Châm Ngôn 14
1 Người nữ khôn ngoan xây cất nhà mình; Song kẻ ngu dại lấy tay mình mà phá hủy nó đi.
The wisdom of women buildeth their house; but folly plucketh it down with her hands.
2 Ai đi theo sự ngay thẳng kính sợ Ðức Giê-hô-va; Còn ai ăn ở tà vạy khinh bỉ Ngài,
He that walketh in his uprightness feareth Jehovah; but he that is perverted in his ways despiseth him.
3 Trong miệng kẻ ngu dại có cây roi đánh phạt sự kiêu ngạo nó; Song môi người khôn ngoan giữ lấy người.
In the fool's mouth is a rod of pride; but the lips of the wise shall preserve them.
4 Ðâu không có bò, đó máng cỏ trống không; Nhưng nhiều hoa lợi do nơi sức bò đực mà ra.
Where no oxen are, the crib is clean; but much increase is by the strength of the ox.
5 Người chứng trung thành không hề nói dối; Còn kẻ làm chứng gian buông lời dối trá.
A faithful witness will not lie; but a false witness uttereth lies.
6 Kẻ nhạo báng tìm khôn ngoan, mà không gặp; Song sự tri thức lấy làm dễ cho người thông sáng.
A scorner seeketh wisdom, and there is none [for him]; but knowledge is easy unto the intelligent.
7 Hãy dan xa khỏi mặt kẻ ngu muội, Con sẽ chẳng tìm được môi khôn ngoan nơi nó.
Go from the presence of a foolish man, in whom thou perceivest not the lips of knowledge.
8 Sự trí huệ của người khôn khéo, ấy là hiểu rõ đường lối mình; Nhưng sự điên cuồng của kẻ ngu muội là sự phỉnh gạt.
The wisdom of the prudent is to discern his way; but the folly of the foolish is deceit.
9 Kẻ ngu dại bỉ báng tội lỗi; Nhưng người ngay thẳng có được ơn của Ðức Chúa Trời.
Fools make a mock at trespass; but for the upright there is favour.
10 Lòng nhìn biết sự cay đắng của lòng; Một người ngoại không chia vui với nó được.
The heart knoweth its own bitterness, and a stranger doth not intermeddle with its joy.
11 Nhà kẻ gian ác sẽ bị đánh đổ; Song trại người ngay thẳng sẽ được hưng thạnh.
The house of the wicked shall be overthrown; but the tent of the upright shall flourish.
12 Có một con đường coi dường chánh đáng cho loài người; Nhưng đến cuối cùng nó thành ra nẻo sự chết.
There is a way that seemeth right unto a man, but the end thereof is the ways of death.
13 Dầu trong lúc cười cợt lòng vẫn buồn thảm; Và cuối cùng sự vui, ấy là điều sầu não.
Even in laughter the heart is sorrowful, and the end of mirth is sadness.
14 Lòng kẻ nào lìa xa Ðức Chúa Trời sẽ được no nê sự kết quả của mình; Còn người lành nhờ chính mình mà được thỏa nguyện.
The backslider in heart shall be filled with his own ways, and the good man from what is in himself.
15 Kẻ ngu dốt tin hết mọi lời; Nhưng người khôn khéo xem xét các bước mình.
The simple believeth every word; but the prudent [man] heedeth his going.
16 Người khôn ngoan sợ và tránh khỏi điều ác; Song kẻ ngu muội ở xấc xược, và có lòng cậy mình.
A wise [man] feareth and departeth from evil; but the foolish is overbearing and confident.
17 Người nóng nảy làm điên làm dại; Và kẻ toan mưu ác bị ghét.
He that is soon angry dealeth foolishly, and a man of mischievous devices is hated.
18 Kẻ ngu muội được sự điên dại làm cơ nghiệp; Song người khôn ngoan được đội mão triều thiên bằng tri thức.
The simple inherit folly; but the prudent are crowned with knowledge.
19 Người ác phục trước mặt người thiện; Và kẻ dữ cúi lạy ở ngoài cửa người công bình.
The evil bow before the good, and the wicked at the gates of the righteous [man].
20 Người nghèo khó dầu láng giềng cũng ghét bỏ; Nhưng bằng hữu của người giàu thì nhiều thay.
He that is poor is hated even of his own neighbour; but the rich hath many friends.
21 Ai khinh bỉ kẻ lân cận mình phạm tội; Còn ai thương xót người khốn khó lấy làm có phước thay.
He that despiseth his neighbour sinneth; but he that is gracious to the afflicted, happy is he.
22 Kẻ toan mưu ác há chẳng lầm lạc sao? Còn nhơn từ và chân thật thuộc về người toan mưu thiện.
Do they not err that devise evil? but loving-kindness and truth are for those that devise good.
23 Trong các thứ công việc đều có ích lợi; Nhưng miệng nói nhiều chỉ dẫn đến sự thiếu thốn.
In all labour there is profit; but the talk of the lips [tendeth] only to want.
24 Giàu có là mão triều thiên cho người khôn ngoan; Còn điên cuồng của kẻ ngây dại chỉ là điên cuồng.
The crown of the wise is their riches; the folly of the foolish is folly.
25 Kẻ làm chứng chơn thật giải cứu linh hồn người ta; Song kẻ nào nói dối gây sự phỉnh gạt.
A true witness delivereth souls; but deceit uttereth lies.
26 Trong sự kính sợ Ðức Giê-hô-va có nơi nương cậy vững chắc; Và con cái Ngài sẽ được một nơi ẩn núp.
In the fear of Jehovah is strong confidence, and his children shall have a place of refuge.
27 Sự kính sợ Ðức Giê-hô-va vốn một nguồn sự sống, Ðặng khiến người ta tránh khỏi bẫy sự chết.
The fear of Jehovah is a fountain of life, to turn away from the snares of death.
28 Dân sự đông đảo, ấy là sự vinh hiển của vua; Còn dân sự ít, ấy khiến cho quan tướng bị bại.
In the multitude of people is the king's glory; but in the lack of people is the ruin of a prince.
29 Kẻ nào chậm nóng giận có thông sáng lớn; Nhưng ai hay nóng nảy tôn lên sự điên cuồng.
He that is slow to anger is of great understanding; but he that is hasty of spirit exalteth folly.
30 Lòng bình tịnh là sự sống của thân thể; Còn sự ghen ghét là đồ mục của xương cốt.
A sound heart is the life of the flesh; but envy the rottenness of the bones.
31 Kẻ hà hiếp người nghèo khổ làm nhục Ðấng Tạo hóa mình; Còn ai thương xót người bần cùng tôn trọng Ngài.
He that oppresseth the poor reproacheth his Maker; but he that honoureth Him is gracious to the needy.
32 Kẻ ác bị đánh đổ trong sự gian ác mình; Nhưng kẻ công bình vẫn có nơi nương cậy, dầu trong khi chết.
The wicked is driven away by his evil-doing; but the righteous trusteth, [even] in his death.
33 Sự khôn ngoan ở tại lòng người thông sáng; Còn điều ở trong lòng kẻ ngu muội được lộ ra.
Wisdom resteth in the heart of the intelligent [man]; but that which is in the foolish maketh itself known.
34 Sự công bình làm cho nước cao trọng; Song tội lỗi là sự hổ thẹn cho các dân tộc.
Righteousness exalteth a nation; but sin is a reproach to peoples.
35 Vua làm ơn cho tôi tớ nào ăn ở khôn sáng; Nhưng cơn thạnh nộ vua nổi nghịch cùng kẻ gây sự hổ thẹn.
The king's favour is toward a wise servant; but his wrath is [against] him that causeth shame.
