Пәнд-несиһәтләр 26
1 Язда қар йеғиш, Орма вақтида ямғур йеғиш қамлашмиғандәк, Иззәт-һөрмәт ахмаққа лайиқ әмәстур.
No conviene la nieve en el verano Ni la lluvia en la cosecha, Ni la honra al necio.
2 Ләйләп учуп жүргән қучқачтәк, Учқан қарлиғач йәргә қонмиғандәк, Сәвәпсиз қарғиш кишигә зиян кәлтүрәлмәс.
Como pájaro que aletea y golondrina que vuela, Así la maldición sin causa no se cumple.
3 Атқа қамча, ешәккә нохта лазим болғинидәк, Ахмақниң дүмбисигә таяқ лайиқтур.
El látigo para el caballo, el cabestro para el asno Y la vara para la espalda del necio.
4 Ахмақниң әхмиқанә гепи бойичә униңға җавап бәрмигин, Җавап бәрсәң өзүң униңға охшап қелишиң мүмкин.
No respondas al necio según su necedad, Para que no seas tú como él.
5 Ахмақниң әхмиқанә гепи бойичә униңға җавап бәргин, Җавап бәрмисәң у өзиниң ахмақлиғини әқиллиқ дәп чағлар.
Responde al necio como merece su necedad, Para que él no se estime sabio.
6 Өз путини кесивәткәндәк, Өз бешиға зулмәт тилигәндәк, Ахмақтин хәвәр йоллашму шундақ бир иштур.
El que envía mensaje por medio de un necio Corta sus pies y bebe violencia.
7 Токурниң карға кәлмигән путлиридәк, Ахмақниң ағзиға селинған пәнд-несиһәтму бекар болур.
Al lisiado le cuelgan las piernas inútiles. Así es el proverbio en la boca del necio.
8 Салғиға ташни бағлап атқандәк, Ахмаққа һөрмәт билдүрүшму әхмиқанә иштур.
Como sujetar una piedra en la honda, Así es el que da honores al necio.
9 Ахмақниң ағзиға селинған пәнд-несиһәт, Мәсниң қолиға санҗилған тикәндәктур.
Como espina que cae en la mano de un borracho, Así es el proverbio en boca de los necios.
10 Өз йеқинлирини қарисиға зәхимләндүргән оқячидәк, Ахмақни яки удул кәлгән адәмни яллап ишләткән ғоҗайинму охшашла зәхимләндүргүчидур.
Como arquero que dispara contra cualquiera, Es el que contrata a insensatos y vagabundos.
11 Ишт айлинип келип өз қусуғини ялиғандәк, Ахмақ ахмақлиғини қайтилар.
Como perro que vuelve a su vómito, Así el necio repite su insensatez.
12 Өзини дана чағлап мәмнун болған кишини көрдүңму? Униңға үмүт бағлимақтин ахмаққа үмүт бағлимақ әвзәлдур.
¿Has visto a alguien sabio en su propia opinión? Más se puede esperar de un necio que de él.
13 Һорун адәм: — «Ташқирида дәһшәтлик бир шир туриду, Кочида бир шир жүриду!» — дәп [өйдин чиқмас].
Dice el perezoso: El león está en el camino, Hay un león en la plaza.
14 Өз муҗуқида ечилип-йепилип турған ишиккә охшаш, Һорун кариватта йетип у яқ-бу яққа өрүлмәктә.
Como la puerta gira sobre sus bisagras, Así también el perezoso en su cama.
15 Һорун қолини сунуп қачиға тиққини билән, Ғизани ағзиға селиштинму еринәр.
El perezoso mete su mano en el plato, Y le repugna aun llevar la comida a su boca.
16 Һорун өзини пәм билән җавап бәргүчи йәттә кишидинму дана санар.
El perezoso se cree más sabio Que siete hombres que responden con discreción.
17 Кочида келиветип, өзигә мунасивәтсиз маҗираға арилашқан киши, Иштниң қулиқини тутуп созғанға охшаш хәтәргә дучар болар.
El que se mete en pleito ajeno Es como el que agarra un perro por las orejas.
18 Өз йеқинлирини алдап «Пәқәт чақчақ қилип қойдум!» дәйдиған киши, Отқашларни, оқларни, һәр хил әҗәллик қуралларни атқан тәлвигә охшайду.
Como el loco furioso que lanza dardos encendidos y flechas mortales,
Así es el que engaña a su prójimo Y luego dice: Solo era una broma.
20 Отун болмиса от өчәр; Ғәйвәт болмиса, җедәл бесилар.
Sin leña se apaga el fuego, Y donde no hay chismoso, cesa la contienda.
21 Чоғлар үстигә чачқан көмүрдәк, От үстигә қойған отундәк, җедәлчи җедәлни улғайтар.
El carbón para las brasas y la leña para el fuego, Y el pendenciero para encender la contienda.
22 Ғәйвәтхорниң сөзлири һәр хил назу-немәтләрдәк, Кишиниң қәлбигә чоңқур сиңдүрүләр.
Las palabras del chismoso son manjares, Que bajan hasta lo más recóndito del ser.
23 Ялқунлуқ ләвләр рәзил көңүлләргә қошулғанда, Сапал қачиға күмүч һәл бәргәнгә охшаштур.
Como escoria de plata echada sobre un tiesto Son los labios enardecidos y el corazón perverso.
24 Адавәт сақлайдиған адәм өчини гәплири билән япсиму, Көңлидә қат-қат сүйқәст сақлайду.
Disimula con sus labios el que odia, Pero en su interior trama el engaño.
25 Униң сөзи чирайлиқ болсиму, ишинип кәтмигин; Қәлбидә йәттә қат ипласлиқ бардур.
Aunque hable amigablemente, no le creas, Porque siete repugnancias hay en su corazón.
26 У өчмәнлигини чирайлиқ гәп билән япсиму, Лекин рәзиллиги җамаәтниң алдида ашкарилинар.
Aunque con disimulo encubra su odio, Su perversidad será descubierta en la congregación.
27 Кишигә ора колиған өзи чүшәр; Ташни домилатқан кишини таш думилап қайтип келип уни янҗар.
El que cave una fosa, caerá en ella, Y al que ruede una piedra, le caerá encima.
28 Сахта тил өзи зиянкәшлик қилған кишиләргә нәпрәтлинәр; Хушамәт қилғучи еғиз адәмни һалакәткә иштирәр.
La lengua mentirosa odia a los que aflige, Y la boca lisonjera causa ruina.
