Пәнд-несиһәтләр 23
1 Катта әрбаб билән һәмдәстихан болсаң, Алдиңдики ким екәнлигини убдан ойлан.
Quando ti siedi a mensa con un principe, rifletti bene a chi ti sta dinanzi;
2 Иштийиң яман болса, Гелиңға пичақ тәңләп турғандәк өзүңни тарт.
e mettiti un coltello alla gola, se tu sei ingordo.
3 Униң назу-немәтлирини тама қилма, Улар адәм алдайдиған тамақлардур.
Non bramare i suoi bocconi delicati; sono un cibo ingannatore.
4 Бай болимән дәп өзүңни упратма; Өзүңниң зеһниңни бу ишқа қаратма.
Non t’affannare per diventar ricco, smetti dall’applicarvi la tua intelligenza.
5 [Байлиқларға] көз тикишиң биләнла, улар йоқ болиду; Пул-мал дәрвәқә өзигә қанат ясап, Худди бүркүттәк асманға учуп кетәр.
Vuoi tu fissar lo sguardo su ciò che scompare? Giacché la ricchezza si fa dell’ali, come l’aquila che vola verso il cielo.
6 Ач көзниң ненини йемә, Униң есил назу-немәтлирини тама қилма;
Non mangiare il pane di chi ha l’occhio maligno e non bramare i suoi cibi delicati;
7 Чүнки униң көңли қандақ болғандәк, өзиму шундақ. У ағзида: — Қени, алсила, ичсилә! — десиму, Бирақ көңлидә сени ойлиғини йоқ.
poiché, nell’intimo suo, egli è calcolatore: “Mangia e bevi!” ti dirà; ma il cuor suo non è con te.
8 Йегән бир жутум таамниму қусуветисән, Униңға қилған чирайлиқ сөзлириңму бекарға кәткән болиду.
Vomiterai il boccone che avrai mangiato, e avrai perduto le tue belle parole.
9 Ахмаққа йол көрситип салма, Чүнки у әқил сөзлириңни көзгә илмас.
Non rivolger la parola allo stolto, perché sprezzerà il senno de’ tuoi discorsi.
10 Қедимдә бекиткән йәрниң пасил ташлирини йөткимә, Житимларниң етизлириғиму аяқ басма;
Non spostare il termine antico, e non entrare nei campi degli orfani;
11 Чүнки уларниң Һәмҗәмәт-Қутқузғучиси интайин күчлүктур; У Өзи улар үчүн үстүңдин дәва қилар.
ché il Vindice loro è potente; egli difenderà la causa loro contro di te.
12 Несиһәткә көңүл қой, Илим-билимләргә қулақ сал.
Applica il tuo cuore all’istruzione, e gli orecchi alle parole della scienza.
13 Балаңға тәрбийә бериштин еринмә; Әгәр таяқ билән урсаң, у өлүп кәтмәйду;
Non risparmiare la correzione al fanciullo; se lo batti con la verga, non ne morrà;
lo batterai con la verga, ma libererai l’anima sua dal soggiorno de’ morti. (Sheol h7585)
15 И оғлум, дана болсаң, Мениң қәлбим қанчә хуш болар еди!
Figliuol mio, se il tuo cuore e savio, anche il mio cuore si rallegrerà;
16 Ағзиңда орунлуқ сөзләр болса, ич-ичимдин шатлинимән.
le viscere mie esulteranno quando le tue labbra diranno cose rette.
17 Гуна садир қилғучиларға рәшк қилма, Һәрдайим Пәрвәрдигардин әймиништә турғин;
Il tuo cuore non porti invidia ai peccatori, ma perseveri sempre nel timor dell’Eterno;
18 Шундақ қилғиниңда җәзмән көридиған яхши күнүң болиду, Арзу-үмүтүң бекарға кәтмәс.
poiché c’è un avvenire, e la tua speranza non sarà frustrata.
19 И оғлум, сөзүмгә қулақ селип дана бол, Қәлбиңни [Худаниң] йолиға башлиғин.
Ascolta, figliuol mio, sii savio, e dirigi il cuore per la diritta via.
20 Мәйхорларға арилашма, Нәпси яман гөшхорлар билән барди-кәлди қилма;
Non esser di quelli che son bevitori di vino, che son ghiotti mangiatori di carne;
21 Чүнки һарақкәш билән нәпси яман ахирида йоқсуллуқта қалар, Ғәпләт уйқисиға патқанларға җәндә кийимни кийгүзәр.
ché il beone ed il ghiotto impoveriranno e i dormiglioni n’andran vestiti di cenci.
22 Сени тапқан атаңниң сөзини аңла, Анаң қериғанда униңға һөрмәтсизлик қилма.
Da’ retta a tuo padre che t’ha generato, e non disprezzar tua madre quando sarà vecchia.
23 Һәқиқәтни сетивал, Уни һәргиз сетивәтмә. Даналиқ, тәрбийә вә йорутулушниму ал.
Acquista verità e non la vendere, acquista sapienza, istruzione e intelligenza.
24 Һәққаний балиниң атиси чоң хошаллиқ тапар; Дана оғулни тапқан атиси униңдин хурсән болар.
Il padre del giusto esulta grandemente; chi ha generato un savio, ne avrà gioia.
25 Ата-анаңни сөйүндүрүп, Сени туққан анаңни хуш қил.
Possan tuo padre e tua madre rallegrarsi, e possa gioire colei che t’ha partorito!
26 И оғлум, қәлбиңни маңа тапшур; Көзлириңму һаятлиқ йоллиримға тикилсун!
Figliuol mio, dammi il tuo cuore, e gli occhi tuoi prendano piacere nelle mie vie;
27 Чүнки паһишә аял чоңқур оридур, Бузуқ ят аял тар зиндандур;
perché la meretrice è una fossa profonda, e la straniera, un pozzo stretto.
28 Улар қарақчидәк мөкүвелип, Инсанийәт арисидики вапасизларни көпәйтәр.
Anch’essa sta in agguato come un ladro, e accresce fra gli uomini il numero de’ traditori.
29 Кимдә азап бар? Кимдә дәрд-әләм? Ким җедәл ичидә қалар? Ким налә-пәряд көтирәр? Ким сәвәпсиз ярилинар? Кимниң көзи қизирип кетәр?
Per chi sono gli “ahi”? per chi gli “ahimè”? per chi le liti? per chi i lamenti? per chi le ferite senza ragione? per chi gli occhi rossi?
30 Дәл шарап үстидә узун олтарған, Әбҗәш шараптин тетишқа алдириған мәйхорлар!
Per chi s’indugia a lungo presso il vino, per quei che vanno a gustare il vin drogato.
31 Шарапниң әҗайип қизиллиғиға, униң җамдики җулалиғиға, Кишиниң гелидин шундақ силиқ өткәнлигигә мәптун болуп қалма!
Non guardare il vino quando rosseggia, quando scintilla nel calice e va giù così facilmente!
32 Ахирида у зәһәрлик иландәк чеқивалиду, Оқ иландәк нәштирини санҗийду.
Alla fine, esso morde come un serpente e punge come un basilisco.
33 Көз алдиңда ғәлитә мәнзириләр көрүниду, Ағзиңдин қалаймиқан сөзләр чиқиду.
I tuoi occhi vedranno cose strane, il tuo cuore farà dei discorsi pazzi.
34 Худди деңиз-океанларда ләйләп қалғандәк, Йәлкәнлик кеминиң мома яғичи үстидә ятқандәк болисән.
Sarai come chi giace in mezzo al mare, come chi giace in cima a un albero di nave.
35 Сән чоқум: — Бириси мени урди, лекин мән яриланмидим! Бириси мени таяқ билән урди, бирақ ағриғини сәзмидим!» — дәйсән. Бирақ сән йәнә: «Һошумға кәлсәмла, мән йәнила шарапни издәймән! — дәйсән.
Dirai: “M’hanno picchiato… e non m’han fatto male; m’hanno percosso… e non me ne sono accorto; quando mi sveglierò?… tornerò a cercarne ancora!”
