Lu-ca 14
1 Một ngày Sa-bát, Đức Chúa Jêsus vào nhà một người kẻ cả dòng Pha-ri-si để dùng bữa, những người ở đó dòm hành Ngài.
One Sabbath Jesus went to have a meal at the home of one of the leaders of the Pharisees where they watched him closely.
2 Số là có một người mắc bịnh thủy thũng ở trước mặt Ngài.
A man was there whose arms and legs were swollen.
3 Đức Chúa Jêsus cất tiếng hỏi thầy dạy luật và người Pha-ri-si rằng: Trong ngày Sa-bát, có nên chữa bịnh hay không?
So Jesus asked the experts in religious law and the Pharisees, “Does the law allow healing on the Sabbath, or not?”
4 Họ đều làm thinh. Ngài bèn đem người bịnh chữa lành, rồi cho về.
But they kept quiet. Jesus touched the man, healed him, and sent him on his way.
5 Đoạn, Ngài phán cùng họ rằng: Nào có ai trong các ngươi, đang ngày Sa- bát, nếu có con trai hay là bò mình té xuống giếng mà không kéo liền lên sao?
Then Jesus said to them, “If your son or your ox happened to fall into a well on the Sabbath, wouldn't you go and pull him out immediately?”
6 Họ không đối đáp gì về điều đó được.
They weren't able to give an answer.
7 Ngài thấy những kẻ được mời đều lựa chỗ ngồi trên, nên phán cùng họ thí dụ nầy:
So he told a story to the guests, noticing how they'd chosen to sit in places of honor.
8 Khi người ta mời ngươi dự tiệc cưới, chớ ngồi chỗ cao nhất, vì e rằng trong những khách mời có ai tôn trọng hơn ngươi,
“When you're invited to a wedding reception, don't take the place of honor, because someone more important than you may have been invited,” he began.
9 người đứng mời sẽ đến nói cùng ngươi rằng: Hãy nhường chỗ cho người nầy ngồi, mà ngươi xấu hổ vì phải xuống chỗ chót chăng.
“Your host who invited you both will come and tell you, ‘Give this man your place.’ Then in embarrassment you'll have to move to whatever place is left.
10 Nhưng khi ngươi được mời, hãy ngồi chỗ chót, người đứng mời sẽ đến nói cùng ngươi rằng: Hỡi bạn, xin ngồi lên cao hơn. Vậy thì điều đó sẽ làm cho ngươi được kính trọng trước mặt những người đồng bàn mình.
Instead, when you're invited, take the lowest place, so that when your host comes in, he'll tell you, ‘My friend, please move to a better seat.’ Then you'll be honored before all the guests sitting with you.
11 Bởi vì ai tự nhắc mình lên, sẽ phải hạ xuống, còn ai tự hạ mình xuống, sẽ được nhắc lên.
For those who exalt themselves will be humbled, and those who humble themselves will be exalted.”
12 Ngài cũng phán với người mời Ngài rằng: Khi ngươi đãi bữa trưa hoặc bữa tối, đừng mời bạn hữu, anh em, bà con và láng giềng giàu, e rằng họ cũng mời lại mà trả cho ngươi chăng.
Then he said to the man who had invited him, “When you give a lunch or a dinner, don't invite your friends, or your brothers, or your relatives, or your rich neighbors, for they may invite you back, and then you'd be repaid.
13 Song khi ngươi đãi tiệc, hãy mời những kẻ nghèo khó, tàn tật, què, đui,
Instead, when you give a banquet, invite the poor, the crippled, the lame, the blind,
14 thì ngươi sẽ được phước, vì họ không có thể trả lại cho ngươi; đến k” kẻ công bình sống lại, ngươi sẽ được trả.
and you will be blessed, for they have nothing to repay you with, and you'll be rewarded at the resurrection of the good.”
15 Một người đồng tiệc nghe lời đó, thì thưa Ngài rằng: Phước cho kẻ sẽ được ăn bánh trong nước Đức Chúa Trời!
When one of them eating at the table with Jesus heard this, he said to Jesus, “How wonderful it will be for those who feast in the kingdom of God!”
16 Nhưng Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Có người kia dọn tiệc lớn, mời nhiều người ăn.
“Once there was a man who prepared a great banquet, and invited many guests,” Jesus replied.
17 Khi đến giờ ăn, sai đầy tớ mình đi nói với những kẻ được mời rằng: Hãy đến, mọi sự đã sẵn rồi.
“When it was time to eat he sent his servant out to tell everyone who had been invited, ‘Come, because the banquet's ready.’
18 Song họ đồng tình xin kiếu hết. Người thứ nhất nói rằng: Tôi có mua một đám ruộng, cần phải đi coi; xin cho tôi kiếu.
But they all started to make excuses. The first said, ‘I've just bought a field and I have to go and see it. Please excuse me.’
19 Kẻ khác rằng: Tôi có mua năm cặp bò, phải đi xem thử; xin cho tôi kiếu.
Another said, ‘I've just bought five pairs of oxen and have to go and try them out. Please excuse me.’ Still another said,
20 Kẻ khác nữa rằng: Tôi mới cưới vợ, vậy tôi đi không được.
‘I've just got married, so I can't come.’
21 Đầy tớ trở về, trình việc đó cho chủ mình. Chủ bèn nổi giận, biểu đầy tớ rằng: Hãy đi mau ra ngoài chợ, và các đường phố, đem những kẻ nghèo khó, tàn tật, đui, què vào đây.
The servant returned and told his master what they'd said. The home-owner became angry and told his servant, ‘Quickly, go out into the streets and alleys of the town, and bring in the poor and crippled and blind and lame.’
22 Sau lại đầy tớ trình rằng: Thưa chủ, điều chủ dạy, đã làm rồi, mà hãy còn thừa chỗ.
Then the servant said, ‘Master, I did what you told me, but there are still empty places.’
23 Chủ nhà lại biểu rằng: Hãy ra ngoài đường và dọc hàng rào, gặp ai thì ép mời vào, cho được đầy nhà ta.
So the master told the servant, ‘Go out on the country roads and lanes, and make people come—I want my house to be full.
24 Vì, ta nói cùng các ngươi, trong những kẻ đã mời trước, không có ai được nếm bữa tiệc của ta đâu.
I tell you, not a single one of those people I invited will get a taste of my banquet.’”
25 Có đoàn dân đông cùng đi với Đức Chúa Jêsus; Ngài xây lại cùng họ mà phán rằng:
A large crowd was accompanying Jesus. He turned to them and said,
26 Nếu có ai đến theo ta mà không ghét cha mẹ, vợ con, anh em, chị em mình, và chính sự sống mình nữa, thì không được làm môn đồ ta.
“If you want to follow me but you don't hate your father and mother, and wife and children, and brothers and sisters—even your own life—you can't be my disciple.
27 Còn ai không vác thập tự giá mình mà theo ta, cũng không được làm môn đồ ta.
If you don't carry your cross and follow me, you can't be my disciple.
28 Vả, trong các ngươi có ai là người muốn xây một cái tháp, mà trước không ngồi tính phí tổn cho biết mình có đủ của đặng làm xong việc cùng chăng sao?
If you planned to build a tower, wouldn't you first work out how much it would cost, and see if you had enough money to complete it?
29 e khi đã xây nền rồi, không làm xong được, thì mọi người thấy liền chê cười,
Otherwise, if after laying the foundation you weren't able to finish it, everyone who saw it would laugh at you, saying,
30 và rằng: Người nầy khởi công xây, mà không thể làm xong được!
‘Look at him: he started building but he couldn't finish it.’
31 Hay là có vua nào đi đánh trận cùng vua khác, mà trước không ngồi bàn luận xem mình đem đi một muôn lính có thể địch nổi vua kia đem hai muôn cùng chăng sao?
What king goes to war with another king without first sitting down with his advisors to work out whether he and his ten thousand can defeat the one marching against him with twenty thousand?
32 Bằng chẳng nổi, khi vua kia còn ở xa, sai sứ đi xin hòa.
If he can't, he'll send representatives to ask for peace while the other king is still a long way off.
33 Như vậy, nếu ai trong các ngươi không bỏ mọi sự mình có, thì không được làm môn đồ ta.
In the same way every one of you who doesn't give up everything can't be my disciple.
34 Muối là giống tốt; nhưng nếu muối mất mặn, thì lấy chi làm cho nó mặn lại được?
Salt is good, but if it loses its taste, how can you make it salty again?
35 Không dùng chi được cho ruộng hoặc cho phân; người ta phải bỏ nó ra ngoài. Ai có tai mà nghe, hãy nghe.
It's no good for the soil or for fertilizer—you just toss it out. Whoever has ears, then listen!”
