Пәнд-несиһәтләр 22

1 Яхши нам зор байлиққа егә болуштин әвзәл; Қәдир-қиммәт алтун-күмүчтин үстүндур.

La réputation est préférable à de grandes richesses, Et la grâce vaut mieux que l’argent et que l’or.

2 Гадай билән бай бир зиминда яшар; Һәр иккисини яратқан Пәрвәрдигардур.

Le riche et le pauvre se rencontrent; C’est l’Éternel qui les a faits l’un et l’autre.

3 Зерәк киши балайиқазани алдин көрүп қачар; Саддилар алдиға берип зиян тартар.

L’homme prudent voit le mal et se cache, Mais les simples avancent et sont punis.

4 Өзини төвән тутуп, Пәрвәрдигардин әйминишниң бәрикити — баяшатлиқ, иззәт-һөрмәт вә һаяттур.

Le fruit de l’humilité, de la crainte de l’Éternel, C’est la richesse, la gloire et la vie.

5 Һейлигәрләрниң йолида тикәнләр, қапқанлар ятар; Өз йолиға һези болған киши улардин жирақ болар.

Des épines, des pièges sont sur la voie de l’homme pervers; Celui qui garde son âme s’en éloigne.

6 Балиға кичигидә мүҗәзигә қарап дурус тәрбийә бәрсәң, Чоң болғанда у шу йолдин чиқмас.

Instruis l’enfant selon la voie qu’il doit suivre; Et quand il sera vieux, il ne s’en détournera pas.

7 Байлар мискинләрни башқурур; Қәриздар қәриз егисиниң қулидур.

Le riche domine sur les pauvres, Et celui qui emprunte est l’esclave de celui qui prête.

8 Наһәқлиқ уруғини чачқанниң алидиған һосули балаю-апәттур; Униң ғәзәп-һәйвиси чүшәр.

Celui qui sème l’iniquité moissonne l’iniquité, Et la verge de sa fureur disparaît.

9 Сехий адәм бәрикәт тапар; Чүнки у мискинләргә өз ненидин бөлүп бәргүчидур.

L’homme dont le regard est bienveillant sera béni, Parce qu’il donne de son pain au pauvre.

10 Һакавурни қоғливәтсәң, җедәл-маҗира бесилар; Келишмәсликләр вә шәрмәндичиликләр түгәр.

Chasse le moqueur, et la querelle prendra fin; Les disputes et les outrages cesseront.

11 Пак нийәтни қәдирләйдиған кишиниң сөзлири гөзәлдур; Шуңа падиша униң билән дост болар.

Celui qui aime la pureté du cœur, Et qui a la grâce sur les lèvres, a le roi pour ami.

12 Пәрвәрдигарниң көзи илим-һәқиқәтни сақлар; У ипласларниң сөзлирини ечип ташлап бекар қилар.

Les yeux de l’Éternel gardent la science, Mais il confond les paroles du perfide.

13 Һорун адәм: «Ташқирида бир шир туриду, Кочиға чиқсам өлтүрүлимән!» — дәйду.

Le paresseux dit: Il y a un lion dehors! Je serai tué dans les rues!

14 Зинахор аялниң ағзи чоңқур бир оридур; Пәрвәрдигар нарази болған киши униңға чүшүп кетәр.

La bouche des étrangères est une fosse profonde; Celui contre qui l’Éternel est irrité y tombera.

15 Наданлиқ сәбий балиларниң қәлбигә бағлағлиқтур; Бирақ тәрбийә тайиғи буни униңдин жирақ қилар.

La folie est attachée au cœur de l’enfant; La verge de la correction l’éloignera de lui.

16 Мискинләрни езиш билән бай болған, Вә байларға соғат сунидиған киши, Ахири пәқәт йоқсуллуқта қалар.

Opprimer le pauvre pour augmenter son bien, C’est donner au riche pour n’arriver qu’à la disette.

17 Қулақ сал, саңа ақиланиләрниң сөзлирини үгитәй; Көңүл қоюп билимимни үгәнгин.

Prête l’oreille, et écoute les paroles des sages; Applique ton cœur à ma science.

18 Уларни қәлбиңдә чиң тутсаң, Улар саңа шерин болар, Ләвлириңдә сәп болуп тәйяр туриду.

Car il est bon que tu les gardes au-dedans de toi, Et qu’elles soient toutes présentes sur tes lèvres.

19 Чин қәлбиң билән Пәрвәрдигарға тайинишиң үчүн, Бүгүн [бу һекмәтлик сөзләрни] башқа бирисигә әмәс, Бәлки саңа йәткүздум.

Afin que ta confiance repose sur l’Éternel, Je veux t’instruire aujourd’hui, oui, toi.

20 Униңдин мана оттузни яздим, Буниң ичидә несиһәтләр һәм билим бар.

N’ai-je pas déjà pour toi mis par écrit Des conseils et des réflexions,

21 Булар билән һәқиқәтниң сөзлириниң дәрвәқә һәқиқәт екәнлигини биләләйсән, Вә шундақ қилип сени әвәткүчиләргә һәқиқәтниң сөзлири билән җавап қайтуралайсән.

Pour t’enseigner des choses sûres, des paroles vraies, Afin que tu répondes par des paroles vraies à celui qui t’envoie?

22 Йоқсулдин булап алма, у кәмбәғәл турса, Аҗиз мөминләрни сорақ орнида бозәк қилма.

Ne dépouille pas le pauvre, parce qu’il est pauvre, Et n’opprime pas le malheureux à la porte;

23 Чүнки Пәрвәрдигар уларниң дәвасини көтирәр, Улардин булап алғанлардин булап алар.

Car l’Éternel défendra leur cause, Et il ôtera la vie à ceux qui les auront dépouillés.

24 Мүҗәзи иштик адәм билән дост болма, Қәһрлик адәм билән арилашма,

Ne fréquente pas l’homme colère, Ne va pas avec l’homme violent,

25 Болмиса, униң яман йолини үгинип қелип, қилтаққа чүшисән.

De peur que tu ne t’habitues à ses sentiers, Et qu’ils ne deviennent un piège pour ton âme.

26 Башқиларға [кепил болуп] қол бәргүчиләрдин болма, Қәризләрни төләшкә капаләт бәргүчиләрдин болма;

Ne sois pas parmi ceux qui prennent des engagements, Parmi ceux qui cautionnent pour des dettes;

27 Сениң қайтуралиғидәк нәрсәң болған болса, Улар орун-көрпилириңни бекардин-бекар астиңдин елип кәтмигән болатти!

Si tu n’as pas de quoi payer, Pourquoi voudrais-tu qu’on enlève ton lit de dessous toi?

28 Ата-бовилириң пасилни бәлгүләп бәргән кона чегара ташлирини йөткимә.

Ne déplace pas la borne ancienne, Que tes pères ont posée.

29 Ишни әстайидил вә чаққан беҗиридиған кишини көргәнмидиң? У пәс адәмләрниң хизмитидә болмас; Падишаһларниң алдида турар.

Si tu vois un homme habile dans son ouvrage, Il se tient auprès des rois; Il ne se tient pas auprès des gens obscurs.