Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

Un bon nom est plus désirable que de grandes richesses, et la faveur de l'amour vaut mieux que l'argent et l'or.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Les riches et les pauvres ont ceci en commun: Yahvé est le créateur de tous ces éléments.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

Un homme prudent voit le danger et se cache; mais les simples passent, et en souffrent.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

Le résultat de l'humilité et de la crainte de Yahvé c'est la richesse, l'honneur et la vie.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Des épines et des pièges sont sur le chemin des méchants; celui qui garde son âme se tient loin d'eux.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

Formez un enfant dans la voie qu'il doit suivre, et quand il sera vieux, il ne s'en détournera pas.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

Les riches dominent les pauvres. L'emprunteur est le serviteur du prêteur.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

Celui qui sème la méchanceté récolte le malheur, et le bâton de sa fureur sera détruit.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

Celui qui a l'œil généreux sera béni, car il partage sa nourriture avec les pauvres.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Chassez les moqueurs, et les querelles disparaîtront; oui, les querelles et les insultes cesseront.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

Celui qui aime la pureté du cœur et qui parle avec grâce est l'ami du roi.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

Les yeux de Yahvé veillent sur la connaissance, mais il contrarie les paroles des infidèles.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

Le paresseux dit: « Il y a un lion dehors! Je serai tué dans les rues! »

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

La bouche de la femme adultère est une fosse profonde. Celui qui est sous la colère de Yahvé y tombera.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

La folie est liée au cœur d'un enfant; le bâton de la discipline l'éloigne de lui.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Celui qui opprime le pauvre pour son propre accroissement et celui qui donne au riche, les deux viennent à la pauvreté.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Tourne ton oreille, et écoute les paroles des sages. Applique ton cœur à mon enseignement.

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

Car c'est une chose agréable que de les garder en soi, s'ils sont tous prêts sur vos lèvres.

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

Je vous enseigne aujourd'hui, même à vous, afin que votre confiance soit en Yahvé.

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

Ne vous ai-je pas écrit trente excellentes choses de conseils et de connaissances,

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

Pour vous enseigner la vérité, des paroles sûres, pour donner des réponses solides à ceux qui t'ont envoyé?

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

N'exploitez pas le pauvre parce qu'il est pauvre; et n'écrasez pas les nécessiteux au tribunal;

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

car Yahvé plaidera leur cause, et pillent la vie de ceux qui les pillent.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

Ne te lie pas d'amitié avec un homme colérique. Ne vous associez pas à quelqu'un qui nourrit de la colère,

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

de peur que vous n'appreniez ses méthodes et ensorceler votre âme.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

Ne sois pas de ceux qui frappent les mains, de ceux qui servent de garantie pour les dettes.

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

Si vous n'avez pas les moyens de payer, pourquoi devrait-il retirer votre lit de dessous vous?

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

Ne déplacez pas l'ancienne borne frontière. que vos pères ont mis en place.

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

Vois-tuun homme habile dans son travail? Il servira les rois. Il ne servira pas les hommes obscurs.