< Luⱪa 13 >

1 Xu qaƣda, birnǝqqǝ adǝm uningƣa [waliy] Pilatusning bir ⱪisim Galiliyǝliklǝrning ⱪenini tɵküp, ularning ⱪanlirini ular ⱪiliwatⱪan [ibadǝthanidiki] ⱪurbanliⱪning ⱪanliri bilǝn arilaxturƣanliⱪini mǝlum ⱪildi.
Certas pessoas que estavam [ouvindo Jesus ]naquele momento falaram a ele sobre algumas pessoas do [distrito da ]Galileia. Pilatos, [o governador romano], tinha [mandado os soldados ]matá-los enquanto eles estavam oferecendo sacrifícios [no templo em Jerusalém. ]
2 U ularƣa jawabǝn mundaⱪ dedi: — Ularning bu azablarni tartⱪini üqün bu Galiliyǝliklǝrni baxⱪa Galiliyǝliklǝrdin gunaⱨi eƣir dǝp ⱪaramsilǝr?
Jesus respondeu a eles, “Vocês acham que [isso aconteceu a essas ]pessoas da Galileia [porque ]elas pecavam mais do que quaisquer outras pessoas da Galileia?
3 Mǝn silǝrgǝ eytayki, undaⱪ ǝmǝs! Bǝlki silǝr towa ⱪilmisanglar, ⱨǝmminglarmu ohxax aⱪiwǝttǝ ⱨalak bolisilǝr.
Digo certamente a vocês [que não foi assim! ]Mas ao invés de [estarem preocupados com eles, vocês precisam lembrar- se de que ]de modo semelhante [Deus ]vai castigar vocês [eternamente se vocês não deixarem os seus pecados].
4 Siloam mǝⱨǝllisidiki munar ɵrülüp qüxüp, on sǝkkiz kixini besip ɵltürüp ⱪoyƣan, silǝr ularni Yerusalemda turuwatⱪan baxⱪlardin ⱪǝbiⱨ, dǝp ⱪaramsilǝr?
Ou, [considerem ]as dezoito pessoas que morreram quando a torre de Siloé [fora de Jerusalém ]caiu sobre eles. Vocês acham [que isso aconteceu com eles porque ]pecavam mais do que quaisquer outros que moravam em Jerusalém?
5 Mǝn silǝrgǝ eytayki, undaⱪ ǝmǝs! Bǝlki silǝr towa ⱪilmisanglar, ⱨǝmminglarmu ohxax aⱪiwǝttǝ ⱨalak bolisilǝr.
Digo certamente a vocês, não [foi ]assim! Mas ao invés disso, vocês [precisam saber que ]de modo semelhante [Deus ]vai castigar vocês [eternamente ]se vocês não abandonarem suas vidas de pecado.
6 Andin u bu tǝmsilni sɵzlǝp bǝrdi: — Mǝlum bir kixining üzümzarliⱪida tikilgǝn bir tüp ǝnjür dǝrihi bar ikǝn. U u dǝrǝhtin mewǝ izdǝp kǝptu, lekin ⱨeq mewǝ tapalmaptu.
Então Jesus deu a eles esta ilustração [para mostrar como Deus ia tratar os judeus/aqueles que ele abençoava continuamente mas que não faziam coisas que agradavam a ele]: “Um homem plantou uma figueira/fruteira na sua vinha/roça. Cada ano/muitas vezes, ele chegou a ela procurando figos, mas não havia figos.
7 U baƣwǝngǝ: «Ⱪara, üq yildin beri bu ǝnjür dǝrihidin mewǝ izdǝp keliwatimǝn, biraⱪ bir talmu mewǝ tapalmidim. Uni kesiwǝt! U nemǝ dǝp yǝrni bikardin-bikar igilǝp turidu?» dǝptu.
Então ele disse ao homem que cuidava das videiras, Olhe! Faz três anos que procuro figos nesta figueira, mas não tem figos. Derrube-a! Ela apenas está usando/por que é que deve usar os nutrientes no solo sem produzir nada.
8 Lekin baƣwǝn: «Hojayin, uningƣa yǝnǝ bir yil tǝgmigǝyla. Bu waⱪit iqidǝ uning tüwidiki topilarni boxitip, oƣutlap baⱪay.
Mas o homem disse ao dono, Senhor, deixe-a mais um ano. Vou cavar ao redor dela e colocar estrume.
9 Əgǝr kelǝr yili mewǝ bǝrsǝ, yahxi hop! Biraⱪ bǝrmisǝ, kesiwǝtkǝyla» dǝptu baƣwǝn.
Se der fruto no ano que vem, vamos (inc) deixá-la. Se não der fruto no ano que vem, o senhor pode derrubá-la.”
10 Bir xabat küni, u bir sinagogta tǝlim beriwatatti.
Certo dia de sábado, [Jesus ]estava ensinando as pessoas em uma das sinagogas.
11 Mana xu yǝrdǝ on sǝkkiz yildin beri zǝiplǝxtürgüqi bir jin tǝripidin tutulup, dɵmqiyip ɵrǝ turalmaydiƣan bir ayal bar idi.
Havia ali uma mulher que um Espírito maligno tinha molestado fazia dezoito anos. Ela andava sempre encurvada; não podia ficar reta.
12 Əysa uni kɵrgǝndǝ, yeniƣa qaⱪirip: — Hanim, sǝn bu zǝiplikingdin azad boldung! — dedi.
Quando Jesus a viu, ele a chamou para si. Ele disse a ela, “Senhora, [estou ]livrando-a da sua doença!”
13 Andin u ⱪolini uning uqisiƣa ⱪoyuwidi, ayal dǝrⱨal ruslinip tik turup, Hudani uluƣlidi.
Ele pôs as mãos nela. Logo ela levantou-se e ficou reta, e ela louvou a Deus.
14 Biraⱪ sinagogning qongi Əysaning xabat küni kesǝl saⱪaytⱪinidin ƣǝzǝplinip, kɵpqilikkǝ: — Adǝmlǝr ix ⱪilix kerǝk bolƣan altǝ kün bar, xu künlǝrdǝ kelip saⱪaytilinglar; lekin xabat künidǝ undaⱪ ⱪilmanglar, — dedi.
Mas o líder da sinagoga estava zangado porque Jesus a tinha curado no dia do sábado. [Ele considerava que curar significava fazer trabalho]. Por isso ele disse às pessoas, “Há seis dias [na semana ]em que [as nossas leis judaicas permitem que as pessoas ]trabalhem. Se estão doentes, [são estes os dias ]para vir [à sinagoga ]e pedir [para alguém ]curá-los. Não venham no dia do sábado!”
15 Xunga Rǝb uningƣa mundaⱪ jawab bǝrdi: — Əy sahtipǝzlǝr! Ⱨǝrbiringlar xabat küni torpaⱪ wǝ exikinglarni oⱪurdin yexip, suƣarƣili baxlimamsilǝr?!
Aí o Senhor disse a ele, “Seus hipócritas! No dia do sábado, [como em todos os outros dias], cada um de vocês desamarra/vocês não desamarram seu jumento ou seu boi, e então o guia da estrebaria/do lugar onde come até onde pode beber água. [Isso também é trabalho]!
16 Əmdi Xǝytan mana on sǝkkiz yil boƣup kǝlgǝn, Ibraⱨimning bir ⱪizi bolƣan bu ayal dǝl xabat künidǝ bu sirtmaⱪtin boxitilsa, bu xabat künining yarixiⱪi bolmamdu?!
Esta mulher [é mais importante do que um animal, é judia], descendente de Abraão! Mas Satanás [a tem prendido na doença ]por dezoito anos, [como se ]ele a tivesse amarrado [para não deixá-la escapar]. Então é justo que/não é justo que [eu ]a liberte, [mesmo que ]seja [este ]o sábado!”
17 U muxu sɵzni ⱪilƣanda, uningƣa ⱪarxi qiⱪⱪanlar hijalǝtkǝ ⱪaldi; biraⱪ halayiⱪ uning ⱪiliwatⱪan ⱨǝmmǝ ajayib ixliridin xadlinip yayridi.
Depois dele dizer isso, todas as pessoas [ali ]que eram contrárias a ele ficaram com vergonha. Mas todas as [outras ]pessoas [ali ]estavam alegres com todas as coisas maravilhosas que ele estava fazendo.
18 U sɵzini [dawamlaxturup] mundaⱪ dedi: — Hudaning padixaⱨliⱪi nemigǝ ohxaydu? Mǝn uni nemigǝ ohxitay?
Então ele disse a eles, “Deixe-me dizer a vocês/vocês sabem como é que [vai aumentar o número das pessoas que permitem que ]Deus domine [suas vidas]. Vou dizer a vocês uma comparação a esse respeito.
19 U goya bir tal ⱪiqa uruⱪiƣa ohxaydu; birsi uni elip ɵz beƣida teriƣanidi; u ɵsüp yoƣan dǝrǝh boldi; asmandiki uqar-ⱪanatlar kelip uning xahlirida uwulidi.
É como [uma semente pequena/um grão de mostarda] que um homem plantou na sua horta. Cresceu até ficar [grande, como ]uma árvore. Era [tão grande que ]os pássaros fizeram ninhos nos seus galhos.
20 U yǝnǝ: — Hudaning padixaⱨliⱪini nemigǝ ohxitay? U huddi eqitⱪuƣa ohxaydu; bir ayal uni ⱪoliƣa elip, üq jawur unning arisiƣa yoxurup, taki pütün hemir bolƣuqǝ saⱪlidi, — dedi.
Aí ele disse, “[Vou dizer a vocês outra coisa ]para ilustrar como é que as pessoas que deixam Deus governar [as suas vidas podem influenciar a sociedade delas cada vez mais].
É como [um pouquinho de ]fermento que uma mulher pegou e misturou com mais ou menos 25 quilos de farinha de trigo. Esse [pouquinho de ]fermento fez toda a massa [crescer/tufar. Lucas 13.22-30 (Mat. 7.13-14, 21-23)]
22 [Əysa] Yerusalemƣa ⱪarap sǝpirini dawamlaxturup, besip ɵtkǝn ⱨǝrⱪaysi xǝⱨǝr-yezilarda tǝlim berip mangdi.
[Jesus ]continuou a viajar [com os discípulos ]por várias cidades e aldeias, em caminho para Jerusalém. Ao caminharem, ele ensinava [as pessoas].
23 Birǝylǝn uningdin: — I tǝⱪsir, ⱪutⱪuzulidiƣanlarning sani azmu? — dǝp soridi. Əysa kɵpqilikkǝ mundaⱪ jawab bǝrdi:
Alguém perguntou a ele, “Senhor, serão poucos os que [Deus ]vai salvar?” Ele respondeu a eles, “[Não serão muitos, porque ]o caminho [para o céu ]é [como ]uma porta estreita.
24 — Silǝr tar ixiktin kirixkǝ kürǝx ⱪilinglar. Qünki mǝn silǝrgǝ xuni eytayki, nurƣun adǝmlǝr kirǝy dǝp izdǝnsimu, ǝmma kirǝlmǝydu.
[Portanto], esforcem-se muito para entrarem por aquela porta estreita, porque vou dizer a vocês que muitos vão tentar entrar [no céu ]por algum outro caminho, mas não vão poder fazer isso.
25 Ɵyning igisi ornidin turup ixikni taⱪiƣandin keyin, silǝr taxⱪirida turup ixikni ⱪeⱪip: «Rǝb, bizgǝ aqⱪin!» dǝp yalwurƣili turƣininglarda, u silǝrgǝ jawabǝn: «Silǝrning nǝlikinglarni bilmǝymǝn» — dǝydu.
[Deus é como ]o dono de uma casa. À noitinha ele vai trancar a porta. Aí [alguns de ]vocês vão começar a ficar do lado de fora da porta e bater. Vocês vão dizer, Senhor, abra a porta para nós! Mas ele vai responder, [Não, porque ]não conheço vocês nem sei de onde são.
26 Andin silǝr: «Biz sening aldingda yegǝn, iqkǝn, sǝnmu bizning koqilirimizda tǝlim bǝrgǝn» desǝnglar,
Aí vocês vão dizer, [O Senhor deve ter esquecido/será que o senhor já se esqueceu! ]Nós (excl) comemos com o senhor, e o senhor ensinou [as pessoas ]nas ruas [de nossas cidades]!
27 u yǝnǝ jawabǝn: «Silǝrning nǝlikinglarni bilmǝymǝn, mǝndin neri ketinglar, ǝy ⱪǝbiⱨlik ⱪilƣuqilar!» dǝydu.
Mas ele vai dizer, [Vou dizer a vocês outra vez], não os conheço nem sei de onde são. Vocês [são ]pessoas más! Saiam daqui!
28 Silǝr Ibraⱨim, Isⱨaⱪ, Yaⱪup wǝ barliⱪ pǝyƣǝmbǝrlǝrning Hudaning padixaⱨliⱪi iqidǝ ikǝnlikini, ɵzünglarning sirtⱪa taxliwetilgininglarni kɵrgininglarda, yiƣa-zarlar kɵtürülidu, qixlar ƣuqurlaydu.
[Do lugar aonde vou mandar vocês, ]vocês vão ver na distância Abraão, Isaque e Jacó. Todos os profetas [que viviam muito tempo atrás também vão estar ali, ]no lugar onde Deus governa. Mas vocês estarão fora, chorando e rangendo os dentes por causa da [dor! ]
29 U qaƣda, kixilǝr mǝxriⱪ bilǝn mǝƣribtin wǝ ximal bilǝn jǝnubtin kelixip, Hudaning padixaⱨliⱪida dastihanda olturidu.
Além disso, muitos [não judeus ]vão [estar ali]. Serão pessoas que terão chegado das [terras ao ]norte, a leste, ao sul e a oeste. Vão estar festejando no lugar onde Deus governa.
30 Xuning bilǝn mana, xu qaƣda aldida turƣanlardin arⱪiƣa ɵtidiƣanlar, arⱪida turƣanlardin aldiƣa ɵtidiƣanlar bar bolidu.
Notem isto: alguns que [as pessoas ]não [consideram ]importantes [agora, Deus naquela época vai considerar ]muito importantes, e algumas pessoas que [os outros consideram ]muito importantes [agora, naquela época Deus vai considerar ]de pouca importância.
31 Dǝl xu waⱪitta birnǝqqǝ Pǝrisiylǝr Əysaning aldiƣa kelip uningƣa: — Muxu yǝrdin qiⱪip ɵzüngni neriƣa al. Qünki Ⱨerod seni ɵltürmǝkqi, — dedi.
Naquele mesmo tempo alguns fariseus chegaram e disseram a Jesus, “Saia desta área, porque [o chefe ]Herodes [Antipas ]quer matar o senhor.”
32 U ularƣa: — Berip xu tülkigǝ eytinglar: Mana mǝn jinlarni ⱨǝydiwetip, bügün wǝ ǝtǝ xipa berǝrmǝn wǝ üqinqi küni takamullaxturulimǝn, dǝnglar.
Jesus respondeu a eles, “Herodes é [tão esperto/cruel mas tão insignificante quanto ]uma raposa. [Por isso eu não me preocupo com ele]. Mas [para mostrar a ele que ninguém me pode fazer mal até o tempo e o lugar determinados], vão dizer o seguinte a ele: Ouça, estou expulsando demônios e fazendo milagres hoje e [vou continuar a fazer ]isso por mais um pouco. Depois disso, vou terminar meu trabalho.
33 Ⱨalbuki, bügün wǝ ǝtǝ wǝ ɵgünlükkǝ mengip yürüxüm kerǝktur; qünki ⱨeq pǝyƣǝmbǝrning ɵltürülüxi Yerusalemdin baxⱪa ⱨeqⱪandaⱪ jayda mumkin bolmas.
Mas preciso continuar a minha viagem [a Jerusalém ]nos dias seguintes, porque nenhum outro lugar é apropriado para eles [me ]matarem [assim como mataram os outros ]profetas.”
34 Əy Yerusalem, Yerusalem! Pǝyƣǝmbǝrlǝrni ɵltüridiƣan wǝ sanga ǝwǝtilgǝnlǝrni qalma-kesǝk ⱪilidiƣan xǝⱨǝr! Mǝn ⱪanqǝ ⱪetimlap mekiyan ɵz qüjilirini ⱪanat astiƣa alƣandǝk sening baliliringni ⱪoynumƣa almaⱪqi boldum, lekin silǝr halimidinglar.
[Então Jesus disse], “[Oh, povo de ]Jerusalém! São [pessoas ]de sua [cidade ]que mataram os profetas [que viviam muito tempo atrás! Outros ]que Deus mandou a vocês, vocês [mataram jogando ]pedras [neles]! Muitas vezes eu queria juntar vocês [para protegê-los], assim como uma galinha junta os pintinhos dela debaixo de suas asas. Mas vocês não me deixaram fazer isso.
35 Mana ɵyünglar taxlinip wǝyranǝ bolup ⱪalidu; wǝ mǝn silǝrgǝ xuni eytip ⱪoyayki, silǝr «Pǝrwǝrdigarning nami bilǝn kǝlgüqigǝ mubarǝk bolƣay!» demigüqǝ, meni yǝnǝ kɵrǝlmǝysilǝr.
Portanto ouçam isso: [Deus ]vai abandonar/já não vai proteger mais a sua cidade (OU, seu templo). Também vou dizer isto a vocês: [vou entrar na sua cidade só mais uma vez. Depois disso], vocês não vão me ver mais até o tempo quando [eu voltar e ]vocês disserem [de mim, Deus ]realmente [tem ]abençoado este homem que vem com a autoridade de Deus!

< Luⱪa 13 >