Пәнд-несиһәтләр 26
1 Язда қар йеғиш, Орма вақтида ямғур йеғиш қамлашмиғандәк, Иззәт-һөрмәт ахмаққа лайиқ әмәстур.
Like snow - in the summer and like rain at the harvest so not [is] suitable for a fool honor.
2 Ләйләп учуп жүргән қучқачтәк, Учқан қарлиғач йәргә қонмиғандәк, Сәвәпсиз қарғиш кишигә зиян кәлтүрәлмәс.
Like bird for fluttering like swallow for flying so a curse without cause (to him *QK) it will come.
3 Атқа қамча, ешәккә нохта лазим болғинидәк, Ахмақниң дүмбисигә таяқ лайиқтур.
A whip for horse a bridle for a donkey and a rod for [the] back of fools.
4 Ахмақниң әхмиқанә гепи бойичә униңға җавап бәрмигин, Җавап бәрсәң өзүң униңға охшап қелишиң мүмкин.
May not you answer a fool according to foolishness his lest you should become like him also you.
5 Ахмақниң әхмиқанә гепи бойичә униңға җавап бәргин, Җавап бәрмисәң у өзиниң ахмақлиғини әқиллиқ дәп чағлар.
Answer a fool according to foolishness his lest he should be wise in own eyes his.
6 Өз путини кесивәткәндәк, Өз бешиға зулмәт тилигәндәк, Ахмақтин хәвәр йоллашму шундақ бир иштур.
[one who] cuts off Feet violence [one who] drinks [one who] sends words by [the] hand of a fool.
7 Токурниң карға кәлмигән путлиридәк, Ахмақниң ағзиға селинған пәнд-несиһәтму бекар болур.
They hang down legs from a lame [person] and a proverb in [the] mouth of fools.
8 Салғиға ташни бағлап атқандәк, Ахмаққа һөрмәт билдүрүшму әхмиқанә иштур.
As ties a stone in a sling so [one who] gives to a fool honor.
9 Ахмақниң ағзиға селинған пәнд-несиһәт, Мәсниң қолиға санҗилған тикәндәктур.
Thorn[s] it goes up in [the] hand of a drunkard and a proverb in [the] mouth of fools.
10 Өз йеқинлирини қарисиға зәхимләндүргән оқячидәк, Ахмақни яки удул кәлгән адәмни яллап ишләткән ғоҗайинму охшашла зәхимләндүргүчидур.
An archer [who] wounds everyone and [one who] hires a fool and [one who] hires [those who] pass by.
11 Ишт айлинип келип өз қусуғини ялиғандәк, Ахмақ ахмақлиғини қайтилар.
Like a dog [which] returns to own vomit its a fool [who] repeats foolishness his.
12 Өзини дана чағлап мәмнун болған кишини көрдүңму? Униңға үмүт бағлимақтин ахмаққа үмүт бағлимақ әвзәлдур.
You see a person wise in own eyes his hope [belongs] to a fool more than him.
13 Һорун адәм: — «Ташқирида дәһшәтлик бир шир туриду, Кочида бир шир жүриду!» — дәп [өйдин чиқмас].
He says a sluggard a lion [is] in the road a lion [is] between the open places.
14 Өз муҗуқида ечилип-йепилип турған ишиккә охшаш, Һорун кариватта йетип у яқ-бу яққа өрүлмәктә.
The door it turns on hinge[s] its and a sluggard on bed his.
15 Һорун қолини сунуп қачиға тиққини билән, Ғизани ағзиға селиштинму еринәр.
He hides a sluggard hand his in the dish he is weary to bring back it to mouth his.
16 Һорун өзини пәм билән җавап бәргүчи йәттә кишидинму дана санар.
[is] wise A sluggard in own eyes his more than seven [people] [who] bring back discernment.
17 Кочида келиветип, өзигә мунасивәтсиз маҗираға арилашқан киши, Иштниң қулиқини тутуп созғанға охшаш хәтәргә дучар болар.
[one who] takes hold On [the] ears of a dog a passer by [who] becomes angry on a dispute [which] not [belongs] to him.
18 Өз йеқинлирини алдап «Пәқәт чақчақ қилип қойдум!» дәйдиған киши, Отқашларни, оқларни, һәр хил әҗәллик қуралларни атқан тәлвигә охшайду.
Like a madman who throws burning arrows arrows and death.
So a person [who] he deceives neighbor his and he says ¿ not jesting [was] I.
20 Отун болмиса от өчәр; Ғәйвәт болмиса, җедәл бесилар.
With not wood it is extinguished a fire and with not a slanderer it becomes quiet strife.
21 Чоғлар үстигә чачқан көмүрдәк, От үстигә қойған отундәк, җедәлчи җедәлни улғайтар.
Charcoal to burning coals and wood to fire and a person of (contentions *QK) to kindling strife.
22 Ғәйвәтхорниң сөзлири һәр хил назу-немәтләрдәк, Кишиниң қәлбигә чоңқур сиңдүрүләр.
[the] words of A slanderer [are] like delicacies and they they go down [the] chambers of [the] belly.
23 Ялқунлуқ ләвләр рәзил көңүлләргә қошулғанда, Сапал қачиға күмүч һәл бәргәнгә охшаштур.
Silver of dross overlaid on earthenware lips burning and a heart of evil.
24 Адавәт сақлайдиған адәм өчини гәплири билән япсиму, Көңлидә қат-қат сүйқәст сақлайду.
(With lips his *QK) he disguises himself [one who] hates and in inner being his he puts deceit.
25 Униң сөзи чирайлиқ болсиму, ишинип кәтмигин; Қәлбидә йәттә қат ипласлиқ бардур.
If he will make favorable voice his may not you trust in him for seven abominations [are] in heart his.
26 У өчмәнлигини чирайлиқ гәп билән япсиму, Лекин рәзиллиги җамаәтниң алдида ашкарилинар.
It covers itself hatred with deception it will be revealed wickedness his in [the] assembly.
27 Кишигә ора колиған өзи чүшәр; Ташни домилатқан кишини таш думилап қайтип келип уни янҗар.
[one who] digs A pit in it he will fall and [one who] rolls a stone to him it will return.
28 Сахта тил өзи зиянкәшлик қилған кишиләргә нәпрәтлинәр; Хушамәт қилғучи еғиз адәмни һалакәткә иштирәр.
A tongue of falsehood it hates crushed [people] its and a mouth flattering it makes stumbling.
