Châm Ngôn 27
1 Chớ khoe khoang về ngày mai; Vì con chẳng biết ngày mai sẽ sanh ra điều gì.
Do not boast about tomorrow, for you do not know what the future day may bring.
2 Hãy để cho kẻ khác khen ngợi con, miệng con chẳng nên làm; Ðể cho một người ngoài tán mỹ con, môi con đừng làm.
Let another praise you, and not your own mouth: an outsider, and not your own lips.
3 Ðá thì nặng, cát cũng nặng; Nhưng cơn tức giận của kẻ ngu dại còn nặng hơn cả hai.
A stone is weighty, and sand is burdensome; but the wrath of the foolish is heavier than both.
4 Sự căm gan vốn hung dữ, và cơn giận như nước tràn ra; Nhưng ai đứng nổi trước sự ghen ghét?
Anger holds no mercy, nor does fury when it erupts. And who can bear the assault of one who has been provoked?
5 Một lời quở trách tỏ tường Hơn là thương yêu giấu kín.
An open rebuke is better than hidden love.
6 Bạn hữu làm cho thương tích, ấy bởi lòng thành tín; Còn sự hôn hít của kẻ ghen ghét lấy làm giả ngụy.
The wounds of a loved one are better than the deceitful kisses of a hateful one.
7 Kẻ no nê giày đạp tàng mật dưới chơn mình; Song điều gì đắng cũng lấy làm ngọt cho kẻ đói khát.
A sated soul will trample the honeycomb. And a hungry soul will accept even bitter in place of sweet.
8 Kẻ lưu lạc xa cách nơi ở của mình, Giống như chim bay đây đó khỏi ổ nó vậy.
Just like a bird migrating from her nest, so also is a man who abandons his place.
9 Dầu và thuốc thơm làm khoan khoái linh hồn; Lời khuyên do lòng bạn hữu ra cũng êm dịu dường ấy.
Ointment and various perfumes delight the heart. And the good advice of a friend is sweet to the soul.
10 Chớ lìa bạn mình, hay là bạn của cha mình; Trong ngày hoạn nạn chớ đi đến nhà anh em mình: Một người xóm giềng gần còn hơn anh em xa.
Do not dismiss your friend or your father’s friend. And do not enter your brother’s house in the day of your affliction. A close neighbor is better than a distant brother.
11 Hỡi con, khá khôn ngoan, và làm vui lòng cha, Ðể cha có thế đáp lại cùng kẻ nào sỉ nhục cha.
My son, study wisdom, and rejoice my heart, so that you may be able to respond to the one who reproaches.
12 Người khôn khéo thấy trước sự tai hại, bèn lo ẩn núp mình; Còn kẻ ngu muội cứ đi qua, và phải mang lấy tai vạ.
The discerning man, seeing evil, hides himself. The little ones, continuing on, sustain losses.
13 Hãy lấy áo của người, vì người đã bảo lãnh cho kẻ lạ; Khá buộc người một của cầm, vì người đã đáp thế cho người dâm phụ.
Take away the garment of him who has vouched for an outsider. And take a pledge from him on behalf of foreigners.
14 Kẻ nào chổi dậy sớm chúc phước lớn tiếng cho bạn hữu mình, Người ta sẽ kể điều đó là sự rủa sả.
Whoever blesses his neighbor with a grand voice, rising in the night, shall be like one who curses.
15 Một máng xối giột luôn luôn trong ngày mưa lớn, Và một người đờn bà hay tranh cạnh, cả hai đều y như nhau.
A roof leaking on a cold day, and an argumentative woman, are comparable.
16 Ai muốn ngăn giữ nàng, khác nào ngăn giữ gió, Và như tay hữu cầm lấy dầu vậy.
He who would restrain her, he is like one who would grasp the wind, or who would gather together oil with his right hand.
17 Sắt mài nhọn sắt. Cũng vậy người bổ dưỡng diện mạo bạn hữu mình.
Iron sharpens iron, and a man sharpens the countenance of his friend.
18 Ai săn sóc cây vả, sẽ ăn trái nó; Và kẻ nào hầu chủ mình ắt được tôn trọng.
Whoever maintains the fig tree shall eat its fruit. And whoever is the keeper of his master shall be glorified.
19 Mặt dọi mặt trong nước thế nào, Lòng người đối với người cũng thế ấy.
In the manner of faces looking into shining water, so are the hearts of men made manifest to the prudent.
Hell and perdition are never filled; similarly the eyes of men are insatiable. (Sheol h7585)
21 Lò thử bạc, dót thử vàng; Còn sự khen ngợi thử loài người.
In the manner of silver being tested in the refinery, and gold in the furnace, so also is a man tested by the mouth of one who praises. The heart of the iniquitous inquires after evils, but the heart of the righteous inquires after knowledge.
22 Dầu con dùng chầy giã mà giã kẻ ngu dại trong cối Chung lộn với gạo, Thì sự điên dại nó cũng không lìa khỏi nó.
Even if you were to crush the foolish with a mortar, as when a pestle strikes over pearled barley, his foolishness would not be taken from him.
23 Hãy rán biết cảnh trạng bầy chiên con, Và lo săn sóc các đoàn bò của con;
Be diligent to know the countenance of your cattle, and consider your own flocks,
24 Vì sự giàu có không lưu tồn mãi mãi, Và mũ triều thiên há còn đến đời đời sao?
for you will not always hold this power. But a crown shall be awarded from generation to generation.
25 Cỏ khô đã mất đi, cỏ non bèn mọc ra, Và người ta thâu nhập rau cỏ núi.
The meadows are open, and the green plants have appeared, and the hay has been collected from the mountains.
26 Lông chiên con dùng làm áo xống cho con, Giá dê đực dùng mua đồng ruộng.
Lambs are for your clothing, and goats are for the price of a field.
27 Sữa dê có đủ làm đồ ăn cho con, Cho người nhà con, và đặng nuôi lấy các con đòi của con.
Let the milk of goats be sufficient for your food, and for the necessities of your household, and for the provisions of your handmaids.
