables, et tous ses sentiers ne sont que prospérité.

18 Ĝi estas arbo de vivo por tiuj, kiuj ĝin ekkaptis; Kaj feliĉaj estas tiuj, kiuj ĝin posedas.

Elle est l'arbre de vie à ceux qui l'embrassent; et tous ceux qui la tiennent sont rendus bienheureux.

19 La Eternulo per saĝo fondis la teron; Per prudento Li aranĝis la ĉielon.

L'Eternel a fondé la terre par la sapience, et il a disposé les cieux par l'intelligence.

20 Per Lia ĉionsciado disiĝis abismoj; Kaj la nuboj elverŝas roson.

Les abîmes se débordent par sa science, et les nuées distillent la rosée.

21 Mia filo! ili ne foriru de viaj okuloj; Konservu klarecon de la kapo kaj prudenton:

Mon fils, qu'elles ne s'écartent point de devant tes yeux; garde la droite connaissance et la prudence.

22 Ili estos vivo por via animo, Kaj ornamo por via kolo.

Et elles seront la vie de ton âme, et l'ornement de ton cou.

23 Tiam vi iros sendanĝere vian vojon, Kaj via piedo ne falpuŝiĝos.

Alors tu marcheras en assurance par ta voie, et ton pied ne bronchera point.

24 Kiam vi kuŝiĝos dormi, vi ne timos; Kaj kiam vi kuŝos, via dormo estos agrabla.

Si tu te couches, tu n'auras point de frayeur, et quand tu te seras couché ton sommeil sera doux.

25 Ne timu subitan teruron, Nek pereigon, kiu povus veni de malbonuloj;

Ne crains point la frayeur subite, ni la ruine des méchants, quand elle arrivera.

26 Ĉar la Eternulo estos via helpo, Kaj gardos vian piedon kontraŭ reto.

Car l'Eternel sera ton espérance, et il gardera ton pied d'être pris.

27 Ne rifuzu bonon al la bezonantoj, Se via mano havas la forton por fari.

Ne retiens pas le bien de ceux à qui il appartient, encore qu'il fût en ta puissance de le faire.

28 Kiam vi havas ĉe vi, ne diru al via proksimulo: Iru kaj revenu, kaj morgaŭ mi donos.

Ne dis point à ton prochain: Va, et retourne, et je te le donnerai demain, quand tu l'as par-devers toi.

29 Ne pripensu malbonon kontraŭ via proksimulo, Kiam li kun konfido loĝas ĉe vi.

Ne machine point de mal contre ton prochain; vu qu'il habite en assurance avec toi.

30 Ne malpacu kun iu senkaŭze, Se li ne faris al vi malbonon.

N'aie point de procès sans sujet avec aucun, à moins qu'il ne t'ait fait quelque tort.

31 Ne enviu rabemulon, Kaj elektu neniun el liaj vojoj;

Ne porte point d'envie à l'homme violent, et ne choisis aucune de ses voies.

32 Ĉar la perversulojn la Eternulo abomenas, Kaj Sian intencon Li malkaŝas al la piuloj.

Car celui qui va de travers est en abomination à l'Eternel; mais son secret est avec ceux qui sont justes.

33 Malbeno de la Eternulo estas en la domo de malbonulo, Kaj la loĝejon de piuloj Li benas.

La malédiction de l'Eternel est dans la maison du méchant; mais il bénit la demeure des justes.

34 La mokantojn Li mokas, Kaj al la humiluloj Li donas favoron.

Certes il se moque des moqueurs, mais il fait grâce aux débonnaires.

35 Honoron heredas saĝuloj; Sed malsaĝuloj forportas honton.

Les sages hériteront la gloire; mais l'ignominie élève les fous.