Ða-ni-ên 11
1 Trong năm đời vua Ða-ri-út, người Mê-đi, ta đã dấy khiến để giúp đỡ người và làm cho mạnh.
I, therefore, in the first year of Darius the Mede, was at my station to strengthen and embolden him;
2 Bây giờ ta sẽ cho ngươi biết sự chơn thật. Nầy, còn có ba vua trong nước Phe-rơ-sơ sẽ dấy lên, lại vua thứ tư có nhiều của cải hơn hết thảy; và khi của cải làm cho vua đó nên mạnh, thì người xui giục mọi người nghịch cùng nước Gờ-réc.
and, now, the truth, I will tell thee: —Lo! there are, yet three kings, to arise—belonging to Persia, and, the fourth, will amass greater riches than they all, and, when he hath strengthened himself in his riches, the whole, will stir up, the kingdom of Greece.
3 Song sẽ có một vua mạnh dấy lên, lấy quyền lớn cai trị và làm theo ý mình.
And so a hero king, will arise, —and wield great authority, and do according to his own pleasure;
4 Khi vua ấy đã dấy lên, thì nước người bị xé và chia ra theo bốn gió của trời, nhưng không truyền lại cho con cháu, cũng không như quyền đã dùng mà cai trị trước nữa; vì nước người sẽ bị nhổ và phó cho người khác ngoài những người đó.
but, when he hath arisen, his kingdom, shall be broken in pieces, and be divided, toward the four winds of the heavens, —but not to his own posterity, nor according to his own authority which he wielded, for his kingdom, shall be uprooted, even for others besides these.
5 Vua phương nam sẽ được mạnh; nhưng một trong các tướng của vua sẽ được mạnh hơn vua, và có quyền cai trị; quyền người sẽ lớn lắm.
But a king of the south, will become strong, even from among his rulers, —and will prevail against him, and have authority, a great authority, shall his authority be.
6 Ðến cuối cùng mấy năm, các vua đó sẽ đồng minh với nhau; công chúa vua phương nam đến cùng vua phương bắc để kết hòa hảo. Nhưng sức của cánh tay công chúa chắc không được lâu; quyền của vua phương bắc và cánh tay người cũng chẳng còn; nhưng công chúa và những kẻ đã dẫn nó đến, và người sanh ra nó, cùng kẻ đã giúp đỡ nó trong lúc đó đều sẽ bị nộp.
And, at the end of years, they will league together, yea, the daughter of the king of the south, will go in unto the king of the north, to make peace, but she shall not retain strength of arm, neither shall he stand, nor his arm, but she shall be delivered up—she herself, and they who brought her in, and he who begat her, and he that strengthened her in the times.
7 Một chồi ra từ rễ công chúa, dấy lên để nối ngôi nó, mà đến cùng cơ binh, vào trong đồn lũy vua phương bắc, đánh và thắng được.
But one will stand up from the sprout of her roots, [in] his stead, —and he will enter the army, and enter into a fortress of the king of the north, and deal with them and shew himself strong;
8 Người bắt cả các thần họ làm phu tù đem sang nước Ê-díp-tô, cả các tượng đúc và các khí mạnh bằng vàng bằng bạc nữa; đoạn trong vài năm, người sẽ không đánh vua phương bắc.
yea, even their gods, with their molten images, with their delightful vessels of silver and gold, with a host of captives, will he bring into Egypt, —and, he, will stand more, years, than the king of the north;
9 Vua nầy sẽ tiến vào nước vua phương nam, nhưng lại trở về xứ mình.
so will the king of the south, enter into the kingdom, and then return unto his own soil.
10 Hai con trai vua phương bắc đi chiến trận, nhóm một đoàn cơ binh lớn, sẽ đến, sẽ tràn ra và đi qua; chúng nó sẽ trở về và chiến trận cho đến đồn lũy vua phương nam.
But, his sons, will rouse themselves to war, and gather together a multitude of large armies, but he will come on and on, and overflow and pass through, —and will return and wage war, up to his fortress.
11 Bấy giờ vua phương nam tức giận, ra ngoài để đánh nhau cùng vua phương bắc, sắp sẵn sàng một cơ binh đông, và cơ binh của vua phương bắc phải phó vào tay người.
Then will the king of the south, be enraged, and go forth and fight with him, with the king of the north, —and will raise a great multitude, but the multitude, will be delivered, into his hand.
12 Cơ binh đó tan rồi, thì lòng vua phương nam sẽ lên kiêu ngạo. Người sẽ làm cho ngã xuống bấy nhiêu vạn người, nhưng không được thắng.
And, when he hath taken away the multitude, his heart, will be uplifted, —and he will cause tens of thousands to fall, but will not conquer.
13 Vua phương bắc sẽ trở về, thâu nhóm cơ binh đông hơn nữa; và đến cuối cùng các kỳ tức là các năm, người sẽ đến với một cơ binh lớn và đồ rất nhiều.
Then will the king of the north again raise a multitude, greater than the first, —and, at the end of the times—some years, he will come on and on with a great army, and with great substance.
14 Trong khi ấy nhiều người nổi lên nghịch cùng vua phương nam, và các con cái của kẻ hung dữ trong dân ngươi sẽ dấy lên, hầu cho ứng nghiệm sự hiện thấy, nhưng họ sẽ ngã xuống.
And, in those times, many, will rise against the king of the south, —and, the sons of the oppressors of thy people, will exalt themselves to confirm the vision, but will be overthrown.
15 Vậy vua phương bắc sẽ đến; dựng đồn lũy, lấy một thành vững bền; và quân phương nam, dầu cho đến quân tinh nhuệ nữa, cũng không thể đứng vững được. Vì chẳng có sức nào chống lại được.
Then will come in the king of the north, and cast up a rampart, and capture a city of strongholds, —and, the arms of the south, will not rise, nor the people of his chosen ones, and there shall be no strength to rise.
16 Nhưng kẻ đến đánh nó sẽ làm tùy ý mình, và chẳng có ai đương lại với người. Người sẽ đứng trong đất vinh hiển, cầm sự hủy phá trong tay.
So shall he that cometh against him do according to his own pleasure, and, none, shall stand before him, —therefore will he take his stand in the beautiful land, and it will languish and be exhausted in his hand.
17 Người quyết lòng lấy sức của cả nước mình mà đến; đoạn, người sự giao hòa với nó, và sẽ làm ứng nghiệm; nó sẽ đem con gái của đờn bà cho nó, để làm bại hoại; nhưng nó sẽ không đứng được và cũng không thuộc về người.
Then will he set his face to enter, with the might of all his kingdom, and, equitable terms with him, will make, —and, a daughter of women, will he give him to corrupt her, but she will not remain, nor, his, shall she become.
18 Ðoạn, người quay sang các cù lao và chiếm lấy nhiều nơi. Nhưng một vua sẽ làm cho thôi sự sỉ nhục người làm ra, và còn làm cho sự đó lại đổ trên người.
Then will he turn his face to the Coastlands, and will capture many, —but a commander, will bring to an end, his reproach against himself, that, his reproach, return not unto him.
19 Ðoạn người sẽ trở mặt về các đồn lũy đất mình; nhưng chắc phải vấp và ngã, và chẳng được tìm thấy nữa.
Therefore will he turn his face towards the fortresses of his land, —but he shall stagger and fall, and shall not be found.
20 Bấy giờ có một vua khác sẽ nối ngôi người, sai kẻ bức hiếp đi qua nơi vinh hiển của nước; nhưng trong mấy ngày người sẽ phải bại hoại, chẳng vì cơn giận dữ hay trận chiến tranh nào cả.
Then will rise up in his stead, one causing an exactor to pass through the ornament of the kingdom, —but, in a few days, shall he be broken in pieces, not with anger, nor in battle.
21 Lại có kẻ đáng khinh dể lên thay vì vua đó, mà người ta không tôn người làm vua; nhưng người sẽ đến lúc yên ổn, dùng lời siểm nịnh mà mưu chiếu lấy nước.
Then will rise up in his stead, one despised, and they will not lay upon him the dignity of the kingdom, —but he will come in unexpectedly, and strengthen the kingdom by flatteries;
22 Những cơ binh đầy tràn, sẽ bị thua và vỡ tan trước người, cả đến vua của sự giao ước cũng vậy.
and, the arms of an overflowing flood, will sweep all before him, and they shall be broken in pieces, —moreover also, the prince of a covenant;
23 Dầu có lập hòa ước với vua kia, người cũng làm việc cách dối trá; đem quân đến và được mạnh bởi một dân ít người;
and, by reason of the leaguing against him, he will work deceitfully, and will come up and become strong, with a small nation.
24 người sẽ nhơn lúc yên ổn chiếm lấy các khu đất tốt nhứt trong tỉnh, và sẽ làm điều mà tổ phụ và liệt tổ người chưa hề làm; lấy những đồ đã cướp đã giựt được và của cải mà chia cho những người theo mình; lập mưu đánh các đồn lũy, nhưng chỉ trong một thì mà thôi.
Unexpectedly, even into the rich places of the province, will he enter, and will do what neither his fathers nor his father’s fathers had done, prey and spoil and substance—among them, will he scatter, —and, against strongholds, will he devise plots even until a (convenient) time.
25 Ðoạn, vua đó lại phấn chấn sức mình và lòng mình, dùng một cơ binh lớn đánh vua phương nam. Vua phương nam sẽ đi đánh giặc bằng một cơ binh lớn và mạnh lắm; nhưng người không thể chống cự lại được, bởi vì sẽ có người ta lập mưu nghịch cùng người.
Then will he stir up his strength and his heart, against the king of the south, with a great army, and, the king of the south, will wage war, with a great and exceedingly mighty army, —but will make no stand, for they will devise against him plots;
26 Những kẻ ăn bánh trong bàn vua sẽ làm cho vua bại hoại; cơ binh người sẽ tràn ra và nhiều người bị giết và ngã xuống.
and, they who have been eating his delicacies, will break him in pieces, and, his army, will he overwhelm like a flood, —and many wounded, will fall.
27 Có hai vua ấy, trong lòng chỉ chực làm hại; ngồi cùng bàn tiệc mà nói dối; song sự đó chẳng thành, vì sẽ còn có sự cuối cùng nơi kỳ đã định.
Now, as for the two kings, their heart, will be set on acting wickedly, and, at one table, will they speak, falsehood, —but it shall not succeed, for yet is the end for an appointed time.
28 Vua sẽ trở về đất mình với nhiều của cải lắm; lòng người đã rắp đối địch cùng giao ước thánh, và người sẽ làm theo ý mình, và trở về đất mình.
So then he will return to his own land, with great substance, with, his heart, set upon a holy covenant; yea he will act with effect, and return to his own land.
29 Ðến kỳ đã định, người sẽ trở lại và vào phương nam; nhưng lần sau không giống như lần trước.
At the appointed time, will he again enter the south, —but it shall not be like the former, nor like the latter.
30 Vì những tàu ở Kít-tim sẽ đến nghịch cùng người; cho nên người sẽ lo buồn và trở về. Người sẽ tức giận nghịch cùng giao ước thánh, và làm theo ý mình. Người sẽ trở về, và coi trọng những kẻ bỏ giao ước thánh.
Then will come in against him the ships of Cyprus, and he will be disheartened, and again have indignation against a holy covenant, and will act with effect, —and again gain intelligence, concerning them who are forsaking a holy covenant.
31 Những quân lính của người mộ sẽ dấy lên, làm ô uế nơi thánh cùng đồn lũy, cất của lễ thiêu hằng dâng, và lập sự gớm ghiếc làm ra sự hoang vu.
And, arms, from him, will arise, —and will profane the sanctuary, the fortress, and will set aside the continual [ascending-sacrifice], and place the horrid abomination that astoundeth.
32 Người dùng lời nịnh hót mà dỗ dành những kẻ làm sự dữ nghịch cùng giao ước; nhưng dân sự biết Ðức Chúa Trời mình sẽ mạnh mẽ mà làm.
And, them who are ready to deal lawlessly with a covenant, will he make impious by flatteries, —but, the people who know their God, will be strong and act with effect.
33 Những kẻ khôn sáng trong dân sẽ dạy dỗ nhiều người; nhưng họ sẽ phải ngã bởi gươm, bởi ngọn lửa, bởi sự phu tù và sự cướp bóc lâu ngày.
And, they who make the people wise, will impart understanding to the many, —yet shall they be brought low, by sword and by flame, by captivity and by prey, for some days;
34 Trong khi họ sa ngã, họ cũng sẽ được cứu một ít; song nhiều kẻ sẽ lấy lời nịnh hót mà theo họ.
but, when they are brought low, they shall be helped with a little help, —and many, will join themselves unto them, by flatteries;
35 Trong những kẻ khôn sáng sẽ có mấy người sa ngã, hầu cho luyện lọc chúng nó, làm cho tinh sạch và trắng, cho đến kỳ sau rốt, vì việc đó còn có kỳ nhứt định.
and, of them who make wise, some shall be brought low, to refine them, and to purify and make white, up to the time of the end, —for yet is it for an appointed time.
36 Vua sẽ làm theo ý muốn mình; kiêu ngạo và lên mình cao hơn hết các thần; nói những lời lạ lùng nghịch cùng Ðức Chúa Trời của các thần. Người sẽ được may mắn cho đến khi cơn thạnh nộ Chúa được trọn, bởi vì điều gì đã có chỉ định thì phải ứng nghiệm.
And the king, will do according to his own pleasure, and will exalt himself, and magnify himself against every GOD, yea, against the GOD of GODS, will he speak wonderful things, —and will succeed, until exhausted is the indignation, for, what is decreed, must be done;
37 Người sẽ không đoái xem các thần của tổ phụ mình, cùng kẻ mà đờn bà vẫn mến. Người sẽ chẳng coi thần nào ra gì; bởi vì người tôn mình lên cao hơn hết cả.
and, for the god of his fathers, will he have no regard, nor, for the delight of women, nor for any god, will he have regard, —for, against all, will he magnify himself.
38 Nhưng người sẽ ở chỗ mình tôn kính thần của các đồn lũy; người sẽ lấy vàng, bạc, đá quí, và những vật tốt đẹp mà tôn kính thần tổ phụ mình không biết.
Howbeit, to the god of the fortresses, in his place, will he give honour, —even to a god whom his fathers, knew not, will he give honour, with gold and with silver and with precious stones and with articles of delight.
39 Người sẽ cậy thần lạ giúp cho mà lấy các đồn lũy vững bền, và người sẽ ban thêm sự vinh hiển cho kẻ nào nhận mình. Người cho họ cai trị nhiều nhiều, và chịu tiền bạc mà chia đất.
And he will prepare, for the strongholds of the fortress of the sea, the people of an alien god, whom he will acknowledge—will greatly honour, —and will give them authority over the many, and, the soil, will he apportion for a price.
40 Ðến kỳ sau rốt, vua phương nam sẽ tranh chiến cùng người. Vua phương bắc đem xe binh, lính kỵ và nhiều tàu, xông đến vua đó như cơn gió lốc. Người sẽ lấn vào các nước, tràn tới và đi qua.
And, in the time of the end, will the king of the south, push at him, and the king of the north, will rush against him, with chariots and with horsemen, and with many ships, —and he will enter the lands, and overwhelm and pass over;
41 Người sẽ vào đến đất vinh hiển, và nhiều nước sẽ bị đổ. Song những người Ê-đôm, người Mô-áp và những kẻ làm đầu trong dân Am-môn sẽ thoát khỏi tay người.
yea he will enter the beautiful land, and, many [lands], shall be laid low, —but, these, shall be delivered out of his hand, Edom and Moab, and the first portion of the sons of Ammon;
42 Người sẽ giang tay ra trên các nước, và đất Ê-díp-tô sẽ không thoát khỏi.
yea he will thrust forth his hand against the lands, —and, the land of Egypt, shall have no deliverance;
43 Người sẽ chiếm lấy các của báu, vàng và bạc, cùng hết thảy đồ quí báu của Ê-díp-tô. Dân Li-by và dân Ê-thi-ô-bi sẽ theo sau người.
and he will have authority over the treasures of gold and silver, and over all the delightful things of Egypt, —with Libyans and Ethiopians among his followers;
44 Song những tin tức từ phương đông và phương bắc sẽ đến làm cho người bối rối; người sẽ giận lắm mà đi ra để tàn phá và hủy diệt nhiều người.
but, tidings, will terrify him, out of the east, and out of the north, —therefore will he go forth with great fury, to destroy and to devote many;
45 Người sẽ đặt các trai của cung mình ở khoảng giữa biển cùng núi vinh hiển và thánh. Song người sẽ đến sự cuối cùng mình, và chẳng có ai đến giúp đỡ người cả.
and will plant his palace-home between the seas, towards the beautiful holy mountain, but shall come to his end, with none to help him.
