Қанун шәрһи 5

1 Шуниң билән Муса пүткүл Исраилни чақирип уларға мундақ деди: — «И Исраил, мән бүгүн қулақлириңларға аңлитиватқан бу бәлгүлимиләргә һәм һөкүмләргә қулақ селиңлар, уларни үгиниңлар, уларға әмәл қилишқа көңүл бөлүңлар!

Moisés chamou a todo Israel e disse-lhes: “Ouvi, Israel, os estatutos e as ordenanças que hoje vos falo aos ouvidos, para que as aprendais, e observai para as fazer”.

2 Пәрвәрдигар Худайимиз биз билән Һорәб теғида әһдә түзди.

Yahweh, nosso Deus, fez um pacto conosco em Horeb.

3 Бу әһдини Пәрвәрдигар ата-бовилиримиз билән түзгән әмәс, бәлки биз билән, йәни бүгүнки күндә тирик қалған бизләр билән түзди.

Yahweh não fez este pacto com nossos pais, mas conosco, mesmo nós, que estamos todos aqui vivos hoje”.

4 Тағда от ичидә туруп Пәрвәрдигар силәр билән йүз туранә сөзләшкән еди

Javé falou com você cara a cara na montanha fora do meio do incêndio,

5 (шу чағда силәргә Пәрвәрдигарниң сөз-каламини җакалаш үчүн мән силәр вә Пәрвәрдигарниң оттурисида турған едим; силәр отниң алдида қорқуп, таққа чиқишни халимидиңлар).

(eu estava entre Javé e você naquela época, para lhe mostrar a palavra de Javé; pois você estava com medo por causa do incêndio, e não subiu à montanha) dizendo,

6 У мундақ деди: — «Мән сени Мисир зиминидин, йәни «қуллуқ макани»дин чиқарған Пәрвәрдигариң Худадурмән.

“Eu sou Yahweh, vosso Deus, que vos tirei da terra do Egito, da casa da servidão”.

7 Сениң Мәндин башқа һеч қандақ илаһиң болмайду.

“Vocês não terão outros deuses diante de mim.

8 Сән өзүң үчүн мәйли жуқуридики асманда болсун, мәйли төвәндики зиминда болсун, яки йәр астидики суларда болсун, һәр қандақ нәрсиниң қияпитидики һеч қандақ ойма шәкилни ясима;

“Você não deve fazer uma imagem esculpida para si mesmo - qualquer semelhança do que está no céu acima, ou do que está na terra abaixo, ou do que está nas águas abaixo da terra.

9 Сән бундақ нәрсиләргә баш урма яки уларниң қуллуғиға кирмә. Чүнки Мәнки Пәрвәрдигар Худайиң вапасизлиққа һәсәт қилғучи Худадурмән. Мәндин нәпрәтләнгәнләрниң қәбиһликлирини өзлиригә, оғуллириға, һәтта нәврә-чәврилиригичә чүшүримән.

Não te curvarás diante deles, nem os servirás, pois eu, Yahweh teu Deus, sou um Deus ciumento, visitando a iniqüidade dos pais sobre os filhos e sobre a terceira e quarta geração daqueles que me odeiam

10 Амма Мени сөйидиған вә әмирлиримни тутидиғанларға миң әвладиғичә өзгәрмәс меһриванлиқ көрситимән.

e demonstrando bondade amorosa para com milhares daqueles que me amam e guardam meus mandamentos.

11 Пәрвәрдигар Худайиңниң намини қалаймиқан тилға алма; чүнки кимдәким намини қалаймиқан тилға алса, Пәрвәрдигар уни гунакар һесаплимай қалмайду.

“Você não usará indevidamente o nome de Javé, seu Deus; pois Javé não o considerará sem culpa quem usar indevidamente seu nome.

12 Пәрвәрдигар Худайиң саңа әмир қилғандәк шабат күнини муқәддәс дәп билип тут, униңға әмәл қил.

“Observe o dia de sábado, para mantê-lo santo, como Yahweh seu Deus lhe ordenou.

13 Алтә күн ишләп барлиқ ишлириңни түгәткин;

Você trabalhará seis dias e fará todo o seu trabalho;

14 лекин йәттинчи күни Пәрвәрдигар Худайиңға аталған шабат күнидур. Сән шу күни һеч қандақ иш қилмайсән; мәйли сән яки оғлуң болсун, мәйли қизиң, мәйли қулуң, мәйли дедигиң, мәйли буқаң, мәйли ешигиң, мәйли һәр қандақ башқа улиғиң, яки сән билән бир йәрдә туруватқан мусапир болсун, һеч қандақ иш қилмисун; шуниң билән қулуң вә дедигиң сәндәк арам алалайду.

mas o sétimo dia é um sábado para Javé seu Deus, no qual você não fará nenhum trabalho - nem você, nem seu filho, nem sua filha, nem seu servo macho, nem sua serva fêmea, nem seu boi, nem seu burro, nem qualquer um de seus animais, nem seu estranho que está dentro de suas portas; para que seu servo macho e sua serva fêmea possam descansar tão bem quanto você.

15 Сән өзүңниң әслидә Мисир зиминида қул болғанлиғиңни, Пәрвәрдигар Худайиң күчлүк қоли вә узатқан билиги билән сени шу йәрдин чиқарғанлиғини есиңдә тут; шу сәвәптин Пәрвәрдигар Худайиң саңа шабат күнини тутушни әмир қилған.

Você deve se lembrar que você foi um servo na terra do Egito, e Javé seu Deus o tirou de lá por uma mão poderosa e por um braço estendido. Portanto, Javé, vosso Deus, ordenou-vos que guardásseis o sábado.

16 Пәрвәрдигар Худайиң саңа әмир қилғандәк ата-анаңни һөрмәт қил. Шундақ қилсаң Пәрвәрдигар Худайиң саңа ата қилмақчи болған зиминда узун өмүр көрисән, һалиң яхши болиду.

“Honre seu pai e sua mãe, como Javé seu Deus lhe ordenou, para que seus dias sejam longos e para que possam ir bem com você na terra que Javé seu Deus lhe dá.

17 Қатиллиқ қилма.

“Você não deve assassinar.

18 Һәм зина қилма.

“Você não deve cometer adultério.

19 Һәм оғрилиқ қилма.

“Você não deve roubar.

20 Һәм хошнаң тоғрилиқ ялған гувалиқ бәрмә.

“Você não prestará falso testemunho contra seu próximo.

21 Һәм хошнаңниң аялини тама қилма вә нә униң өйи, униң етизи, униң қули, нә униң дедиги, нә униң калиси, нә униң ешигигә яки хошнаңниң һәр қандақ башқа нәрсисигә көз қириңни салма».

“Você não cobiçará a esposa de seu vizinho. Nem desejará a casa de seu vizinho, seu campo, ou seu criado, ou sua criada, seu boi, ou seu burro, ou qualquer coisa que seja de seu vizinho”.

22 — бу сөзләрни Пәрвәрдигар тағда, от, булут вә сүрлүк қараңғулуқ ичидин күчлүк авази билән силәрниң пүткүл җамаитиңларға ейтқан вә уларға Цеч башқа [сөзләрни] қошмиған; у уларни икки таш тахтайға пүтүп маңа тапшурди.

Yahweh pronunciou estas palavras a toda a sua assembléia na montanha, do meio do fogo, da nuvem e da escuridão espessa, com uma grande voz. Ele não acrescentou mais nada. Ele as escreveu em duas tábuas de pedra, e as deu a mim.

23 Вә шундақ болдики, қараңғулуқтин чиққан авазни аңлиғиниңларда вә отлуқ тағ көйгинидә силәр, йәни қәбилә башлиқлириңлар вә ақсақаллириңлар йенимға келип: —

Quando ouvistes a voz do meio da escuridão, enquanto a montanha ardia de fogo, chegastes perto de mim, mesmo todos os chefes de vossas tribos, e vossos anciãos;

24 «Мана, Пәрвәрдигар Худайимиз өз шан-шәриви вә улуқлуғини аян қилди вә биз униң авазини от оттурисидин аңлидуқ, шуниң билән биз бүгүнки күндә Худа инсанлар билән сөзләшкән болсиму, уларниң тирик қалғанлиғини көрдуқ.

e dissestes: “Eis que Javé nosso Deus nos mostrou sua glória e sua grandeza, e nós ouvimos sua voz do meio do fogo”. Vimos hoje que Deus fala com o homem, e ele vive.

25 Әнди биз җенимизға тәвәккүл қилишимизниң немә һаҗити? Чүнки мошу дәһшәтлик от бизни жутуветиду. Әгәр биз Пәрвәрдигар Худайимизниң авазини аңлавәрсәк өлүп кетимиз.

Agora, portanto, por que devemos morrer? Porque este grande fogo nos consumirá. Se ouvirmos mais a voz de Yahweh, nosso Deus, então morreremos.

26 Чүнки әт егилиридин һаят егиси Худаниң отниң оттурисидин сөзлигән авазини аңлап, биздәк тирик туруватқанлардин ким бар?

Pois quem, de toda a carne, ouviu a voz do Deus vivo falando do meio do fogo, como nós, e viveu?

27 Сән өзүң Пәрвәрдигар Худайимизға йеқинлишип, униң сөзлигәнлириниң һәммисини аңлиғин; андин Пәрвәрдигар Худайимиз саңа сөзлигәнлириниң һәммисини бизгә ейтип берисән; шуниң билән биз уни аңлап әмәл қилимиз» — дедиңлар.

Aproxime-se, e ouça tudo o que Javé nosso Deus dirá, e nos diga tudo o que Javé nosso Deus lhe diz; e nós o ouviremos, e o faremos”.

28 Пәрвәрдигар силәрниң бу маңа ейтқан сөзлириңларни аңлап маңа: «Бу хәлиқниң саңа ейтқан сөзлирини аңлидим; уларниң барлиқ ейтқан сөзлири дурустур.

Javé ouviu a voz de suas palavras quando você falou comigo; e Javé me disse: “Eu ouvi a voz das palavras deste povo que eles lhe falaram. Eles disseram bem tudo o que falaram”.

29 Кашки уларда Мәндин қорқуп, әмирлиримни изчил тутидиған бир қәлб болсиди, уларниң һали вә балилириңниң һали мәңгүгә яхши болатти!

Oh, que houvesse tal coração neles que eles me temessem e guardassem sempre todos os meus mandamentos, para que pudesse estar bem com eles e com seus filhos para sempre!

30 Сән берип уларға: «Чедириңларға қайтиңлар» — дегин.

“Vá dizer-lhes: 'Voltem para suas tendas'.

31 Сән болсаң йенимда турғин; Мән сениң уларға үгитишиң керәк болған әмирләр, бәлгүлимиләр вә һөкүмләрниң һәммисини саңа ейтип беримән; шуниң билән улар Мән уларға тәвәлик қилип беридиған зиминда туруп буларға әмәл қилидиған болиду.

Mas quanto a você, fique aqui ao meu lado, e eu lhe direi todos os mandamentos, e os estatutos, e as ordenanças, que você lhes ensinará, para que os façam na terra que eu lhes dou para possuir”.

32 Әнди Пәрвәрдигар Худайиңлар силәргә әмир қилғандәк қилишқа көңүл бөлүңлар; униңдин оң вә солға таймаңлар!

Portanto, você deve observar para fazer como Yahweh seu Deus lhe ordenou. Não vos desviareis para a direita nem para a esquerda.

33 Пәрвәрдигар Худайиңлар силәргә әмир қилған барлиқ йоллирида меңиңлар; шундақ қилсаңлар һаятлиқ тепип, һалиңлар яхши болиду вә силәр егидарчилиқ қилидиған зиминда туруп күнлириңлар узун болиду».

Você caminhará em todo o caminho que Iavé seu Deus lhe ordenou, para que viva e esteja bem consigo, e para que prolongue seus dias na terra que você possuirá.