Gióp 28
1 Bạc có mỏ để người ta đào lấy nó, Và vàng có nơi người ta luyện nó.
There are silver mines and places where gold is refined.
2 Sắt từ nơi đất lấy ra, Ðá đúc chảy ra mà lấy được đồng.
Iron is extracted from the earth and copper is smelted from its ore.
3 Loài người làm tan tăm tối, Dò xét đến cùng tột, Hòn đá ở nơi âm ẩm tối tăm đen kịch.
Miners take lamps into the darkness underground and search for ore as far as they can go in the shadows and the gloom.
4 Người ta đào mỏ xa chỗ loài người ở trên thế, Tại trong nơi vắng vẻ không chơn người đi đến; Chúng bị treo và đòng đưa xa cách loài người,
They dig a mineshaft far from where people live or anyone ever goes. They swing from ropes that hang in the pits.
5 Ðất sanh ra lương thực, Còn ở bên dưới nó dường như bị lửa xao lộn.
Bread comes from the earth, but underneath it looks as if it has been turned upside-down by fire.
6 Các đá nó là chỗ có ngọc bích, Người ta tìm được mạt vàng tại đó.
Here the rocks contain lapis lazuli and the dust contains gold.
7 Chim ăn mồi chẳng biết đường lối nầy; Mắt chim ưng không tìm nó ra được;
No birds of prey can see these paths, no falcon's eye can perceive.
8 Thú dữ không hề bước trên nó, Sư tử chẳng có đi ngang qua đó.
No wild beasts have passed that way; the lion has not walked there.
9 Loài người tra tay trên hòn đá cứng, Ðánh đổ các núi từ nơi nền của nó.
Miners attack the hard rock; they overturn the roots of mountains.
10 Người đục hang trong hòn đá, Mắt nó tìm được mọi bửu vật ở trong.
They tunnel through the rock, looking carefully for every precious stone.
11 Người ngăn nước sông để chẳng rịnh ra; Ðem ra sáng điều chi ẩn bí.
They dam the sources of the rivers, and bring to light what is hidden.
12 Còn sự khôn ngoan tìm được ở đâu? Tại nơi nào có sự thông sáng?
But where can wisdom be found? Where is the place to gain understanding?
13 Người ta chẳng biết được giá trị nó; Nó không ở tại trên đất của loài sống.
Human beings do not know the way to wisdom; it is not found among the living.
14 Vực sâu rằng: Nó chẳng có trong tôi, Và biển rằng: Nó không ở cùng tôi.
The deep waters say, ‘It's not here,’ and the sea says, ‘It's not here either.’
15 Chẳng dùng vàng ròng đổi lấy nó đặng, Cũng không hề cân bạc mà mua được nó.
It cannot be bought with gold; nor can it be purchased with silver.
16 Người ta không đánh giá nó với vàng Ô-phia, Hoặc với ngọc hồng mã não hay là với ngọc bích.
Its value cannot be measured, even with the gold of Ophir; it is more precious than onyx or lapis lazuli.
17 Chẳng sánh nó được với vàng hay là pha lê, Cũng không đổi nó để lấy khí dụng bằng vàng ròng.
Gold or fine glass cannot compare with wisdom; it cannot be exchanged for gold jewelry.
18 Còn san hô và thủy tinh, thì chẳng cần nói đến; Giá trị sự khôn ngoan thật cao hơn châu báu.
Coral and crystal are not worth mentioning; the price of wisdom is far above rubies.
19 Ngọc sắc vàng Ê-thi-Ô bi nào sánh cùng nó được đâu; Cũng không hề đánh giá nó với vàng ròng.
Topaz from Ethiopia can't compare with it; it cannot be bought with the purest gold.
20 Vậy thì sự khôn ngoan ở đâu đến? Sự thông sáng ở tại nơi nào?
So where does wisdom come from? Where is the place to gain understanding?
21 Nó vẫn giấu khuất mắt các loài sống. Và tránh ẩn các chim trời.
Wisdom is hidden from the sight of all living things, even the birds of the air cannot see it.
22 Chốn trầm luân và sự chết nói rằng: Lỗ tai chúng tôi có nghe tiếng đồn về nó.
Abaddon and Death say, ‘We've only heard a rumor of it.’
23 Ðức Chúa Trời thông hiểu con đường nó, Và rõ biết chỗ ở của nó.
Only God understands the path to wisdom; he knows where it is found.
24 Vì Ngài nhìn thấu tận các đầu thế gian, Và thấy rõ khắp thiên hạ.
For he looks to the very end of the earth; he sees everything under heaven.
25 Khi Ngài định sức nặng cho gió, độ lượng cho các nước,
He decided how strong the wind should blow, and regulated the waters.
26 Ðịnh luật lệ cho mưa, Và lập đường lối cho chớp và sấm.
He set a limit for the rain and made a path for the lightning.
27 Bấy giờ Ngài thấy sự khôn ngoan, và bày tỏ nó ra, Ngài lập nó và dò xét nó nữa;
Then he considered wisdom. He examined it, gave it his approval, and declared it good.
28 Ðoạn, phán với loài nguời rằng: Kính sợ Chúa, ấy là sự khôn ngoan; Tránh khỏi điều ác, ấy là sự thông sáng.
He said to humankind, ‘To reverence the Lord is wisdom, and to turn away from evil is understanding.’”
