Пәнд-несиһәтләр 10
1 Падиша Сулайманниң пәнд-несиһәтлири: — Дана оғул атисини шат қилар; Әқилсиз оғул анисини қайғу-һәсрәткә салар.
The proverbs of Solomon: A wise son brings joy to his father, but a foolish son grief to his mother.
2 Һарам байлиқларниң һеч пайдиси болмас; Һәққанийәт инсанни өлүмдин қутулдурар.
Ill-gotten treasures profit nothing, but righteousness brings deliverance from death.
3 Пәрвәрдигар һәққаний адәмниң җенини ач қоймас; Лекин у қәбиһләрниң нәпсини боғуп қояр.
The LORD does not let the righteous go hungry, but He denies the craving of the wicked.
4 Һорунлуқ кишини гадай қилар; Ишчанлиқ болса баяшат қилар.
Idle hands make one poor, but diligent hands bring wealth.
5 Язда һосулни жиғивалғучи — дана оғулдур; Лекин орма вақтида ухлап ятқучи — хиҗаләткә қалдуридиған оғулдур.
He who gathers in summer is a wise son, but he who sleeps during harvest is a disgraceful son.
6 Бәрикәт һәққаний адәмниң бешиға чүшәр; Амма зораванлиқ яманларниң ағзиға урар.
Blessings are on the head of the righteous, but the mouth of the wicked conceals violence.
7 Һәққаний адәмниң ядикари мубарәктур; Яманларниң нами болса, сесиқ қалар.
The memory of the righteous is a blessing, but the name of the wicked will rot.
8 Дана адәм йолйоруқ-несиһәтләрни қобул қилар; Кот-кот, надан киши өз айиғи билән путлишар.
A wise heart will receive commandments, but foolish lips will come to ruin.
9 Ғубарсиз жүргән кишиниң жүрүш-туруши турақлиқтур, Йоллирини әгир қилғанниң кири ахири ашкарилиниду.
He who walks in integrity walks securely, but he who perverts his ways will be found out.
10 Көз ишаритини қилип жүридиғанлар адәмни дағда қалдурар; Кот-кот, надан киши өз айиғи билән путлишар.
He who winks the eye causes grief, and foolish lips will come to ruin.
11 Һәққаний адәмниң ағзи һаятлиқ булиқидур, Амма зораванлиқ яманниң ағзиға урар.
The mouth of the righteous is a fountain of life, but the mouth of the wicked conceals violence.
12 Өчмәнлик җедәл қозғар; Меһир-муһәббәт һәммә гуналарни япар.
Hatred stirs up dissension, but love covers all transgressions.
13 Әқил-идрақлик адәмниң ағзидин даналиқ тепилар; Әқилсизниң дүмбисигә палақ тегәр.
Wisdom is found on the lips of the discerning, but a rod is for the back of him who lacks judgment.
14 Дана адәмләр билимләрни зиядә топлар; Лекин ахмақниң ағзи уни һалакәткә йеқинлаштурар.
The wise store up knowledge, but the mouth of the fool invites destruction.
15 Мал-дуниялири гоя мәзмут шәһәрдәк байниң капалитидур; Мискинни һалак қилидиған иш дәл униң намратлиғидур.
The wealth of the rich man is his fortified city, but poverty is the ruin of the poor.
16 Һәққанийларниң әҗирлири җанға җан қошар, Қәбиһләрниң һосули гунанила көпәйтиштур.
The labor of the righteous leads to life, but the gain of the wicked brings punishment.
17 Несиһәтни аңлап уни сақлиғучи һаятлиқ йолиға маңар; Тәнбиһләрни рәт қилған киши йолдин азғанлардур.
Whoever heeds instruction is on the path to life, but he who ignores reproof goes astray.
18 Адавәт сақлиған киши ялған сөзлимәй қалмас; Төһмәт чаплиғанлар ахмақтур.
The one who conceals hatred has lying lips, and whoever spreads slander is a fool.
19 Гәп көп болуп кәтсә, гунадин халий болмас, Лекин ағзиға егә болған әқиллиқтур.
When words are many, sin is unavoidable, but he who restrains his lips is wise.
20 Һәққаний адәмниң сөзи худди сап күмүч; Яманниң ойлири толиму әрзимәстур.
The tongue of the righteous is choice silver, but the heart of the wicked has little worth.
21 Һәққаний адәмниң сөзлири нурғун кишини қувәтләр; Ахмақлар әқли кәмлигидин өләр.
The lips of the righteous feed many, but fools die for lack of judgment.
22 Пәрвәрдигарниң ата қилған бәрикити адәмни дөләтмән қилар; У бәрикитигә һеч бир җапа-мушәққәт қошмас.
The blessing of the LORD enriches, and He adds no sorrow to it.
23 Ахмақ қәбиһликни тамашә дәп биләр; Амма даналиқ йорутулған кишиниң [хурсәнлигидур].
The fool delights in shameful conduct, but a man of understanding has wisdom.
24 Яман киши немидин қорқса шуниңға учрар; Һәққаний адәмниң арзуси әмәлгә ашурулар.
What the wicked man dreads will overtake him, but the desire of the righteous will be granted.
25 Яман адәм қуюндәк өтүп йоқар; Лекин һәққаний адәм мәңгүлүк һулдәктур.
When the whirlwind passes, the wicked are no more, but the righteous are secure forever.
26 Адәм аччиқ су жутувалғандәк, Көзигә ис-түтәк кирип кәткәндәк, Һорун адәмни ишқа әвәткәнму шундақ болар.
Like vinegar to the teeth and smoke to the eyes, so is the slacker to those who send him.
27 Пәрвәрдигардин әйминиш өмүрни узун қилар, Яманниң өмри қисқартилар.
The fear of the LORD prolongs life, but the years of the wicked will be cut short.
28 Һәққаний адәмниң үмүти хурсәнлик елип келәр; Лекин рәзилниң күткини йоққа чиқар.
The hope of the righteous is joy, but the expectations of the wicked will perish.
29 Пәрвәрдигарниң йоли дурус яшаватқанларға башпанаһдур; Қәбиһлик қилғучиларға болса һалакәттур.
The way of the LORD is a refuge to the upright, but destruction awaits those who do evil.
30 Һәққанийларниң орни мустәһкәмдур; Яманлар зиминда узун турмас.
The righteous will never be shaken, but the wicked will not inhabit the land.
31 Һәққаний адәмниң ағзидин даналиқ чиқар; Лекин шумлуқ тил кесип ташлинар.
The mouth of the righteous brings forth wisdom, but a perverse tongue will be cut out.
32 Һәққаний адәмниң сөзи кишигә мок хушяқар; Яман адәмниң ағзидин шумлуқ чиқар.
The lips of the righteous know what is fitting, but the mouth of the wicked is perverse.
