Châm Ngôn 20

1 Rượu khiến người ta nhạo báng, đồ uống say làm cho hỗn láo; Phàm ai dùng nó quá độ, chẳng phải là khôn ngoan.

Divai ni dhihaka na kinywaji kikali ni mgomvi; anayepotea kwa kunywa hana busara.

2 Sự oai khiếp của vua giống như sư tử gầm hét; Ai chọc giận người ắt phạm đến mạng sống mình.

Kumwogopa mfalme ni kama kumwogopa simba kijana aungurumaye, yeyote anayemkasirisha hutoa fidia ya maish yake.

3 Người nào giữ mình khỏi tranh cạnh, ấy là sự tôn vinh của người; Chỉ kẻ điên cuồng sa vào đó mà thôi.

Ni heshima kwa mtu yeyote kujiepusha na mafarakano, bali kila mpumbavu hurukia kwenye mabishano.

4 Vì có mùa đông kẻ biếng nhác chẳng cày ruộng; Qua mùa gặt nó sẽ xin ăn, nhưng chẳng được gì hết.

Mtu mvivu halimi majira ya kipupwe; hutafuta mazao wakati wa mavuno lakini hapati kitu.

5 Mưu kế trong lòng người ta như nước sâu; Người thông sáng sẽ múc lấy tại đó.

Makusudi ndani ya moyo wa mtu ni kama maji yenye kina, bali mtu mwenye ufahamu huyateka.

6 Phần nhiều người khoe khoang sự nhơn từ mình; Nhưng ai sẽ tìm được một người trung thành?

Mara nyingi mtu husema yeye ni mwaminifu, lakini ni nani awezaye kumpata yule mwaminifu?

7 Người công bình ăn ở cách thanh liêm; Những con cháu người lấy làm có phước thay!

Mtu atendaye haki hutembea katika uaminifu wake na wana wake wanaofuata baada yake wanafuraha.

8 Vua ngồi trên ngôi xét đoán, Lấy mặt mình đánh tan các điều ác.

Mfalme anayeketi kwenye kiti cha hukumu akifanya kazi za kuhukumu hupembua kwa macho yake mabaya yote yaliyoko mbele yake.

9 Ai có thể nói: Ta đã luyện sạch lòng mình, Ta đã trong sạch tội ta rồi?

Nani anayeweza kusema, “Nimeuweka safi moyo wangu; nipo huru na dhambi zangu”?

10 Hai thứ trái cân, và hai thứ lường, Cả hai đều gớm ghiếc cho Ðức Giê-hô-va.

Mizani tofauti na vipimo visivyosawa - Yehova huvichukia vyote.

11 Công việc con trẻ làm, hoặc trong sạch hoặc chánh đáng, Cũng đều tỏ bổn tánh nó ra.

Hata kijana hujulikana kwa matendo yake, kwa mwenendo wake kama ni safi na uadilifu.

12 Tai để nghe, mắt để thấy, Ðức Giê-hô-va đã làm ra cả hai.

Masikio yanayosikia na macho yanayoona- Yehova aliyafanya yote.

13 Chớ ưa ngủ, e cho người trở nên nghèo khổ chăng; Hãy mở mắt ra, thì sẽ được no nê bánh.

Usipende usingizi au utakuwa masikini; fumbua macho yako na utakuwa na vyakula tele.

14 Kẻ mua nói rằng: Không tốt, không tốt! Ðoạn đi, và tự khoe khoang mình.

“Mbaya! Mbaya!” anasema mnunuzi, lakini akiondoka anajisifu.

15 Có vàng và nhiều châu ngọc; Song miệng có tri thức là bửu vật quí giá.

Ipo dhahabu na mawe ya thamani, lakini midomo yenye maarifa ni kito cha thamani.

16 Hãy cầm lấy áo hắn, vì hắn có bảo lãnh cho người khác; Hãy buộc họ một của cầm, bởi họ đáp thế cho người đờn bà lạ.

Chukua vazi kama mmiliki wake ataweka fedha kama dhamana kwa deni la mgeni, na lichukue kama anaweka dhamana kwa uzinifu.

17 Bánh nhờ dối gạt mà được lấy làm ngon ngọt cho người; Nhưng kế sau miệng người đầy sạn.

Mkate uliopatikana kwa ulaghai unaladha tamu, lakini baadaye kinywa chake kitajaa kokoto.

18 Nhờ bàn luận, các mưu kế được định vững vàng; Hãy đánh giặc cách khôn khéo.

Mipango huimarishwa kwa ushauri na kwa mwongozo wa busara utapigana vita.

19 Kẻ nào đi thèo lẻo bầy tỏ điều kín đáo; Vậy, chớ giao thông với kẻ hay hở môi quá.

Mmbea hufunua siri na kwa hiyo hupaswi kushirikiana na watu ambao huongea sana.

20 Ngọn đèn của kẻ rủa cha mẹ mình Sẽ tắt giữa vùng tăm tối mờ mịt.

Kama mtu atamlaani baba yake au mama yake, taa yake itapulizwa katikati ya giza.

21 Sản nghiệp mình được vội vã lúc ban đầu, Và cuối cùng sẽ chẳng đặng phước.

Urithi uliopatikana mwanzoni kwa haraka utakuwa na mema kidogo mwishoni.

22 Chớ nói: Ta sẽ trả ác. Hãy chờ đợi Ðức Giê-hô-va, Ngài sẽ cứu rỗi con.

Usiseme “Mimi nitakulipiza kwa kosa hili” Msubiri Yehova na yeye atakuokoa.

23 Trái cân hai thứ lấy làm gớm ghiếc cho Ðức Giê-hô-va; Và cây cân giả nào phải vật tốt lành.

Yehova huchukia mizani isiyo sawa na vipimo vya udanganyifu si vizuri.

24 Các bước của loài người do nơi Ðức Giê-hô-va nhứt định; Vậy, loài người hiểu đường lối mình sao được?

Hatua za mtu huongozwa na Yehova; namna gani basi ataifahamu njia yake?

25 Nói cách hớp tớp rằng: Vậy nầy là vật thánh! Và sau khi đã khấn nguyện rồi mới suy xét đến, ấy quả một cái bẫy cho người ta.

Ni mtego kwa mtu kusema kwa pupa, “Kitu hiki ni kitakatifu” na kuanza kufikiri juu yake kwamba kina maana gani baada ya kufanya kiapo.

26 Vua khôn ngoan làm tan kẻ ác, Và khiến bánh xe lăn cán chúng nó.

Mfalme mwenye busara huwapepeta waovu na huligeuza juu yao gurudumu la kupuria.

27 Linh tánh loài người vốn một ngọn đèn của Ðức Giê-hô-va, Dò thấu các nơi ẩn bí của lòng.

Roho ya mtu ni taa ya Yehova, hutafiti sehemu zake zote za ndani kabisa.

28 Sự nhân từ và chơn thật bảo hộ vua; Người lấy lòng nhân từ mà nâng đỡ ngôi nước mình.

Agano la uaminifu na udhamini humhifadhi mfalme; kiti chake cha enzi hufanywa thabiti kwa upendo.

29 Sức lực của gã trai trẻ là vinh hiển của người; Còn tóc bạc là sự tôn trọng của ông già.

Utukufu wa watu vijana ni nguvu zao na fahari ya watu wazee ni mvi zao.

30 Những thương tích và dấu vít làm cho sạch điều ác, Và roi vọt thấm vào nơi kín đáo của lòng.

Mapigo yanayoleta kidonda huusafisha ubaya na vichapo hufanya sehemu za ndani kabisa kuwa safi.