Яритилиш 31
1 Амма Яқуп Лабанниң оғуллириниң: — Яқуп атимизниң пүтүн мал-мүлкини елип кәтти; униң еришкән бу дөлити атимизниң тәәллуқатидин кәлгән, дегинини аңлап қалди.
雅各聽見拉班的兒子們有話說：「雅各把我們父親所有的都奪了去，並藉着我們父親的，得了這一切的榮耀。」
2 Яқуп Лабанниң чирайиға қаривиди, мана, у өзигә бурунқидәк хуш пеил болмиди.
雅各見拉班的氣色向他不如從前了。
3 Бу чағда, Пәрвәрдигар Яқупқа: — Сән ата-бовилириңниң зиминиға, өз уруқ-туққанлириңниң қешиға қайтип кәткин. Мән сениң билән биллә болимән, — деди.
耶和華對雅各說：「你要回你祖、你父之地，到你親族那裏去，我必與你同在。」
4 Шуниң үчүн Яқуп адәм әвәтип, Раһилә вә Леяһни өз падиси турған көкләмгә чақирип келип
雅各就打發人，叫拉結和利亞到田野羊群那裏來，
5 уларға мундақ деди: — Мән атаңларниң чирайиға қарисам маңа бурунқидәк хуш пеил болмиди; амма атамниң Худаси мән билән биллә болуп кәлди.
對她們說：「我看你們父親的氣色向我不如從前了；但我父親的上帝向來與我同在。
6 Күчүмниң йетишичә атаңларға ишләп бәргиним силәргә аян;
你們也知道，我盡了我的力量服事你們的父親。
7 һалбуки, атаңлар мени ахмақ қилип, һәққимни он қетим өзгәртти; лекин Худа униң маңа зиян йәткүзүшигә йол қоймиди.
你們的父親欺哄我，十次改了我的工價；然而上帝不容他害我。
8 Әгәр у: «Ала-чипар қозилар һәққиң болиду», десә, барлиқ падилар ала-чипар қозилиғили турди. У: «Тағил қозилар һәққиң болсун», десә, барлиқ падилар тағил қозилиғили турди.
他若說：『有點的歸你作工價』，羊群所生的都有點；他若說：『有紋的歸你作工價』，羊群所生的都有紋。
9 Бу тәриқидә Худа атаңларниң маллирини тартивелип, маңа бәрди.
這樣，上帝把你們父親的牲畜奪來賜給我了。
10 Падилар күйлигән вақитта мән бир қетим чүшүмдә бешимни көтирип шуни көрдумки, мана, малларниң үстигә җүплишишкә етилған қочқар-текиләрниң һәммиси тағил яки ала-чипар еди.
羊配合的時候，我夢中舉目一看，見跳母羊的公羊都是有紋的、有點的、有花斑的。
11 Андин Худаниң Пәриштиси чүшүмдә маңа: «Әй Яқуп», девиди, мән җавап берип: «Мана мән», дедим.
上帝的使者在那夢中呼叫我說：『雅各。』我說：『我在這裏。』
12 У маңа: — «Әнди бешиңни көтирип қариғин; мана малларниң үстигә җүплишишкә етилған қочқар-текиләрниң һәммиси тағил вә ала-чипардур; чүнки Мән Лабанниң саңа қилғининиң һәммисини көрдүм.
他說：『你舉目觀看，跳母羊的公羊都是有紋的、有點的、有花斑的；凡拉班向你所做的，我都看見了。
13 Мән Бәйт-Әлдә [саңа көрүнгән] Тәңридурмән. Сән шу йәрдә түврүкни мәсиһләп, Маңа қәсәм ичтиң. Әнди сән орниңдин туруп, бу зиминдин чиқип, уруқ-туққанлириңниң зиминиға янғин» деди.
我是伯特利的上帝；你在那裏用油澆過柱子，向我許過願。現今你起來，離開這地，回你本地去吧！』」
14 Раһилә вә Леяһ униңға җавап берип: — Атимизниң өйидә бизгә тегишлик несивә яки мирас қалмиғанму?
拉結和利亞回答雅各說：「在我們父親的家裏還有我們可得的分嗎？還有我們的產業嗎？
15 Биз дәрвәқә униңға ят адәм һесаплинип қалғанму?! У бизни сетивәтти, тойлуғимизниму пүтүнләй йәп кәтти!
我們不是被他當作外人嗎？因為他賣了我們，吞了我們的價值。
16 Шундақ болғандин кейин, Худа Атимиздин саңа елип бәргән барлиқ дөләт биз билән балилиримизниңкидур. Әнди Худа саңа немә дегән болса, шуни қилғин, — деди.
上帝從我們父親所奪出來的一切財物，那就是我們和我們孩子們的。現今凡上帝所吩咐你的，你只管去行吧！」
17 Шуниң билән Яқуп орнидин туруп, балилири вә аяллирини төгиләргә миндуруп, еришкән барлиқ маллири вә барлиқ тәәллуқатини, йәни Падан-Арамда тапқан тәәллуқатлирини елип, атиси Исһақниң йениға беришқа Қанаан зиминиға қарап йол алди.
雅各起來，使他的兒子和妻子都騎上駱駝，
又帶着他在巴旦‧亞蘭所得的一切牲畜和財物，往迦南地、他父親以撒那裏去了。
19 Лабан болса қойлирини қирқиғили кәткән еди; Раһилә өз атисиға тәвә «өй бутлири»ни оғрилап еливалди.
當時拉班剪羊毛去了，拉結偷了他父親家中的神像。
20 Яқуп арамий Лабанға өз қешидин оғрилиқчә қечип кетидиғанлиғини уқтурмай уни алдап қойған еди.
雅各背着亞蘭人拉班偷走了，並不告訴他，
21 У бар-йоқини елип қечип кәтти; у дәриядин өтүп Гилеад теғи тәрәпкә қарап йол алди.
就帶着所有的逃跑。他起身過大河，面向基列山行去。
22 Үчинчи күни, Лабанға Яқупниң қачқини тоғрисида хәвәр йәтти.
到第三日，有人告訴拉班，雅各逃跑了。
23 У өз туққанлирини елип, йәттә күнлүк йолғичә кәйнидин қоғлап берип, Гилеад теғида униңға йетишти.
拉班帶領他的眾弟兄去追趕，追了七日，在基列山就追上了。
24 Лекин кечиси Худа арамий Лабанниң чүшигә кирип униңға: «Сән һези бол, Яқупқа я ақ я көк демә!» деди.
夜間，上帝到亞蘭人拉班那裏，在夢中對他說：「你要小心，不可與雅各說好說歹。」
25 Лабан Яқупқа йетишип барғанда, Яқуп чедирини тағниң үстигә тикгән еди. Лабанму туққанлири билән Гилеад теғиниң үстидә чедир тикти.
拉班追上雅各。雅各在山上支搭帳棚；拉班和他的眾弟兄也在基列山上支搭帳棚。
26 Лабан Яқупқа: — Бу немә қилғиниң? Сән мени алдап, қизлиримни урушта алған олҗидәк елип кәттиң?
拉班對雅各說：「你做的是甚麼事呢？你背着我偷走了，又把我的女兒們帶了去，如同用刀劍擄去的一般。
27 Немишкә йошурун қачисән, маңа хәвәр бәрмәй мәндин оғрилиқчә кәттиң? Маңа дегән болсаң мән хошал-хурамлиқ билән ғәзәл оқуп, дап вә чаң челип, сени узитип қоймамтим?
你為甚麼暗暗地逃跑，偷着走，並不告訴我，叫我可以歡樂、唱歌、擊鼓、彈琴地送你回去？
28 Шундақ қилип сән маңа өз оғуллирим вә қизлиримни сөйүп узитип қоюш пурситиниму бәрмидиң. Бу ишта ахмақлиқ қилдиң.
又不容我與外孫和女兒親嘴？你所行的真是愚昧！
29 Силәргә зиян-зәхмәт йәткүзүш қолумдин келәтти; лекин түнүгүн кечә атаңниң Худаси маңа сөз қилип: «Һези бол, Яқупқа я ақ я көк демә» деди.
我手中原有能力害你，只是你父親的上帝昨夜對我說：『你要小心，不可與雅各說好說歹。』
30 Хош, сән атаңниң өйини толиму сеғинғиниң үчүн кәтмәй қоймайсән; лекин немишкә йәнә мениң бутлиримни оғрилидиң? — деди.
現在你雖然想你父家，不得不去，為甚麼又偷了我的神像呢？」
31 Яқуп Лабанға җавап берип: — Мән қорқуп қачтим; чүнки сени қизлирини мәндин мәҗбурий тартиваламдикин, дедим.
雅各回答拉班說：「恐怕你把你的女兒從我奪去，所以我逃跑。
32 Әнди бутлириңға кәлсәк, улар кимдин чиқса шу тирик қалмайду! Қериндашлиримиз алдида мәндин қандақла немәңни тонувалсаң, уни елип кәт, — деди. Һалбуки, Яқупниң Раһиләниң бутларни оғрилап кәлгинидин хәвири йоқ еди.
至於你的神像，你在誰那裏搜出來，就不容誰存活。當着我們的眾弟兄，你認一認，在我這裏有甚麼東西是你的，就拿去。」原來雅各不知道拉結偷了那些神像。
33 Лабан алди билән Яқупниң чедириға кирип, андин Леяһниң чедири һәм икки дедәкниң чедирлириға кирип ахтуруп һеч немә тапалмиди. Леяһниң чедиридин чиқип, Раһиләниң чедириға кирди.
拉班進了雅各、利亞，並兩個使女的帳棚，都沒有搜出來，就從利亞的帳棚出來，進了拉結的帳棚。
34 Раһилә болса өй бутлирини елип, буларни төгиниң чоминиң ичигә тиқип қоюп, үстидә олтиривалған еди. Лабан пүткүл чедирини ахтуруп, һеч немә тапалмиди.
拉結已經把神像藏在駱駝的馱簍裏，便坐在上頭。拉班摸遍了那帳棚，並沒有摸着。
35 Раһилә атисиға: — Әй ғоҗам, алдиңда туралмиғиним үчүн хапа болмиғин; чүнки мән һазир аялларниң адәт мәзгилидә туруватимән, — деди. Шундақ қилип, Лабан һәммә йәрни қоймай ахтурупму, өй бутлирини тапалмиди.
拉結對她父親說：「現在我身上不便，不能在你面前起來，求我主不要生氣。」這樣，拉班搜尋神像，竟沒有搜出來。
36 Шуниң билән Яқуп аччиқлап Лабан билән җедәллишип кәтти. Яқуп Лабанға: — Сән мени кәйнимдин мунчә алдирап-тенәп қоғлап кәлгидәк мәндә немә сәһвәнлик, немә гуна бар?
雅各就發怒斥責拉班說：「我有甚麼過犯，有甚麼罪惡，你竟這樣火速地追我？
37 Сән һәммә жүк-тақлиримни ахтуруп чиқтиң, өйүңниң нәрсилиридин бирәр немә тапалидиңму? Бир немә тапқан болсаң, мениң қериндашлирим билән сениң қериндашлириңниң алдида уни қойғин, улар биз иккимизниң арисида һөкүм қилсун.
你摸遍了我一切的家具，你搜出甚麼來呢？可以放在你我弟兄面前，叫他們在你我中間辨別辨別。
38 Мән мошу жигирмә жил қешиңда турдум; һеч қачан сағлиғиң вә чиши өшкилириң бала ташливәтмиди; падилириңдин қочқарлириңни йегиним йоқ.
我在你家這二十年，你的母綿羊、母山羊沒有掉過胎。你群中的公羊，我沒有吃過；
39 Боғуветилгәнлирини қешиңға елип кәлмәй, бу зиянни өзүм толдурдум; кечиси оғриланған яки күндүзи оғриланған болсун сән уни мәндин төлитип алдиң.
被野獸撕裂的，我沒有帶來給你，是我自己賠上。無論是白日，是黑夜，被偷去的，你都向我索要。
40 Мениң күнлирим шундақ өттики, күндүзи иссиқтин, кечиси соғтин қийнилип, уйқа көзүмдин қачатти.
我白日受盡乾熱，黑夜受盡寒霜，不得合眼睡着，我常是這樣。
41 Мениң күнлирим мошу жигирмә жилда өйүңдә туруп шундақ болди; он төрт жил икки қизиң үчүн саңа хизмәт қилдим, алтә жил падаң үчүн хизмәт қилдим; униң үстигә сән иш һәққимни он қетим өзгәрттиң.
我這二十年在你家裏，為你的兩個女兒服事你十四年，為你的羊群服事你六年，你又十次改了我的工價。
42 Әгәр атамниң Худаси, йәни Ибраһимниң Худаси, йәни Исһақниң Қорқунучиси Болғанниң Өзи мән билән биллә болмиса еди, сән җәзмән мени қуруқ қол қилип қайтуруветәттиң. Лекин Худа мениң тартқан җәбир-җапалиримни, қоллиримниң мушәққитини көрүп түнүгүн кечә саңа тәнбиһ бәрди, — деди.
若不是我父親以撒所敬畏的上帝，就是亞伯拉罕的上帝與我同在，你如今必定打發我空手而去。上帝看見我的苦情和我的勞碌，就在昨夜責備你。」
43 Лабан Яқупқа җавап берип: — Бу қизлар мениң қизлирим, бу оғуллар мениң оғуллирим, бу пада болса мениң падам болиду; шундақла көз алдиңдики һәммә нәрсә миниңкидур; амма мән бүгүн бу қизлиримни вә уларниң туққан оғуллирини немә қилай?
拉班回答雅各說：「這女兒是我的女兒，這些孩子是我的孩子，這些羊群也是我的羊群；凡在你眼前的都是我的。我的女兒並她們所生的孩子，我今日能向他們做甚麼呢？
44 Қени кәл, сән билән иккимиз бир әһдә түзүшәйли, бу мән билән сениң оттуримизда гува болсун, — деди.
來吧！你我二人可以立約，作你我中間的證據。」
45 Шуниң билән Яқуп бир ташни елип өрә тикләп түврүк қилип қойди.
雅各就拿一塊石頭立作柱子，
46 Андин Яқуп қериндашлириға: — Таш жиғиңлар, — девиди, ташларни елип келип догилиди, шу йәрдә таш догисиниң йенида ғизалиништи.
又對眾弟兄說：「你們堆聚石頭。」他們就拿石頭來堆成一堆，大家便在旁邊吃喝。
47 Лабан бу догини «Йәгар-Саһадута» дәп атиди, Яқуп униңға «Галеәд» дәп ат қойди.
拉班稱那石堆為伊迦爾‧撒哈杜他，雅各卻稱那石堆為迦累得。
48 Лабан: — Бу дога бүгүн сән билән мениң оттурамда гува болсун, — деди. Шуңа бу сәвәптин догиниң нами «Галеәд» аталди.
拉班說：「今日這石堆作你我中間的證據。」因此這地方名叫迦累得，
49 У җай йәнә «Мизпаһ», дәпму аталди; чүнки Лабан йәнә: — Иккимиз бир-биримиз билән көрүшмигән вақитларда, Пәрвәрдигар сән билән мениң оттурамда қаравул болуп күзитип турсун.
又叫米斯巴，意思說：「我們彼此離別以後，願耶和華在你我中間鑒察。
50 Әгәр сән қизлиримни бозәк қилсаң, яки қизлиримниң үстигә башқа хотунларни алсаң, башқа һеч киши қешимизда һазир болмиған тәғдирдиму, мана, Худа мән билән сениң араңда гувачидур!
你若苦待我的女兒，又在我的女兒以外另娶妻，雖沒有人知道，卻有上帝在你我中間作見證。」
51 Лабан Яқупқа йәнә: — Мана, бу догиға қара, мән билән сән иккимизниң оттурисида мән тикләп қойған бу түврүккиму қара;
拉班又說：「你看我在你我中間所立的這石堆和柱子。
52 кәлгүсидә бу дога вә бу түврүкму мән яман нийәт билән бу догидин сениң тәрипиңгә өтмәслигим үчүн, сениңму нийитиңни яман қилип бу дога вә бу түврүктин өтүп мениң тәрипимгә кәлмәслигиң үчүн гувачи болсун.
這石堆作證據，這柱子也作證據。我必不過這石堆去害你；你也不可過這石堆和柱子來害我。
53 Ибраһимниң илаһи, Наһорниң илаһи вә бу иккисиниң атисиниң илаһлири аримизда һөкүм чиқарсун, — деди. Яқуп болса атиси Исһақниң Қорқунучиси Болғучи билән қәсәм қилди.
但願亞伯拉罕的上帝和拿鶴的上帝，就是他們父親的上帝，在你我中間判斷。」雅各就指着他父親以撒所敬畏的上帝起誓，
54 Андин Яқуп тағ үстидә бир қурбанлиқ сунуп, қериндашлирини өзи билән тамақлинишқа тәклип қилди. Улар һәмдәстихан олтарди вә кечиси тағда қонди.
又在山上獻祭，請眾弟兄來吃飯。他們吃了飯，便在山上住宿。
55 Әтиси таң сәһәрдә Лабан орнидин туруп, нәврилири билән қизлирини сөйүп, уларға бәхит-бәрикәт тиләп, өз өйигә раван болди.
拉班清早起來，與他外孫和女兒親嘴，給他們祝福，回往自己的地方去了。
