Пәнд-несиһәтләр 18
1 Көпчиликтин айрилип ялғуз жүргән киши һаман өз нәпсигә чоғ тартар; Һәр қандақ чин һекмәткә һаман җан-җәһли билән қарши чиқар.
A man who wishes to separate from friends seeks excuses; but at all times he will be liable to reproach.
2 Ахмақ йорутулушқа қизиқмас; Қизиқидиғини пәқәт өз ойлиғанлирини көрситишла, халас.
A senseless man feels no need of wisdom, for he is rather led by folly.
3 Яман киши кәлсә, нәпрәтму пәйда болар; Номуссиз иш иза-аһанәттин айрилмас.
When an ungodly man comes into a depth of evils, he despises [them]; but dishonor and reproach come upon him.
4 Адәмниң сөзлири чоңқур суларға охшар; Даналиқ булиқи ериқ сүйидәк өркәшләп ақар.
A word in the heart of a man is a deep water, and a river and fountain of life spring forth.
5 Яманға ян бесишқа, Сорақта һәққанийға увал қилишқа қәтъий болмас.
[It is] not good to accept the person of the ungodly, nor [is it] holy to pervert justice in judgment.
6 Ахмақниң ләвлири уни җедәлгә башлар; Униң ағзи «Мени думбала» дәп тәклип қилар.
The lips of a fool bring [him] into troubles, and his bold mouth calls for death.
7 Ахмақниң ағзи өз бешиға һалакәттур; Униң ләвлири өз җениға қапқандур.
A fool's mouth is ruin to him, and his lips are a snare to his soul.
8 Ғәйвәтхорниң сөзлири һәр хил назу-немәтләрдәк, Кишиниң қәлбигә чоңқур сиңдүрүләр.
Fear casts down the slothful; and the souls of the effeminate shall hunger.
9 Ишида һорун болған кишиму, Бузғунчи билән үлпәтдаш болиду.
A man who helps not himself by his labor is brother of him that ruins himself.
10 Пәрвәрдигарниң нами мәзмут мунардур; Һәққанийлар униң ичигә жүгүрүп кирип жуқурида аман болар.
The name of the Lord is of great strength; and the righteous running to it are exalted.
11 Бай адәм мал-дуниясини «мустәһкәм шәһирим» дәп биләр; Нәзиридә өзини сақлайдиған егиз сепилдәк турар.
The wealth of a rich man is a strong city; and its glory casts a broad shadow.
12 Битчит болуштин авал, көңүлгә тәкәббурлуқ келәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.
Before ruin a man's heart is exalted, and before honor it is humble.
13 Сөзни аңлимай туруп, алдирап җавап бәргән, Ахмақлиғини көрситип өзини хиҗаләттә қалдурур.
Whoso answers a word before he hears [a cause], it is folly and reproach to him.
14 Тәндики ағриқ азавиға адәмниң өз роһи бәрдашлиқ бәргүзәр; Бирақ роһи сунған болса уни ким көтирәр?
A wise servant calms a man's anger; but who can endure a faint-hearted man?
15 Йорутулғанниң қәлби билимгә еришмәктә, Ақиланиниң қулақлири билимни издимәктә.
The heart of the sensible [man] purchases discretion; and the ears of the wise seek understanding.
16 Соғат өз егисигә ишикни дағдам ечип берәр; Уни чоң әрбаблар алдиға йәткүзәр.
A man's gift enlarges him, and seats him among princes.
17 Дәва қилғанда, авал сөзлигүчиниң сөзлири орунлуқ көрүнәр; Лекин қарши тәрәп соал қоюп ишни сүрүштүрәр.
A righteous man accuses himself at the beginning of his speech, but when he has entered upon the attack, the adversary is reproved.
18 Чәк ташлаш җедәлләрни түгитәр; Ғоҗиларниң арисидики ишниму һәл қилар.
A silent [man] quells strifes, and determines between great powers.
19 Рәнҗигән қериндашниң көңлини елиш мустәһкәм шәһәрни елиштинму тәс; Җедәл-маҗира қорғанниң тақақ-балдақлириға охшаштур.
A brother helped by a brother is as a strong and high city; and is [as] strong as a [well]-founded palace.
20 Адәм [дурус] сөзлигәнлигидин қосиғи тоқ болар; Өз көңлидин чиққан сөзлиридин мол һосул алар.
A man fills his belly with the fruits of his mouth; and he shall be satisfied with the fruits of his lips.
21 Һаят-мамат тилниң илкидидур; Кимки униң тәсирини әтиварлиса униң мевисидин йәр.
Life and death are in the power of the tongue; and they that rule it shall eat the fruits thereof.
22 Хотунни таллап алған киши яхшилиқ тапиду, У Пәрвәрдигарниң мәрһимитигә еришкән болиду.
He that has found a good wife has found favours, and has received gladness from God. [He that puts away a good wife, puts away a good thing, and he that keeps an adulteress is foolish and ungodly.]
23 Мискинләр пәс авазда йелинип сөзләр; Бай болса қопаллиқ билән җавап берәр.
24 Достни көп тутқан киши харап болар; Лекин қериндаштинму йеқин бағланған бир дост бардур.
