Луқа 6
1 Иккинчи «муһим шабат күни», у буғдайлиқлардин өтүп кетивататти. Униң мухлислири башақларни үзүвелип, алиқинида угулап йәватататти.
Екхвар дэ суббота джялас Исусо сиклярнэнца маляґа, а сиклярнэ сщинэнас див, розкхосэнас вастэнца тай ханас ворзо.
2 Лекин буни көргән бәзи Пәрисийләр уларға: — Силәр немишкә шабат күни Тәвратта чәкләнгән ишни қилисиләр? — дейишти.
Койсавэ фарисеендар пхэндэ Лэсти: — Сости тумэ терэн кода, со нащи тэ терэ дэ суббота?
3 Әйса уларға җававән: — Силәр һәтта Давут [пәйғәмбәр] вә униң һәмраһлириниң ач қалғанда немә қилғанлиғини [муқәддәс язмилардин] оқумиғанмусиләр?
Исусо пхэнда лэнди: — Тумэ со, на динэнас, со терда Давидо, кала вов тай лэхкэрэ мануша ачиле бокхалэ?
4 Демәк, у Худаниң өйигә кирип, [Худаға] аталған, [Тәвратта] каһинлардин башқа һәр қандақ адәмниң йейеши чәкләнгән «тәқдим нанлар»ни [сорап] елип йегән вә һәмраһлириғиму бәргән — дәп җавап бәрди.
Вов заджиля дэ Дэвликуно Цэр, лиля мандро, свэнтисардо Дэвлэсти. Вов еджино лэ халя тай дэня пэхкэрэ манушэнди. А кодэва мандро нащи никасти сля тэ ха, кици рашаенди.
5 Ахирида у уларға: — Инсаноғли шабат күниниңму Егисидур, — деди.
Тунчи Исусо пхэнда лэнди: — Чяво Манушыкано исин субботакоро Хулай.
6 Йәнә бир шабат күни шундақ болдики, у синагогқа кирип тәлим беривататти. Синагогта оң қоли йигиләп кәткән бир адәм бар еди.
Дэ авэр суббота Исусо заджиля дэ синагога тай ачиля тэ сиклярэ. Котэ сля екх мануш, савэстэ чячё васт сля шуко.
7 Әнди Тәврат устазлири билән Пәрисийләр униң үстидин әрз қилғидәк бирәр ишни издәп тапайли дәп, униң шабат күниму кесәл сақайтидиған-сақайтмайдиғанлиғини пайлап жүрүшәтти.
Сиклимаря пав Упхэнима тай фарисея дыкхэнас пала Исусо, чи састярэла Вов дэ суббота, соб тэ дошарэ Лэ.
8 Бирақ Әйса уларниң көңлидикини билип, қоли йигиләп кәткән адәмгә: — Орнуңдин тур, оттуриға чиққин! — девиди, һелиқи адәм орнидин қопуп шу йәрдә турди.
Нэ Вов джянэлас лэнгоро гындо тай пхэнда манушэсти шукэ вастэґа: — Вщи тай выджя машкар! Мануш подлиляпэ тай ачиля машкар.
9 Андин Әйса уларға: — Силәрдин сорап бақайчу, Тәвратқа уйғун болғини шабат күни яхшилиқ қилишму, яки яманлиқ қилишму? Җанни қутқузушму яки җанға замин болушму? — дәп сориди.
Тунчи Исусо пхэнда лэнди: — Пхучяв тумэн: трэбуни дэ суббота тэ терэ лачимо чи бибахт? Тэ фирисарэ води чи тэ мулярэ?
10 Әтрапидикиләрниң һәммисигә нәзәр салғандин кейин, у һелиқи адәмгә: — Қолуңни узат, — деди. У шундақ қилиши биләнла қоли әслигә кәлтүрүлүп иккинчи қолиға охшаш болди.
Тунчи Вов подыкхля пэ всавэрэн тай пхэнда манушэсти: — Процырдэ тиро васт! Вов стерда кади, и васт ачиля састо.
11 Лекин улар ғәзәптин һошини йоқитип, Әйсаға қандақ тақабил туруш тоғрисида мәслиһәтлишишкә башлиди.
Вонэ фартэ мижыле тай ачиле тэ дэдумэ екх екхэґа, со лэнди тэ терэ Исусоґа.
12 Шу күнләрдә шундақ болдики, у дуа қилишқа таққа чиқти вә у йәрдә Худаға кечичә дуа қилди.
Дэ кодэлэн дивэн Исусо джиля пэ плай тэ мангэпэ тай мангляпэ Дэвлэсти котэ всавири рят.
13 Таң атқанда, мухлислирини алдиға чақирип, уларниң ичидин он иккиләнни таллап, уларни расул дәп атиди.
Кала авиля диво, Исусо акхарда Пэхкэрэн сиклярнэн тай вытидэня лэндар дэшудуен, савэнди дэня лав «апостолуря»:
14 Улар: Симон (Әйса уни Петрус дәпму атиған) вә униң иниси Андирияс; Яқуп вә Юһанна, Филип вә Бартоломай,
Симоно, савэ акхарэнас Пётро, лэхкоро пхрал Андреи, Иаково, Иоанно, Филиппо, Варфоломеи,
15 Матта вә Томас, Алфайниң оғли Яқуп вә милләтпәрвәр дәп аталған Симон,
Матфеи, Фома, Иаково Алфеехкоро, Симоно, пэ савэ пхэнэнас «Зилото»,
16 Яқупниң оғли Йәһуда вә кейин униңға сатқунлуқ қилған Йәһуда Ишқарийотлар еди.
Иуда Иаковохкоро тай Иуда Искариото, саво ачиля здымареґа.
17 Әйса [расуллири] билән тағдин чүшүп, бир түзләңликтә туратти. Шу йәрдә нурғун мухлислири һәмдә пүткүл Йәһудийә өлкисидин вә Йерусалимдин, Тур вә Зидон шәһәрлиригә қарайдиған деңиз бойидики жутлардин топ-топ кишиләр жиғилишти. Улар униң тәлимлирини аңлаш вә кесәллиригә шипалиқ издәш үчүн кәлгән еди.
Тунчи Исусо змукляпэ лэнца плаестар пэ маля. Паша Лэстэ стидэняпэ фартэ бут манушэн: Лэхкэрэ сиклярнэ, мануша всавиря Иудеятар тай Ерусалимостар, кади ж Тиростар тай Сидоностар, форонэндар, савэ ачен паша море.
18 Напак роһлардин азапланғанларму шипалиқ тепишти.
Вонэ авиле тэ шунэ Лэхкэрэ лава тай тэ састярэпэ пэхкэрэ дукхэндар. Тай мануша, савэн марэнас нажужэ, састярэнаспэ.
19 Бу топ-топ адәмләрниң һәммиси қоллирини униңға тәккүзүвелишқа интиләтти; чүнки күч-қудрәт униң вуҗудидин чиқип уларниң һәммисигә шипалиқ беривататти.
Всавэрэ вонэ камле тэ лэпэ Исусостэ, колэсти со Лэстар выджялас бари зор тай састярэлас манушэн.
20 Шуниң билән у бешини көтирип мухлислириға қарап мундақ деди: — «Мубарәк, әй йоқсуллар! Чүнки Худаниң падишалиғи силәрниңкидур.
Тунчи Исусо подыкхля пэ Пэхкэрэн сиклярнэн тай пхэнда: — Бахталэ тумэ, чёрорэ! Тумаро исин Тхагаримо Дэвлэхкоро.
21 Мубарәк, әй һазир ач қалғанлар! Чүнки силәр толуқ тоюнисиләр. Мубарәк, әй жиғлаватқанлар! Чүнки күлидиған болисиләр.
Бахталэ тумэ, бокхалэ акана! Тумэ авэна чялярдэ. Бахталэ, савэ ровэн акана! Тумэ авэна тэ лошавэ.
22 Кишиләр Инсаноғлиниң вәҗидин силәрдин нәпрәтләнсә, силәрни өзлиридин чәткә қақса, силәргә төһмәт-һақарәт қилса, намиңларни рәзил дәп қарғиса, силәргә мубарәк!
Бахталэ тумэ, кала мануша тумэн на камэна, кала авэна тэ вытрадэ тумэн, тэ кошэ тумаро лав, тэ пхэнэ пэ тумэн налаче лава пала Чявэ Манушыканэ.
23 Шу күни шатлинип тәнтәнә қилип сәкрәңлар. Чүнки мана, әрштә болған инъамиңлар зордур. Чүнки уларниң ата-бовилири [бурунқи] пәйғәмбәрләргиму охшаш ишларни қилған.
Кадики ж теренас англунаренца и дада кадэлэ манушэнгэрэ! Лошавэн тунчи тай хукэн лошатар! Бари цимин потинэна тумэнди пэ упралима.
24 — Лекин һалиңларға вай, әй байлар! Чүнки силәр аллиқачан раһәт-парағитиңларға егә болдуңлар!
Нэ бида тумэнди, барвалэ! Тумэ катэ ужэ чялиле джювимаґа.
25 Һалиңларға вай, әй қарни тоюнғанлар! Чүнки силәр ач қалисиләр. Һалиңларға вай, әй күлүватқанлар! Чүнки һаза тутуп жиғлайсиләр.
Бида тумэнди, чялэ! Тумэ авэна бокхалэ. Бида тумэнди, ко асалпэ акана! Тумэ авэна тэ ровэ и ваздэна типимо дэ грыжа.
26 Һәммәйлән силәрни яхши дегәндә, һалиңларға вай! Чүнки уларниң ата-бовилириму [бурунқи] сахта пәйғәмбәрләргә шундақ қилған».
Бида тумэнди, кала авэна тэ ашарэ тумэн всавэрэ мануша! Колэсти со лэнгэрэ дада кади ж ашарэнас хохавнэн англунарен.
27 — Бирақ маңа қулақ салған силәргә шуни ейтип қояйки, дүшмәнлириңларға меһир-муһәббәт көрситиңлар; силәргә өч болғанларға яхшилиқ қилиңлар.
Тумэнди, ко шунэн, Мэ пхэнав: камэн тумарэн врыжымашэн. Терэн лачимо кодэлэнди, ко тумэн на камэн.
28 Силәрни қарғиғанларға бәхит тиләңлар; силәргә яман муамилидә болғанларғиму дуа қилиңлар.
Пхэнэн бахталэ лава кодэлэнди, савэ придэн тумэн мрая. Мангэн Дэвлэ пала кодэлэн, ко акошэл тумэн.
29 Бириси мәңзиңгә урса, иккинчи мәңзиңниму тутуп бәр; бириси чапиниңни еливалимән десә, көйнигиңниму айимай бәргин.
Ко дэла палма тут пав екх чямни, бандяр лэсти авэр. Ко залэл тутар упралуни їда, дэ лэсти тэ отлэ и гад тиро.
30 Бириси сәндин бир немә тилисә, униңға бәргин. Бириси сениң бирәр нәрсәңни елип кәтсә, уни қайтуруп беришни сорима.
Всавэрэнди, ко мангэл тутэ, дэ. Кодэлэстар, ко отлэл тутар, на манг павпалэ.
31 Башқиларниң өзүңларға қандақ муамилә қилишини үмүт қилсаңлар, силәрму уларға шундақ муамилә қилиңлар.
Сар тумэ камэн, соб тумэнди тэ терэн мануша, кади и тумэ терэн лэнди.
32 Әгәр силәр өзүңларни яхши көргәнләргила меһир-муһәббәт көрсәтсәңлар, ундақда силәрдә немә шапаәт болсун? Чүнки һәтта гунакарларму өзини яхши көргәнләргә меһир-муһәббәт көрситидиғу.
Кала камэн кици кодэлэн, ко камэл тумэн, пала со тумэн тэ ашарэ? Кади ж мануша дэ бэзима камэн кодэлэн, ко лэн камэл.
33 Әгәр силәр өзүңларға яхшилиқ қилғанларғила яхшилиқ қилсаңлар, ундақта силәрдә немә шапаәт болсун? Чүнки һәтта гунакарларму шундақ қилидиғу!
Кала терэн лачимо кодэлэнди, ко тумэнди терэл лачимо, пала со тумэн тэ ашарэ? Мануша дэ бэзима кади ж терэн.
34 Әгәр силәр қәризни «чоқум қайтуруп бериду» дәп ойлиғанларға бәрсәңлар, ундақта силәрдә немә шапаәт болсун? Чүнки һәтта гунакарларму әйнән қайтуруп алимиз дәп башқа гунакарларға қәриз беридиғу!
Кала дэн ловэ дэ вуджилима кодэлэнди, кастар думисарэн тэ лэ павпалэ, тунчи пала со тумэн тэ ашарэ? Мануша дэ бэзима кади ж залэн кодэлэнди, кастар думисарэн тэ лэ павпалэ.
35 Лекин силәр болсаңлар, дүшминиңларғиму меһир-муһәббәт көрситиңлар, яхшилиқ қилиңлар, башқиларға өтнә бериңлар вә «Улар бизгә бернемә қайтуриду» дәп ойлимаңлар. Шу чағда, инъамиңлар зор болиду вә силәр Һәммидин Алий Болғучиниң пәрзәнтлири болисиләр. Чүнки у тузкорларға вә рәзилләргиму меһриванлиқ қилиду.
Нэ тумэ камэн тумарэн врыжымашэн, терэн лачимо лэнди, залэн дэ вуджилима тай на дожутярэн, со тумэнди отдэна павпалэ. Тунчи бари цимин тумэнди потинэна. Тумэ авэна Барэдэрэхкэрэ чявэнца, колэсти со Вов терэл лачимо и налаченди, и мижэнди.
36 Атаңлар меһриван болғинидәк силәрму меһриван болуңлар.
Сар ковло їло тумарэ Дадэстэ, кади тумэ ковлисарэн тумарэ їлэ манушэндэ.
37 — Башқиларниң үстидин һөкүм қилип жүрмәңлар. Болмиса, силәр [Худаниң] һөкүмигә учрайсиләр. Башқиларни гунаға бекитмәңлар вә силәрму гунаға бекитилмәйсиләр. Башқиларни кәчүрүңлар вә силәрму кәчүрүм қилинисиләр.
На сундисарэн, тай еджинэ на авэна сундисардэ. На дошарэн, тай тумэн на дошарэна. Эртисарэн, тай тумэнди авэла эртисардо.
38 Бериңлар вә силәргиму берилиду — һәтта чоң өлчигүчкә лиқ чиңдап, силкип толдурулуп үстидин тешип чүшкидәк дәриҗидә қойнуңларға төкүп берилиду. Силәр башқиларға қандақ өлчәм билән өлчәп бәрсәңлар, силәргиму шундақ өлчәм билән өлчәп берилиду.
Дэнтэ, и тумэнди дэлапэ. Дэлапэ дэ бэрг тумэнди пхэрдо, кади чувэлапэ, со авэла прытасавдо и авэла тэ вычувэпэ аври. Сар тумэ дэна, кади и тумэнди дэно авэла.
39 Андин у уларға тәмсил ейтип мундақ деди: — Қариғу қариғуни йетиләп маңаламду? Ундақ қилса, һәр иккиси орәккә чүшүп кәтмәмду?
Тунчи Исусо пхэнда кацави дума: — Чи лиджяла коро корэ? Чи на пэрэна вонэ лэдуй?
40 Мухлис устазидин үстүн турмайду; лекин такамуллаштурулғини устазиға охшаш болиду.
Сиклярно на барэдэр сиклимарестар, нэ сар высиклёлапэ, авэла, сар сиклимари.
41 Әнди немә үчүн бурадириңниң көзидики қилни көрүп, өз көзүңдики лимни байқалмайсән?!
Со ту дыкхэх сулуморы дэ якха тирэ пхралэстэ, нэ дэ пэхкиря якха баро кашт на дыкхэх?
42 Сән қандақму өз көзүңдә турған лимни көрмәй туруп бурадириңға: «Қени, көзүңдики қилни еливетәй!» дейәләйсән?! Әй сахтипәз! Авал өзүңниң көзидики лимни еливәт, андин ениқ көрүп, бурадириңниң көзидики қилни еливетәләйсән.
Сар пхэнэґа тирэ пхралэсти: «Пхрала, дэ, вылава сулуморы тиря якхатар!» — кала ту дэ пэхкиря якха баро кашт на дыкхэх? Домуенгоро, англал вылэ кашт тиря якхатар, тунчи мишто дыкхэґа, сар тэ вылэ сулуморы якхатар тирэ пхралэстэ.
43 Чүнки һеч қандақ яхши дәрәқ яман мевә бәрмәйду, һеч қандақ яман дәрәқму яхши мевә бәрмәйду.
Лачё кашт на анэл цэрно барило. А цэрно кашт на анэл лачё барило.
44 Һәр қандақ дәрәқни бәргән мевисидин пәриқ әткили болиду. Чүнки тикәндин әнҗирни үзгили болмас, янтақтин үзүм үзгили болмас.
Пав барило уджянэлпэ кашт. На стидэн инжыро пусанэ рандендар, на стидэн виноградо пусанэ чярендар.
45 Яхши адәм қәлбидики яхшилиқ ғәзнисидин яхшилиқ чиқириду; рәзил адәм қәлбидики рәзиллик ғәзнисидин рәзилликни чиқириду. Чүнки қәлб немигә толдурулған болса, еғиздин шу чиқиду.
Лачё мануш вылэл лачимо мищимастар, саво исин лэстэ дэ їлэ. Налачё мануш вылэл пэхкэрэ їлэстар бибахт. Кода, со пхэрдо дэ їлэ, выджял чибатар манушэстэ.
46 — Силәр немишкә мени «Рәб! Рәб!» дәйсиләр-ю, бирақ силәргә ейтқанлиримға әмәл қилмайсиләр?
Со тумэ акхарэн Ман: «Рае! Рае!» — а на терэн, сар Мэ тумэнди пхэнав?
47 Әмисә, мениң алдимға келип, сөзлиримни аңлап әмәл қилған һәр кимниң кимгә охшиғанлиғини силәргә көрситип берәй.
Мэ пхэнава тумэнди, пэ кастэ счувэлпэ мануш, саво авэл Мандэ, ашунэл, со Мэ пхэнав, и терэл кода.
48 У худди чоңқур колап, улини қорам ташниң үстигә селип өй салған кишигә охшайду. Кәлкүн кәлгәндә, су еқими у өйниң үстигә зәрб билән урулғини билән, уни мидир-сидир қилалмиди, чүнки у пухта селинған.
Вов — сар кодэва мануш, саво выґанавда пхув ды барэн и ваздэня пэхкоро цэр пэ баруно фундаменто. Кала дэня пэ цэр баро пани лэнятар, вов на аравда цэр, колэсти со вов сля мишто стердо.
49 Лекин сөзлиримни аңлап туруп, әмәл қилмайдиған киши болса, қуруқ йәрниң үстигә улсиз өй салған кишигә охшайду. [Кәлкүн] еқими шу өйниң үстигә урулуши билән у өрүлүп кәтти; униң өрүлүши интайин дәһшәтлик болди!
Мануш, саво шунэл Муро лав, нэ на джювэл пав лэ, счувэлпэ пэ манушэ, саво ваздэня цэр пэ пхуя. Тунчи дэня пэ цэр баро пани лэнятар, екхатар аравда кодэва цэр и фартэ розмарда лэ.
