Пәнд-несиһәтләр 6
1 И оғлум, әгәр достуңға борун болған болсаң, Ят кишиниң қәрзини төләшкә қол беришип вәдә бәргән болсаң,
Mon fils, si tu as cautionné ton prochain, Si tu t’es engagé pour autrui,
2 Әгәр өз сөзүңдин илинған болсаң, Өз вәдәң билән бағлинип қалсаң,
Si tu es enlacé par les paroles de ta bouche, Si tu es pris par les paroles de ta bouche,
3 У йеқиниңниң қолиға чүшкәнлигиң үчүн, Амал қилип өзүңни униңдин қутқуз — Дәрһал йеқиниңниң йениға берип, өзүңни кәмтәр тутуп [шу иштин] халий қилишини өтүнүп сора.
Fais donc ceci, mon fils, dégage-toi, Puisque tu es tombé au pouvoir de ton prochain; Va, prosterne-toi, et fais des instances auprès de lui;
4 Җәрән шикарчиниң қолидин қутулушқа тиришқандәк, Қуш овчиниң қолидин чиқишқа тиришқандәк, Қутулмиғичә ухлап ятма, Һәтта үгдәп арамму алма.
Ne donne ni sommeil à tes yeux, Ni assoupissement à tes paupières;
Dégage-toi comme la gazelle de la main du chasseur, Comme l’oiseau de la main de l’oiseleur.
6 И һорун, чөмүлиниң йениға берип [униңдин үгән], Униң тирикчилик йоллириға қарап дана бол.
Va vers la fourmi, paresseux; Considère ses voies, et deviens sage.
7 Уларниң башлиғи, әмәлдари, һөкүмдари йоқ болсиму,
Elle n’a ni chef, Ni inspecteur, ni maître;
8 Лекин улар язда жилниң еһтияҗи үчүн аш топливалиду, Һосул пәслидә озуқ тәйярливалиду.
Elle prépare en été sa nourriture, Elle amasse pendant la moisson de quoi manger.
9 И һорун, қачанғичә ухлап ятисән? Қачан орнуңдин турисән?
Paresseux, jusqu’à quand seras-tu couché? Quand te lèveras-tu de ton sommeil?
10 Сән: — Бирдәм көз жумувалай, бирдәм ухливалай, Бирдәм қолумни қоштуруп йетивалай, — дәйсән.
Un peu de sommeil, un peu d’assoupissement, Un peu croiser les mains pour dormir!…
11 Лекин ухлап ятқанда, мискинлик қарақчидәк келип сени басиду, Йоқсуллуқ худди қураллиқ булаңчидәк һуҗумға өтиду.
Et la pauvreté te surprendra, comme un rôdeur, Et la disette, comme un homme en armes.
12 Әрзимәс, пәйли бузуқ адәм һәммила йәрдә ялған ейтип, пәсликни сөзләйду.
L’homme pervers, l’homme inique, Marche la fausseté dans la bouche;
13 У көз қисип, Путлири билән ишарә қилип, Бармақлири билән көрситиду;
Il cligne des yeux, parle du pied, Fait des signes avec les doigts;
14 Көңлидә алдамчилиқла ятиду, У дайим рәзилликниң койида болиду, Һәммила йәрдә җедәл-маҗира терийду.
La perversité est dans son cœur, Il médite le mal en tout temps, Il excite des querelles.
15 Шуңа униңға бекитилгән балаю-қаза уни туюқсиз басиду, У бирақла давалиғусиз янҗилиду.
Aussi sa ruine arrivera-t-elle subitement; Il sera brisé tout d’un coup, et sans remède.
16 Пәрвәрдигар нәпрәтлинидиған алтә нәрсә бар, Бәрһәқ, йәттә нәрсә Униңға жиркиничликтур.
Il y a six choses que hait l’Éternel, Et même sept qu’il a en horreur;
17 Улар болса, Тәкәббурлуқ билән қарайдиған көз, Ялған сөзләйдиған тил, Бигуналарниң қенини төкүзидиған қол,
Les yeux hautains, la langue menteuse, Les mains qui répandent le sang innocent,
18 Сүйқәст ойлайдиған көңүл, Яманлиқ қилишқа тез жүгүрәйдиған путлар,
Le cœur qui médite des projets iniques, Les pieds qui se hâtent de courir au mal,
19 Ялған сөзләйдиған сахта гувачи, Бурадәр-қериндашлири арисиға бөлгүнчилик салғучи кишидур.
Le faux témoin qui dit des mensonges, Et celui qui excite des querelles entre frères.
20 И оғлум, атаңниң әмригә әмәл қил; Анаңниң көрсәтмисидин чиқма.
Mon fils, garde les préceptes de ton père, Et ne rejette pas l’enseignement de ta mère.
21 Уларниң сөзини қәлбиңгә теңип, Уларни бойнуңға марҗандәк қилип есивал.
Lie-les constamment sur ton cœur, Attache-les à ton cou.
22 Йолға чиққиниңда улар сени йетәкләйду, Ухлиғиниңда улар сени сақлайду, Уйқидин ойғанғиниңда улар сени хәвәрләндүриду.
Ils te dirigeront dans ta marche, Ils te garderont sur ta couche, Ils te parleront à ton réveil.
23 Чүнки [Худаниң] пәрмани йоруқ чирақ, Униң муқәддәс қануни нурдур; Тәрбийәниң тәнбиһлири болса һаятлиқ йолидур.
Car le précepte est une lampe, et l’enseignement une lumière, Et les avertissements de la correction sont le chemin de la vie:
24 Улар сени бузуқ хотундин сақлиғучи, Ят хотунниң шерин сөзлиридин жирақ қилғучидур.
Ils te préserveront de la femme corrompue, De la langue doucereuse de l’étrangère.
25 Униң гузәллигигә көңлүңни бағлимиғин, Униң қаш-көз ойнитиши сени әсиргә алмисун.
Ne la convoite pas dans ton cœur pour sa beauté, Et ne te laisse pas séduire par ses paupières.
26 Чүнки бузуқ аяллар түпәйлидин адәмләр бир парчә нанғиму зар болиду, Ят адәмниң [зинахор] аяли болса кишиниң қиммәтлик җенини өзигә ов қиливалиду.
Car pour la femme prostituée on se réduit à un morceau de pain, Et la femme mariée tend un piège à la vie précieuse.
27 Отни қойнуңға салсаң, Өз кийимиңни көйдүрмәмсән?
Quelqu’un mettra-t-il du feu dans son sein, Sans que ses vêtements s’enflamment?
28 Чоғниң үстидә дәссәп маңсаң путуңни көйдүрмәмсән?
Quelqu’un marchera-t-il sur des charbons ardents, Sans que ses pieds soient brûlés?
29 Башқиларниң аяли билән бир орунда ятидиған киши шундақ болиду; Ким униңға тегип кәтсә ақивитидин қутулалмайду.
Il en est de même pour celui qui va vers la femme de son prochain: Quiconque la touche ne restera pas impuni.
30 Ач қалғанда қосиғини тойғузуш үчүн оғрилиқ қилған кишини башқилар кәмситмәйду;
On ne tient pas pour innocent le voleur qui dérobe Pour satisfaire son appétit, quand il a faim;
31 Шундақ туруқлуқ у тутулуп қалса, Егисигә йәттини төләшкә тоғра келиду; У өз өйидики һәммә нәрсисини тапшуриду.
Si on le trouve, il fera une restitution au septuple, Il donnera tout ce qu’il a dans sa maison.
32 Һалбуки, башқиларниң хотуни билән зина қилғучи униңдинму [бәттәр болуп], толиму ғәпләтликтур; Ундақ қилғучи өз-өзини һалак қилиду.
Mais celui qui commet un adultère avec une femme est dépourvu de sens, Celui qui veut se perdre agit de la sorte;
33 У зәхмәт йәйду, шәрмәндә болиду, Униң рәсваси һеч өчүрүлмәйду.
Il n’aura que plaie et ignominie, Et son opprobre ne s’effacera point.
34 Чүнки күнләш оти әрни дәрғәзәпкә кәлтүриду, Интиқам алған күнидә у һеч рәһим қилмайду.
Car la jalousie met un homme en fureur, Et il est sans pitié au jour de la vengeance;
35 Төләм пули берәй десәңму у қобул қилмайду, Һәр қанчә соға-салам бәрсәңму уни бесиқтурғили болмайду.
Il n’a égard à aucune rançon, Et il est inflexible, quand même tu multiplierais les dons.
