Fjalët e urta 24

1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

Не зави́дуй злим лю́дям, не бажай бути з ними,

2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

бо їхнє серце говорить про зди́рство, а у́ста їхні мовлять про зло.

3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

Дім будується мудрістю, і розумом ста́виться міцно.

4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

А через пізна́ння кімна́ти напо́внюються усіля́ким має́тком цінни́м та приє́мним.

5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

Мудрий сильніший від сильного, а люди́на розумна — від повносилого.

6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

Тому́ то провадь війну мудрими ра́дами, бо спасі́ння — в числе́нності ра́дників.

7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

Для безумного мудрість за надто висока, — своїх уст не розкриє при брамі.

8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

Хто чини́ти лихе заміря́є, того́ звуть лукавим.

9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

Замір глупо́ти — то гріх, а насмі́шник — оги́да люди́ні.

10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

Якщо ти в день недолі знеси́лився, то мала́ твоя сила.

11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

Рятуй узятих на смерть, також тих, хто на стра́чення хи́литься, — хіба не підтри́маєш їх?

12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

Якщо скажеш: „Цього́ ми не знали!“— чи ж Той, хто серця́ випробо́вує, знати не буде? Він Сторож твоєї душі, і Він знає про це, і пове́рне люди́ні за чином її.

13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

Їж, си́ну мій, мед, бо він добрий, а мед щільнико́вий — солодкий він на піднебі́нні твоїм, —

14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

отак мудрість пізнай для своєї душі: якщо зна́йдеш її, то ти маєш майбу́тність, і надія твоя не пони́щиться!

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

Не чату́й на поме́шкання праведного, ти безбожнику, не огра́блюй мешка́ння його,

16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

бо праведний сім раз впаде́ — та зведе́ться, а безбожний в погибіль впаде́!

17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

Не тішся, як ворог твій па́дає, а коли він спіткне́ться, — хай серце твоє не радіє,

18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

щоб Господь не побачив, і це не було в Його о́чах лихим, і щоб Він не звернув Свого гніву від нього на тебе!

19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

Не пались на злочинців, не заздри безбожним,

20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

бо злому не буде майбу́тности, світильник безбожних погасне.

21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

Бійся, сину мій, Господа та царя́, не водися з непе́вними,

22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

бо погибіль їхня на́гло постане, а біду від обох тих хто знає?

23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

І оце ось походить від мудрих: Звертати увагу в суді́ на обличчя — не добре.

24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

Хто буде казати безбожному: „Праведний ти!“того проклина́тимуть люди, і гніватись будуть на того наро́ди.

25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

А тим, хто картає його, буде миле оце́, і при́йде на них благослове́ння добра!

26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

Мов у губи цілує, хто відповідає правдиве.

27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

Приготуй свою працю надво́рі, й оброби собі поле, а по́тім збудуєш свій дім.

28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

Не будь ложним сві́дком на свого ближнього, і не підгово́рюй уста́ми своїми.

29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.

Не кажи: „Як зробив він мені, так зроблю́ я йому, — верну́ люди́ні за чином її!“

30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

Я прохо́див край поля люди́ни лінивої, та край виноградника недоу́мкуватого, —

31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

і о́сь все воно позаро́стало те́рням, будяка́ми покрита поверхня його, камі́нний же мур його був поруйно́ваний.

32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

І бачив я те, і увагу звернув, і взяв я поу́ку собі:

33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

„Ще тро́хи поспа́ти, подріма́ти ще тро́хи, руки трохи зложи́ти, щоб поле́жати, —

34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

і прихо́дить, немов мандрівни́к, незамо́жність твоя, і ну́жда твоя, як озбро́єний муж!“