Пәнд-несиһәтләр 24
1 Яманларға рәшк қилма, Улар билән барди-кәлди қилишни арзу қилма;
NO tengas envidia de los hombres malos, ni desees estar con ellos:
2 Чүнки уларниң көңли зораванлиқнила ойлар; Уларниң ағзи азар йәткүзүшни сөзләр.
Porque su corazón piensa en robar, é iniquidad hablan sus labios.
3 Аилә болса даналиқ асасида бәрпа қилинар; Чүшиниш билән мустәһкәмлинәр.
Con sabiduría se edificará la casa, y con prudencia se afirmará:
4 Билим билән өйниң ханилири һәр хил қиммәтлик, есил гөһәрләргә толдурулар.
Y con ciencia se henchirán las cámaras de todo bien preciado y agradable.
5 Дана адәм зор күчкә егидур; Билими бар адәм қудритини ашурар.
El hombre sabio es fuerte; y de pujante vigor el hombre docto.
6 Пухта несиһәтләр билән җәң қилғин; Ғәлибә болса Бирдин-бир Улуқ Мәслиһәтчи билән болар.
Porque con ingenio harás la guerra: y la salud está en la multitud de consejeros.
7 Даналиқ әқилсиз адәмгә нисбәтән толиму егиз, чүшиниксиздур; [Чоңлар] шәһәр дәрвазиси алдиға жиғилғанда у зуван ачалмас.
Alta está para el insensato la sabiduría: en la puerta no abrirá él su boca.
8 Әскиликни нийәтлигән адәм «сүйқәстчи» атилар.
Al que piensa mal hacer le llamarán hombre de malos pensamientos.
9 Ахмақлиқтин болған нийәт гунадур; Һакавур киши адәмләргә жиркиничликтур.
El pensamiento del necio es pecado: y abominación á los hombres el escarnecedor.
10 Бешиңға еғир күн чүшкәндә җасарәтсиз болсаң, Күчсиз һесаплинисән.
Si fueres flojo en el día de trabajo, tu fuerza será reducida.
11 [Сәвәпсиз] өлүмгә тартилғанларни қутқузғин; Боғузлиниш хәвпидә турғанлардин ярдәм қолуңни тартма;
Si dejares de librar los que son tomados para la muerte, y los que son llevados al degolladero;
12 Әгәр сән: «Бу иштин хәвиримиз йоқтур» десәң, Һәр адәмниң көңлини таразиға Салғучи буни көрмәсму? Җениңни һаят Сақлиғучи уни билмәсму? У һәр бир инсан балсиниң өз қилғанлири бойичә уларниң өзигә яндурмасму?
Si dijeres: Ciertamente no lo supimos; ¿no lo entenderá el que pesa los corazones? El que mira por tu alma, él lo conocerá, y dará al hombre según sus obras.
13 И оғлум, һәсәл [тапсаң] истимал қил, у яхшидур. Һәрә көнигидин алған һәсәл болса татлиқ тетийду;
Come, hijo mío, de la miel, porque es buena, y del panal dulce á tu paladar:
14 Даналиқ билән тонушсаң, уму көңлүңгә шуниңдәк болар; Уни тапқиниңда җәзмән яхши көридиған күнүң болиду, Арзу-үмүтүң бекарға кәтмәс.
Tal será el conocimiento de la sabiduría á tu alma: si la hallares tendrá recompensa, y al fin tu esperanza no será cortada.
15 И рәзил адәм, һәққанийниң өйигә йошурун һуҗум қилишни күтмә, Униң туралғусини булиғучи болма!
Oh impío, no aceches la tienda del justo, no saquees su cámara;
16 Чүнки һәққаний йәттә қетим жиқилип чүшәр, Бирақ ахири йәнә орнидин турар. Лекин рәзил киши күлпәт ичигә путлишип чүшәр.
Porque siete veces cae el justo, y se torna á levantar; mas los impíos caerán en el mal.
17 Рәқибиң жиқилип кәтсә хуш болуп кәтмә, Дүшминиң путлишип чүшсә шатланма;
Cuando cayere tu enemigo, no te huelgues; y cuando tropezare, no se alegre tu corazón:
18 Пәрвәрдигар буни көргәндә, Бу қилиғиңни яхши көрмәй, Бәлким ғәзивини рәқибиңгә чүшүрмәслиги мүмкин.
Porque Jehová no lo mire, y le desagrade, y aparte de sobre él su enojo.
19 Яманлар [раваҗ тапса], беарам болуп кәтмә; Рәзилләргә рәшк қилма.
No te entrometas con los malignos, ni tengas envidia de los impíos;
20 Чүнки яманларниң келәчики йоқтур, Униң чириғиму өчүрүләр.
Porque para el malo no habrá [buen] fin, y la candela de los impíos será apagada.
21 И оғлум, Пәрвәрдигардин қорққин, падишаниму һөрмәт қил. Қутратқучилар билән арилашма.
Teme á Jehová, hijo mío, y al rey; no te entrometas con los veleidosos:
22 Бундақ кишиләргә келидиған балаю-апәт уштумтут болар, [Пәрвәрдигар билән падишаниң] уларни қандақ йоқитидиғанлиғини биләмсән?
Porque su quebrantamiento se levantará de repente; y el quebrantamiento de ambos, ¿quién lo comprende?
23 Буларму ақиланиләрниң сөзлиридур: — Сот қилғанда бир тәрәпкә ян бесиш қәтъий болмас.
También estas cosas [pertenecen] á los sabios. Tener respeto á personas en el juicio no es bueno.
24 Җинайәтчигә: «Әйипсиз сән» дәп һөкүм чиқарған кишигә, Хәлиқләр ләнәт ейтар; Әл-жутлар униңдин нәпрәтлинәр.
El que dijere al malo, Justo eres, los pueblos lo maldecirán, y le detestarán las naciones:
25 Бирақ улар җинайәтчиниң гунайини ечип ташлиған кишидин хурсән болар, Улар униңға бәхит-саадәт тилишәр.
Mas los que [lo] reprenden, serán agradables, y sobre ellos vendrá bendición de bien.
26 Дурус җавап бәргүчи, Гояки кишиниң ләвлиригә сөйгүчидур.
Besados serán los labios del que responde palabras rectas.
27 Авал сиртта ишлириңниң йолини һазирлап, Етиз-ериқлириңни тәйярла, Андин өйүңни салғин.
Apresta tu obra de afuera, y disponla en tu heredad; y después edificarás tu casa.
28 Йеқиниңға қарши асассиз гувалиқ қилма; Ағзиңдин һеч ялғанчилиқ чиқарма.
No seas sin causa testigo contra tu prójimo; y no lisonjees con tus labios.
29 «У маңа қандақ қилған болса, мәнму униңға шундақ қилимән, Униң маңа қилғинини өзигә яндуримән», дегүчи болма.
No digas: Como me hizo, así le haré; daré el pago al hombre según su obra.
30 Мән һорунниң етизлиғидин өттим, Әқилсизниң үзүмзарлиғи йенидин маңдим,
Pasé junto á la heredad del hombre perezoso, y junto á la viña del hombre falto de entendimiento;
31 Мана, һәр йеридин тикәнләр өсүп чиққан, Хохилар йәр йүзини бесип кәткән, Қоруқ теми өрүлүп кәткән!
Y he aquí que por toda ella habían ya crecido espinas, ortigas habían ya cubierto su haz, y su cerca de piedra estaba ya destruída.
32 Уларни көргәч, убдан ойландим; Көргинимдин савақ алдим: —
Y yo miré, y púse[lo] en mi corazón: vi[lo], y tomé consejo.
33 Сән: «Йәнә бирдәм көзүмни жумувалай, Йәнә бирдәм ухливалай, Йәнә бирдәм пут-қолумни алмап йетивалай» — десәң,
Un poco de sueño, cabeceando otro poco, poniendo mano sobre mano otro poco para dormir;
34 Намратлиқ булаңчидәк сени бесип келәр, Һаҗәтмәнлик қалқанлиқ әскәрдәк саңа һуҗум қилар.
Así vendrá como caminante tu necesidad, y tu pobreza como hombre de escudo.
