Châm Ngôn 14
1 Người nữ khôn ngoan xây dựng cửa nhà, đàn bà khờ dại vung tay hủy phá.
Every wise woman builds her house: but the foolish plucks it down with her hands.
2 Ai đi đường ngay thẳng kính sợ Chúa Hằng Hữu, ai theo nẻo cong quẹo ghét bỏ Ngài.
He that walks in his uprightness fears the LORD: but he that is perverse in his ways despises him.
3 Miệng người ngu là con roi quất vào lưng nó, nhưng người khôn dùng môi bảo vệ mình.
In the mouth of the foolish is a rod of pride: but the lips of the wise shall preserve them.
4 Chuồng không bò, máng cỏ vắng tanh, có bò cày ruộng mới sinh hoa lợi.
Where no oxen are, the crib is clean: but much increase is by the strength of the ox.
5 Nhân chứng đáng tin không hề dối trá; nhân chứng gian tà nói chuyện điêu ngoa.
A faithful witness will not lie: but a false witness will utter lies.
6 Người nhạo báng kiếm khôn ngoan mà chẳng gặp, người sáng suốt tiếp nhận tri thức cách dễ dàng.
A scorner seeks wisdom, and finds it not: but knowledge is easy to him that understands.
7 Nếu muốn được nghe dạy bảo, hãy lánh xa người dại khờ.
Go from the presence of a foolish man, when you perceive not in him the lips of knowledge.
8 Cái khôn của người thận trọng là tính toan đường lối, cái dại của người ngây ngô là tự dối lòng mình.
The wisdom of the prudent is to understand his way: but the folly of fools is deceit.
9 Người điên dại nhạo cười tội lỗi, nhưng người ngay được Chúa ban ơn.
Fools make a mock at sin: but among the righteous there is favor.
10 Chỉ lòng mới thấu rõ nỗi cay đắng con tim, niềm vui tận thâm tâm, ai người chia sẻ được.
The heart knows his own bitterness; and a stranger does not intermeddle with his joy.
11 Nhà người ác sẽ bị tiêu diệt, lều người ngay sẽ được dựng cao.
The house of the wicked shall be overthrown: but the tabernacle of the upright shall flourish.
12 Con đường bạn chọn có vẻ phải, nhưng cuối nẻo đường là hố diệt vong.
There is a way which seems right to a man, but the end thereof are the ways of death.
13 Miệng cười lòng vẫn tái tê, nụ cười tắt ngấm, lòng sầu mênh mang.
Even in laughter the heart is sorrowful; and the end of that mirth is heaviness.
14 Lòng vô tín lãnh hậu quả đau thương; tâm trong sạch nhận phần thưởng xứng đáng.
The backslider in heart shall be filled with his own ways: and a good man shall be satisfied from himself.
15 Người ngây ngô tin hết mọi điều! Người thận trọng dè dặt từng đường đi nước bước.
The simple believes every word: but the prudent man looks well to his going.
16 Người khôn kính Chúa, lánh tội; người dại mù quáng làm liều.
A wise man fears, and departs from evil: but the fool rages, and is confident.
17 Người nóng tính hành động điên rồ, người mưu đồ việc ác chẳng được ai ưa.
He that is soon angry deals foolishly: and a man of wicked devices is hated.
18 Người ngây ngô khoác áo dại khờ, người thận trọng đội vòng hoa tri thức.
The simple inherit folly: but the prudent are crowned with knowledge.
19 Người ác phải quỵ lụy trước người lành; người dữ phải chầu chực trước nhà người công chính.
The evil bow before the good; and the wicked at the gates of the righteous.
20 Vì nghèo mà hàng xóm cũng lánh xa, nhờ giàu nên nhiều bạn bè tìm đến.
The poor is hated even of his own neighbor: but the rich has many friends.
21 Ai khinh bỉ người láng giềng là mắc tội; ai thương xót người khốn khổ được nhiều phước.
He that despises his neighbor sins: but he that has mercy on the poor, happy is he.
22 Người mưu gian đi con đường lầm lạc; người hướng thiện hưởng tình thương và trung tín.
Do they not err that devise evil? but mercy and truth shall be to them that devise good.
23 Siêng năng làm việc đem lại nhiều lợi lộc, chỉ nói suông dẫn đến cảnh nghèo hèn!
In all labor there is profit: but the talk of the lips tends only to penury.
24 Người khôn được ca tụng vì khôn ngoan; người dại bị khinh bỉ bởi điên cuồng.
The crown of the wise is their riches: but the foolishness of fools is folly.
25 Nhân chứng chân thật cứu người thoát chết, nhân chứng giả dối âm mưu lừa gạt.
A true witness delivers souls: but a deceitful witness speaks lies.
26 Người kính sợ Chúa Hằng Hữu tìm được thành lũy; Ngài là nơi ẩn trú an toàn cho con cái Ngài.
In the fear of the LORD is strong confidence: and his children shall have a place of refuge.
27 Kính sợ Chúa Hằng Hữu là nguồn sự sống; giải cứu con người thoát bẫy tử vong.
The fear of the LORD is a fountain of life, to depart from the snares of death.
28 Dân số càng đông là vinh quang của vua; dân số giảm dần, quan chức cũng suy vong.
In the multitude of people is the king’s honor: but in the want of people is the destruction of the prince.
29 Người kiên nhẫn tỏ mình thông sáng; người mau giận lộ bản chất dại dột.
He that is slow to wrath is of great understanding: but he that is hasty of spirit exalts folly.
30 Tâm thanh thản đem sinh lực vào thể xác; lòng ghen tuôn làm xương mục cốt tàn.
A sound heart is the life of the flesh: but envy the rottenness of the bones.
31 Ai ức hiếp người nghèo là nguyền rủa Đấng Tạo Hóa, ai nâng đỡ người cùng túng là tôn vinh Ngài.
He that oppresses the poor reproaches his Maker: but he that honors him has mercy on the poor.
32 Tai họa đến, người ác bị sụp đổ vì hành vi gian trá, dù khi hấp hối, người công chính vẫn còn chỗ cậy trông.
The wicked is driven away in his wickedness: but the righteous has hope in his death.
33 Khôn ngoan nằm sẵn trong lòng người sáng suốt; điều người điên dại giấu rồi cũng lộ ra.
Wisdom rests in the heart of him that has understanding: but that which is in the middle of fools is made known.
34 Đức công chính làm cho quốc gia được tán tụng, nhưng tội lỗi đem lại sỉ nhục cho toàn dân.
Righteousness exalts a nation: but sin is a reproach to any people.
35 Nhà vua dành ân huệ cho quần thần thông sáng, nhưng trút thịnh nộ trên bầy tôi ương ngạnh.
The king’s favor is toward a wise servant: but his wrath is against him that causes shame.
