Châm Ngôn 14

1 Người nữ khôn ngoan xây cất nhà mình; Song kẻ ngu dại lấy tay mình mà phá hủy nó đi.

Durch weise Weiber wird das Haus erbauet; eine Närrin aber zerbricht es mit ihrem Tun.

2 Ai đi theo sự ngay thẳng kính sợ Ðức Giê-hô-va; Còn ai ăn ở tà vạy khinh bỉ Ngài,

Wer den HERRN fürchtet, der gehet auf rechter Bahn; wer ihn aber verachtet, der weicht aus seinem Wege.

3 Trong miệng kẻ ngu dại có cây roi đánh phạt sự kiêu ngạo nó; Song môi người khôn ngoan giữ lấy người.

Narren reden tyrannisch; aber die Weisen bewahren ihren Mund.

4 Ðâu không có bò, đó máng cỏ trống không; Nhưng nhiều hoa lợi do nơi sức bò đực mà ra.

Wo nicht Ochsen sind, da ist die Krippe rein; aber wo der Ochse geschäftig ist, da ist viel Einkommens.

5 Người chứng trung thành không hề nói dối; Còn kẻ làm chứng gian buông lời dối trá.

Ein treuer Zeuge lüget nicht; aber ein falscher Zeuge redet türstiglich Lügen.

6 Kẻ nhạo báng tìm khôn ngoan, mà không gặp; Song sự tri thức lấy làm dễ cho người thông sáng.

Der Spötter suchet Weisheit und findet sie nicht; aber dem Verständigen ist die Erkenntnis leicht.

7 Hãy dan xa khỏi mặt kẻ ngu muội, Con sẽ chẳng tìm được môi khôn ngoan nơi nó.

Gehe von dem Narren; denn du lernest nichts von ihm.

8 Sự trí huệ của người khôn khéo, ấy là hiểu rõ đường lối mình; Nhưng sự điên cuồng của kẻ ngu muội là sự phỉnh gạt.

Das ist des Klugen Weisheit, daß er auf seinen Weg merkt; aber das ist der Narren Torheit, daß es eitel Trug mit ihnen ist.

9 Kẻ ngu dại bỉ báng tội lỗi; Nhưng người ngay thẳng có được ơn của Ðức Chúa Trời.

Die Narren treiben das Gespött mit der Sünde; aber die Frommen haben Lust an den Frommen.

10 Lòng nhìn biết sự cay đắng của lòng; Một người ngoại không chia vui với nó được.

Wenn das Herz traurig ist, so hilft keine äußerliche Freude.

11 Nhà kẻ gian ác sẽ bị đánh đổ; Song trại người ngay thẳng sẽ được hưng thạnh.

Das Haus der Gottlosen wird vertilget; aber die Hütte der Frommen wird grünen.

12 Có một con đường coi dường chánh đáng cho loài người; Nhưng đến cuối cùng nó thành ra nẻo sự chết.

Es gefällt manchem ein Weg wohl; aber endlich bringt er ihn zum Tode.

13 Dầu trong lúc cười cợt lòng vẫn buồn thảm; Và cuối cùng sự vui, ấy là điều sầu não.

Nach dem Lachen kommt Trauern, und nach der Freude kommt Leid.

14 Lòng kẻ nào lìa xa Ðức Chúa Trời sẽ được no nê sự kết quả của mình; Còn người lành nhờ chính mình mà được thỏa nguyện.

Einem losen Menschen wird's gehen, wie er handelt; aber ein Frommer wird über ihn sein.

15 Kẻ ngu dốt tin hết mọi lời; Nhưng người khôn khéo xem xét các bước mình.

Ein Alberner glaubt alles; aber ein Witziger merkt auf seinen Gang.

16 Người khôn ngoan sợ và tránh khỏi điều ác; Song kẻ ngu muội ở xấc xược, và có lòng cậy mình.

Ein Weiser fürchtet sich und meidet das Arge; ein Narr aber fährt hindurch türstiglich.

17 Người nóng nảy làm điên làm dại; Và kẻ toan mưu ác bị ghét.

Ein Ungeduldiger tut närrisch; aber ein Bedächtiger hasset es.

18 Kẻ ngu muội được sự điên dại làm cơ nghiệp; Song người khôn ngoan được đội mão triều thiên bằng tri thức.

Die Albernen erben Narrheit; aber es ist der Witzigen Krone, vorsichtiglich handeln.

19 Người ác phục trước mặt người thiện; Và kẻ dữ cúi lạy ở ngoài cửa người công bình.

Die Bösen müssen sich bücken vor den Guten und die Gottlosen in den Toren des Gerechten.

20 Người nghèo khó dầu láng giềng cũng ghét bỏ; Nhưng bằng hữu của người giàu thì nhiều thay.

Einen Armen hassen auch seine Nächsten; aber die Reichen haben viel Freunde.

21 Ai khinh bỉ kẻ lân cận mình phạm tội; Còn ai thương xót người khốn khó lấy làm có phước thay.

Der Sünder verachtet seinen Nächsten; aber wohl dem, der sich der Elenden erbarmet!

22 Kẻ toan mưu ác há chẳng lầm lạc sao? Còn nhơn từ và chân thật thuộc về người toan mưu thiện.

Die mit bösen Ränken umgehen, werden fehlen; die aber Gutes denken, denen wird Treue und Güte widerfahren.

23 Trong các thứ công việc đều có ích lợi; Nhưng miệng nói nhiều chỉ dẫn đến sự thiếu thốn.

Wo man arbeitet, da ist genug; wo man aber mit Worten umgeht, da ist Mangel.

24 Giàu có là mão triều thiên cho người khôn ngoan; Còn điên cuồng của kẻ ngây dại chỉ là điên cuồng.

Den Weisen ist ihr Reichtum eine Krone; aber die Torheit der Narren bleibt Torheit.

25 Kẻ làm chứng chơn thật giải cứu linh hồn người ta; Song kẻ nào nói dối gây sự phỉnh gạt.

Ein treuer Zeuge errettet das Leben; aber ein falscher Zeuge betrügt.

26 Trong sự kính sợ Ðức Giê-hô-va có nơi nương cậy vững chắc; Và con cái Ngài sẽ được một nơi ẩn núp.

Wer den HERRN fürchtet, der hat eine sichere Festung, und seine Kinder werden auch beschirmet.

27 Sự kính sợ Ðức Giê-hô-va vốn một nguồn sự sống, Ðặng khiến người ta tránh khỏi bẫy sự chết.

Die Furcht des HERRN ist eine Quelle des Lebens, daß man meide die Stricke des Todes.

28 Dân sự đông đảo, ấy là sự vinh hiển của vua; Còn dân sự ít, ấy khiến cho quan tướng bị bại.

Wo ein König viel Volks hat, das ist seine HERRLIchkeit; wo aber, wenig Volks ist, das macht einen HERRN blöde.

29 Kẻ nào chậm nóng giận có thông sáng lớn; Nhưng ai hay nóng nảy tôn lên sự điên cuồng.

Wer geduldig ist, der ist weise; wer aber ungeduldig ist, der offenbart seine Torheit.

30 Lòng bình tịnh là sự sống của thân thể; Còn sự ghen ghét là đồ mục của xương cốt.

Ein gütiges Herz ist des Leibes Leben; aber Neid ist Eiter in Beinen.

31 Kẻ hà hiếp người nghèo khổ làm nhục Ðấng Tạo hóa mình; Còn ai thương xót người bần cùng tôn trọng Ngài.

Wer dem Geringen Gewalt tut, der lästert desselben Schöpfer; aber wer sich des Armen erbarmet, der ehret Gott,

32 Kẻ ác bị đánh đổ trong sự gian ác mình; Nhưng kẻ công bình vẫn có nơi nương cậy, dầu trong khi chết.

Der Gottlose bestehet nicht in seinem Unglück; aber der Gerechte ist auch in seinem Tode getrost.

33 Sự khôn ngoan ở tại lòng người thông sáng; Còn điều ở trong lòng kẻ ngu muội được lộ ra.

Im Herzen des Verständigen ruhet Weisheit und wird offenbar unter den Narren.

34 Sự công bình làm cho nước cao trọng; Song tội lỗi là sự hổ thẹn cho các dân tộc.

Gerechtigkeit erhöhet ein Volk; aber die Sünde ist der Leute Verderben.

35 Vua làm ơn cho tôi tớ nào ăn ở khôn sáng; Nhưng cơn thạnh nộ vua nổi nghịch cùng kẻ gây sự hổ thẹn.

Ein kluger Knecht gefällt dem Könige wohl; aber einem schändlichen Knechte ist er feind.