Һекмәт топлиғучи 10

1 Худди өлүк чивинләр әттарниң әтирини сеситиветидиғандәк, азраққинә ахмақлиқ таразида даналиқ вә иззәт-һөрмәттинму еғир тохтайду.

As moscas mortas fazem com que o óleo do perfumista produza um odor maligno; Assim, um pouco de insensatez supera a sabedoria e a honra.

2 Даналиқниң көңли оңға майил, ахмақниңки солға.

A o coração do homem sábio está à sua direita, mas o coração de um tolo à sua esquerda.

3 Ахмақ киши һәтта йолда меңиватқандиму, униң әқли кам болғачқа, у ахмақ екәнлигини һәммигә аян қилиду.

Sim, também quando o tolo caminha a propósito, sua compreensão lhe falha, e ele diz a todos que é um tolo.

4 Һөкүмдарниң саңа аччиғи кәлсә, орнуңдин истепа бәрмә; чүнки тинич-сәвричанлиқ хата-сәһвәнликтин болған зор хапилиқни тиничлитиду.

Se o espírito do governante se levantar contra você, não saia de seu lugar; pois a gentileza faz descansar grandes ofensas.

5 Қуяш астида яман бир ишни көрдумки, у һөкүмдардин чиққан бир хата иштур —

Há um mal que eu vi sob o sol, o tipo de erro que procede do governante.

6 ахмақлар жуқури мәнсәптә, шуниң билән тәң байлар пәс орунда олтириду;

A loucura é posta em grande dignidade, e os ricos se sentam em um lugar baixo.

7 мән қулларниң атқа мингәнлигини, әмирләрниң қуллардәк пиядә маңғанлиғини көрдум.

Já vi servos a cavalo e príncipes andando como servos sobre a terra.

8 Орини колиған киши униңға жиқилиши мүмкин; тамни бузған кишини илан чеқиши мүмкин;

He quem cava um poço pode cair nele; e quem quebra uma parede pode ser mordido por uma cobra.

9 ташларни йөткигән киши таш тәрипидин ярилиниши мүмкин; отун яридиған киши хәвпкә учрайду.

Whoever esculpe pedras podem ser feridas por elas. Quem quer que rache madeira pode ser ameaçado por ela.

10 Палта гал болса, бириси тиғини билимисә, палтини күчәп чепишқа тоғра келиду; бирақ даналиқ адәмни утуқ-мувәппәқийәткә ериштүриду.

Se o machado for rombo, e não se afiar a borda, é preciso usar mais força; mas a habilidade traz sucesso.

11 Илан ойнитилмай туруп, иланчини чақса, иланчиға немә пайда?

Se a serpente morde antes de ser encantada, então não há lucro para a língua do encantador.

12 Дана кишиниң сөзлири шәпқәтликтур; бирақ ахмақниң ләвлири өзини жутиду.

As palavras da boca de um homem sábio são graciosas; mas um tolo é engolido por seus próprios lábios.

13 Сөзлириниң беши ахмақлиқ, айиғи рәзил тәлвиликтур;

O início das palavras de sua boca é tolice; e o fim de sua conversa é uma loucura maliciosa.

14 амма ахмақ йәнила гәпни көпәйтиду. Бирақ һеч ким кәлгүсини билмәйду; униңдин кейинки ишларни ким униңға ейталисун?

Um tolo também multiplica as palavras. O homem não sabe o que será; e o que virá depois dele, quem poderá dizer-lhe?

15 Ахмақлар җапаси билән өзлирини упритиду; чүнки улар һәтта шәһәргә баридиған йолниму билмәйду.

O trabalho dos tolos cansa cada um deles; pois ele não sabe como ir para a cidade.

16 И зимин, падишасиң бала болса, әмирлириң сәһәрдә зияпәт өткүзсә, һалиңға вай!

Ai de você, terra, quando seu rei é uma criança, e seus príncipes comem pela manhã!

17 И зимин, падишасиң мөтивәрниң оғли болса вә әмирлириң кәйп үчүн әмәс, бәлки өзини қувәтләш үчүн мувапиқ вақтида зияпәт өткүзсә, бу сениң бәхитиң!

Feliz és tu, terra, quando teu rei é filho de nobres, e seus príncipes comem na estação devida, por força, e não por embriaguez!

18 Һорунлуқтин өйниң торуси ғулай дәп қалиду; қолларниң бошлуғидин өйдин ямғур өтиду.

Por preguiça, o telhado afunda; e através da ociosidade das mãos, a casa vaza.

19 Зияпәт күлкә үчүн тәйярлинар, шарап һаятни хуш қилар; лекин пул һәммә ишни һәл қилар!

Um banquete é feito para rir, e o vinho faz a vida feliz; e o dinheiro é a resposta para todas as coisas.

20 Падишаға ләнәт қилма, һәтта оюңдиму тиллима; һоҗраңдиму байларни тиллима; чүнки асмандики бир қуш авазиңни таритиду, бир қанат егиси бу ишни аян қилиду.

Não amaldiçoe o rei, não, não em seus pensamentos; e não amaldiçoe os ricos em seu quarto, para um pássaro do céu pode carregar sua voz, e aquilo que tem asas pode contar o assunto.