Ma-thi-ơ 10
1 Ðức Chúa Jêsus gọi mười hai môn đồ đến, ban quyền phép trừ tà ma, và chữa các thứ tật bịnh.
Jesus called his twelve disciples together and gave them power to throw out evil spirits, and to heal all kinds of diseases and sicknesses.
2 Tên mười hai sứ đồ như sau nầy: Sứ đồ thứ nhứt là Si-môn, cũng gọi là Phi -e-rơ, và Anh-rê là em người; Gia-cơ con của Xê-bê-đê, và Giăng là em Gia-cơ;
These are the names of the twelve apostles: first, Simon, (also called Peter), Andrew his brother, James the son of Zebedee, John his brother,
3 Phi-líp cùng Ba-tê-lê-my; Thô-ma, và Ma-thi -ơ là người thâu thuế; Gia-cơ con của A-phê, cùng Tha-đê;
Philip, Bartholomew, Thomas, Matthew the tax-collector, James the son of Alphaeus, Thaddeus,
4 Si-môn là người Ca-na-an, cùng Giu-đa Ích-ca-ri-ốt, là kẻ phản Ðức Chúa Jêsus.
Simon the revolutionary, and Judas Iscariot, who betrayed Jesus.
5 Ấy đó là mười hai sứ đồ Ðức Chúa Jêsus sai đi, và có truyền rằng: Ðừng đi đến dân ngoại, cũng đừng vào một thành nào của dân Sa-ma-ri cả;
These Twelve Jesus sent out, telling them, “Don't go to the foreigners, or to any Samaritan city.
6 song thà đi đến cùng những con chiên lạc mất của nhà Y-sơ-ra-ên.
You are to go to the lost sheep of the house of Israel.
7 Khi đi đàng, hãy rao giảng rằng: Nước thiên đàng gần rồi.
Wherever you go, tell the people, ‘The kingdom of heaven is near.’
8 Hãy chữa lành kẻ đau, khiến sống kẻ chết, làm sạch kẻ phung, và trừ các quỉ. Các ngươi đã được lãnh không thì hãy cho không.
Heal those who are sick. Resurrect the dead. Cure the lepers. Drive out demons. You received freely, so give freely!
9 Ðừng đem vàng, hoặc bạc, hoặc tiền trong lưng các ngươi;
Don't carry any gold, silver, or copper coins in your pockets,
10 cũng đừng đem cái bao đi đường, hoặc hai áo, hoặc giày, hoặc gậy; vì người làm việc đáng được đồ ăn.
or a bag for your journey, or two cloaks, or sandals, or a walking stick, for a worker deserves to be supported.
11 Các ngươi vào thành nào hay là làng nào, hãy hỏi thăm ai là người đáng tiếp rước mình, rồi ở nhà họ cho đến lúc đi.
Wherever you go, whatever town or village, ask for someone who lives according to good principles, and remain there until you leave.
12 Và khi vào nhà nào, hãy cầu bình an cho nhà ấy;
When you enter the house, give it your blessing.
13 nếu nhà đó xứng đáng, thì sự bình an các ngươi xuống cho; bằng không, thì sự bình an các ngươi trở về các ngươi.
If the home deserves it, let your peace rest on it, but if it doesn't deserve it, let your peace return to you.
14 Nếu ai không tiếp rước, không nghe lời các ngươi, khi ra khỏi nhà đó, hay là thành đó, hãy phủi bụi đã dính chơn các ngươi.
If someone doesn't welcome you, and refuses to listen to what you have to say, then leave that house or that town, shaking its dust off your feet as you go.
15 Quả thật, ta nói cùng các người, đến ngày phán xét, thì xứ Sô-đôm và xứ Gô-mô-rơ sẽ chịu đoán phạt nhẹ hơn thành ấy.
I tell you the truth, it will be better for Sodom and Gomorrah at the Day of Judgment than for that town!
16 Kìa, ta sai các ngươi đi khác nào như chiên vào giữa bầy muông sói. Vậy, hãy khôn khéo như rắn, đơn sơ như chim bò câu.
Look, I'm sending you out like sheep among wolves. So be as wise as serpents and harmless as doves.
17 Hãy coi chừng người ta; vì họ sẽ nộp các ngươi trước tòa án, đánh đòn các ngươi trong nhà hội;
Watch out for those who will hand you over to be tried by town councils and will whip you in their synagogues.
18 lại vì cớ ta mà các ngươi sẽ bị giải đến trước mặt các quan tổng đốc và các vua, để làm chứng trước mặt họ và các dân ngoại.
You will be dragged before governors and kings because of me, to witness to them and to the foreigners.
19 Song khi họ sẽ đem nộp các ngươi, thì chớ lo về cách nói làm sao, hoặc nói lời gì; vì những lời đáng nói sẽ chỉ cho các ngươi chính trong giờ đó.
But when they put you on trial, don't worry about how you should speak or what you should say, because you'll be told what to say at the right time.
20 Ấy chẳng phải tự các ngươi nói đâu, song là Thánh-Linh của Cha các ngươi sẽ từ trong lòng các ngươi nói ra.
For it isn't you who will speak but the spirit of the Father will speak through you.
21 Anh sẽ nộp em cho bị giết, cha sẽ nộp con cho bị giết, con cái sẽ dấy lên nghịch cùng cha mẹ mà làm cho người phải chết đi.
Brother will betray brother and have him killed, and a father will do the same to his child. Children will rebel against their parents, and have them put to death.
22 Các ngươi lại sẽ bị thiên hạ ghen ghét vì danh ta; song ai bền lòng cho đến cuối cùng, thì sẽ được rỗi.
Everyone will hate you because you follow me, but those who endure until the end will be saved.
23 Khi nào người ta bắt bớ các ngươi trong thành nầy, thì hãy trốn qua thành kia; vì ta nói thật, các ngươi đi chưa khắp các thành dân Y-sơ-ra-ên thì Con người đã đến rồi.
When you're persecuted in one town, run away to the next. I'm telling the truth: you won't finish going to the towns of Israel before the Son of man comes.
24 Môn đồ không hơn thầy, tôi tớ không hơn chủ.
Disciples are not more important than their teacher; servants are not more important than their master.
25 Môn đồ được như thầy, tôi tớ được như chủ, thì cũng đủ rồi. Nếu người ta đã gọi chủ nhà là Bê-ên-xê-bun, phương chi là người nhà!
Disciples should be satisfied to become like their teacher, and servants like their master. If the head of the house has been called the head demon Beelzebub, then the members of his household will be demonized even more!
26 Vậy, các ngươi đừng sợ; vì chẳng có việc gì giấu mà chẳng phải bày ra, cũng chẳng có việc gì kín nhiệm mà sau sẽ chẳng biết.
So don't be frightened of them, for there's nothing covered that won't be exposed, and nothing hidden that won't be made known.
27 Cho nên lời ta phán cùng các ngươi trong nơi tối tăm, hãy nói ra nơi sáng láng; và lời các ngươi nghe kề lỗ tai, hãy giảng ra trên mái nhà.
What I tell you here in the dark, declare when it's light, and what you hear whispered in your ear, shout from the rooftops.
28 Ðừng sợ kẻ giết thân thể mà không giết được linh hồn; nhưng thà sợ Ðấng làm cho mất được linh hồn và thân thể trong địa ngục. (Geenna g1067)
Don't be afraid of those who can kill you physically, but can't kill you spiritually. Instead, be afraid of the one who can destroy you physically and spiritually in the fires of destruction. (Geenna g1067)
29 Hai con chim sẻ há chẳng từng bị bán một đồng tiền sao? Và ví không theo ý muốn Cha các ngươi, thì không hề một con nào rơi xuống đất.
Aren't two sparrows sold for just one penny? But not a single one of them falls to the ground without your Father knowing about it.
30 Tóc trên đầu các ngươi cũng đã đếm hết rồi.
Even the hairs on your head have all been counted.
31 Vậy, đừng sợ chi hết, vì các ngươi quí trọng hơn nhiều con chim sẻ.
So don't worry—you're worth more than many sparrows!
32 Bởi đó, ai xưng ta ra trước mặt thiên hạ, thì ta cũng sẽ xưng họ trước mặt Cha ta ở trên trời;
Anyone who publicly declares their commitment to me, I will also declare my commitment to them before my Father in heaven.
33 còn ta chối ta trước mặt thiên hạ, thì ta cũng sẽ chối họ trước mặt Cha ta ở trên trời.
But anyone who publicly denies me, I will also deny before my Father in heaven.
34 Chớ tưởng rằng ta đến để đem sự bình an cho thế gian; ta đến, không phải đem sự bình an, mà là đem gươm dáo.
Don't think I've come to bring peace on earth. I haven't come to bring peace, but a sword.
35 Ta đến để phân rẽ con trai với cha, con gái với mẹ, dâu với bà gia;
I've come ‘to turn a man against his father, a daughter against her mother, and a daughter-in-law against her mother-in-law.
36 và người ta sẽ có kẻ thù nghịch, là người nhà mình.
Your enemies will be those of your own family!’
37 Ai yêu cha mẹ hơn ta thì không đáng cho ta; ai yêu con trai hay là con gái hơn ta thì cũng không đáng cho ta;
If you love your father or mother more than me you don't deserve to be mine, and if you love your son or daughter more than me you don't deserve to be mine.
38 ai không vác thập tự mình mà theo ta, thì cũng chẳng đáng cho ta.
If you don't pick up your cross and follow me you don't deserve to be mine.
39 Ai gìn giữ sự sống mình, thì sẽ mất; còn ai vì cớ ta mất sự sống mình, thì sẽ tìm lại được.
If you try to save your life, you will lose it, but if you lose your life because of me you will save it.
40 Ai rước các ngươi, tức là rước ta; ai rước ta, tức là rước Ðấng đã sai ta.
Those who welcome you welcome me, and those who welcome me welcome the one that sent me.
41 Ai rước một đấng tiên tri vì là tiên tri, thì sẽ lãnh phần thưởng của đấng tiên tri; ai rước một người công chính vì là công chính, thì sẽ lãnh phần thưởng của người công chính.
Those who welcome a prophet because that's what they are will receive the same reward as a prophet. Those who welcome someone who does right will receive the same reward as someone who does right.
42 Ai sẽ cho một người trong bọn nhỏ nầy chỉ uống một chén nước lạnh, vì người nhỏ đó là môn đồ ta, quả thật, ta nói cùng các ngươi, kẻ ấy sẽ chẳng mất phần thưởng của mình đâu.
I tell you the truth, those who give a drink of cool water to the least important of my disciples will definitely not miss out on their reward.”
