Proverbs 1
1 The proverbs of Solomon, the son of David, king of Israel:
Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
2 to know wisdom and instruction; to discern the words of understanding;
Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
3 to receive instruction in wise dealing, in righteousness, justice, and equity;
Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
4 to give prudence to the simple, knowledge and discretion to the young man—
Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
5 that the wise man may hear, and increase in learning; that the man of understanding may attain to sound counsel;
Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
6 to understand a proverb and parables, the words and riddles of the wise.
Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
7 The fear of Yahweh is the beginning of knowledge, but the foolish despise wisdom and instruction.
La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
8 My son, listen to your father’s instruction, and don’t forsake your mother’s teaching;
Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
9 for they will be a garland to grace your head, and chains around your neck.
Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
10 My son, if sinners entice you, don’t consent.
Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
11 If they say, “Come with us. Let’s lie in wait for blood. Let’s lurk secretly for the innocent without cause.
Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
12 Let’s swallow them up alive like Sheol, and whole, like those who go down into the pit. (Sheol h7585)
Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon; (Sheol h7585)
13 We’ll find all valuable wealth. We’ll fill our houses with plunder.
Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
14 You shall cast your lot among us. We’ll all have one purse”—
Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
15 my son, don’t walk on the path with them. Keep your foot from their path,
Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
16 for their feet run to evil. They hurry to shed blood.
Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
17 For the net is spread in vain in the sight of any bird;
Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
18 but these lay in wait for their own blood. They lurk secretly for their own lives.
Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
19 So are the ways of everyone who is greedy for gain. It takes away the life of its owners.
Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
20 Wisdom calls aloud in the street. She utters her voice in the public squares.
La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
21 She calls at the head of noisy places. At the entrance of the city gates, she utters her words:
Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
22 “How long, you simple ones, will you love simplicity? How long will mockers delight themselves in mockery, and fools hate knowledge?
Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
23 Turn at my reproof. Behold, I will pour out my spirit on you. I will make known my words to you.
Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
24 Because I have called, and you have refused; I have stretched out my hand, and no one has paid attention;
Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
25 but you have ignored all my counsel, and wanted none of my reproof;
Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
26 I also will laugh at your disaster. I will mock when calamity overtakes you,
Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
27 when calamity overtakes you like a storm, when your disaster comes on like a whirlwind, when distress and anguish come on you.
Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
28 Then they will call on me, but I will not answer. They will seek me diligently, but they will not find me,
Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
29 because they hated knowledge, and didn’t choose the fear of Yahweh.
Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
30 They wanted none of my counsel. They despised all my reproof.
Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
31 Therefore they will eat of the fruit of their own way, and be filled with their own schemes.
Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
32 For the backsliding of the simple will kill them. The careless ease of fools will destroy them.
Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
33 But whoever listens to me will dwell securely, and will be at ease, without fear of harm.”
Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
