Қанун шәрһи 31

1 Андин Муса берип һәммә Исраилға сөз қилди;

And he went Moses and he spoke the words these to all Israel.

2 у мундақ деди: «Мән бүгүн бир йүз жигирмә яшқа кирдим; әнди силәргә сәрдар яки башлиғучи болалмаймән. Пәрвәрдигар маңа: Сән бу Иордан дәриясидин өтмәйсән, дегән еди.

And he said to them [am] a son of one hundred and twenty year[s] I this day not I am able still to go out and to come and Yahweh he has said to me not you will pass over the Jordan this.

3 Лекин Пәрвәрдигар Худайиңлар Өзи силәрни йетәкләп [дәриядин] өтүп, бу әлләрни алдиңларда вәйран қилиду; шуниң билән уларниң мал-мүлкини егиләйсиләр; Пәрвәрдигарниң ейтқинидәк, Йәшуа силәрниң алдиңларда башлап [дәриядин] өтиду.

Yahweh God your he - [is] about to pass over before you he he will destroy the nations these from to before you and you will dispossess them Joshua he [is] about to pass over before you just as he spoke Yahweh.

4 Пәрвәрдигар Сиһон билән Ог дегән икки Аморий падишаси вә уларниң зиминини һалак қилғандәк, у бу әлләргиму шундақ қилиду.

And he will do Yahweh to them just as he did to Sihon and to Og [the] kings of the Amorite[s] and to land their whom he destroyed them.

5 Амма Пәрвәрдигар уларни қолуңларға тапшурғинида, мән силәргә тапилиған пүткүл әмир бойичә уларға муамилә қилисиләр.

And he will deliver up them Yahweh before you and you will do to them according to all the commandment which I have commanded you.

6 Җүръәтлик вә қәйсәр болуңлар, уларниң алдида титримәңлар, улардин һеч қорқмаңлар; чүнки силәр билән биргә барғучи Пәрвәрдигар Худайиңлар Өзидур; У силәрдин ваз кәчмәйду, силәрни һәргиз ташливәтмәйду!».

Be strong and be bold may not you be afraid and may not you be terrified of them for - Yahweh God your he [is] the [one who] goes with you not he will abandon you and not he will forsake you.

7 Андин Муса Йәшуани чақирип пүткүл Исраилниң көз алдида униңға сөз қилип: «Сән җүръәтлик вә қәйсәр болғин; чүнки бу хәлиқ Пәрвәрдигар уларниң ата-бовилириға қәсәм қилип беришкә вәдә қилған зиминға киргәндә сән улар билән биллә беришиң керәк; сән уларға уни егилитип мирас қилдурисән.

And he summoned Moses Joshua and he said to him to [the] eyes of all Israel be strong and be bold for you you will go with the people this into the land which he swore Yahweh to ancestors their to give to them and you you will give as an inheritance it them.

8 Мана, сениң алдиңда маңғучи Пәрвәрдигар Өзидур; У сән билән биллә болуп сәндин ваз кәчмәйду, сени һәргиз ташливәтмәйду! Сән қорқмиғин, паракәндә болма!» — деди.

And Yahweh he - [is] the [one who] goes before you he he will be with you not he will abandon you and not he will forsake you not you must be afraid and not you must be dismayed.

9 Муса бу қанунни йезип болуп, уни Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини көтиридиған Лавийниң әвлади болған каһинлар билән Исраилниң барлиқ ақсақаллириға тапшуруп бәрди.

And he wrote down Moses the law this and he gave it to the priests [the] sons of Levi who carry [the] ark of [the] covenant of Yahweh and to all [the] elders of Israel.

10 Муса уларға мундақ буйруди: — «Һәр йәттә жилниң ахирқи жилида, йәни азатлиқ жили дәп бекитилгән вақитта, «кәпиләр һейти» башланғанда,

And he commanded Moses them saying from [the] end of - seven years at [the] appointed time of [the] year of the remission at [the] festival of the booths.

11 Исраилниң һәммиси келип Пәрвәрдигар Худайиңниң һозурида җәм болуш үчүн у таллайдиған җайға жиғилғанда, уни аңлисун дәп пүткүл Исраилниң алдида бу қанунни оқуп берисән.

When comes all Israel to appear with [the] presence of Yahweh God your in the place which he will choose you will read aloud the law this before all Israel in ears their.

12 Шуниң үчүн [шу чағда] барлиқ хәлиқни, әр болсун, аял болсун, бала болсун, қовуқлириңниң ичидә туруватқан мусапир болсун, уларниң һәммиси аңлап, үгинип, Пәрвәрдигар Худайиңлардин қорқуп, бу қанунниң барлиқ сөзлирини тутуп униңға әмәл қилсун, дәп уларни жиққин.

Assemble the people the men and the women and the little one[s] and sojourner your who [is] in gates your so that they may hear and so that they may learn and they will fear Yahweh God your and they will take care to do all [the] words of the law this.

13 Шундақ болса, уларниң бу қанунни тонумиған балилириму уни аңлап үгинип, силәр егиләшкә Иордан дәриясидин өтүп баридиған зиминда яшиған барлиқ күнлиридә Пәрвәрдигар Худайиңлардин қорқидиған болиду».

And children their who not they have known they will hear and they will learn to fear Yahweh God your all the days which you [will be] alive on the land where you [are] about to pass over the Jordan there towards to take possession of it.

14 Андин Пәрвәрдигар Мусаға сөз қилип: «Мана сениң өлидиған вақтиң йеқинлишип қалди. Әнди Йәшуани чақирғин, иккиңлар җамаәт чедириға берип шу йәрдә һазир болуңлар. Мән униңға вәзипә тапшуримән» деди. Шуниң билән Муса билән Йәшуа иккиси берип, җамаәт чедирида һазир болди.

And he said Yahweh to Moses here! they have drawn near days your to die summon Joshua and present yourselves at [the] tent of meeting so I may commission him and he went Moses and Joshua and they presented themselves at [the] tent of meeting.

15 Пәрвәрдигар булут түврүгиниң ичидә көрүнди; булут түврүги чедирниң дәрвазисиниң үстидә тохтиди.

And he appeared Yahweh at the tent in a pillar of cloud and it stood [the] pillar of cloud over [the] entrance of the tent.

16 Пәрвәрдигар Мусаға мундақ деди: «Мана, сән ата-бовилириңниң қешида ухлаш алдида турисән; андин бу хәлиқ қозғилип, баридиған зиминдики ят илаһларға әгишип бузуқчилиқ қилип, Мени ташлап, Мән улар билән бағлиған әһдини бузиду.

And he said Yahweh to Moses here you [are] about to lie down with ancestors your and it will arise the people this and it will act as a prostitute - after - [the] gods of foreignness of the land where it [is] about to go there towards in midst its and it will forsake me and it will break covenant my which I made with it.

17 Шу вақитта Мениң ғәзивим уларға тутишип, Мән уларниму ташлап, улардин йүзүмни йошуримән. Улар жутуветилиду, көп балаю-апәт вә күлпәтләр бешиға чүшиду вә улар шу вақитта: «Шүбһисизки, Худайимиз аримизда болмиғини үчүн, бу балалар бешимизға чүшти» — дәйду.

And it will burn anger my on it on the day that and I will forsake them and I will hide face my from them and it will be for devouring and they will come upon it calamities many and troubles and it will say on the day that ¿ not on for not God my [is] in midst my have they come upon me the calamities these.

18 Лекин Мән уларниң башқа илаһларға майил болуп әгишип, қилған һәммә рәзилликлири үчүн шу күни йүзүмни пүтүнләй йошуримән.

And I certainly I will hide face my on the day that on all the evil which it has done for it has turned to gods other.

19 Әнди силәр өзүңлар үчүн бу ғәзәлни пүтүп, уни Исраилларға үгитиңлар; бу ғәзәлниң кейин Исраилларниң әйивигә Мән үчүн гувачи болуши үчүн уни уларниң ағзиға салғин.

And therefore write down for yourselves the song this and teach it [the] people of Israel put it in mouth their so that it may become for me the song this a witness on [the] people of Israel.

20 Чүнки Мән уларни Мән ата-бовилириға қәсәм билән вәдә қилған, сүт билән һәсәл еқип туридиған жутқа киргүзимән; андин улар йәп тоюп, сәмригәндә башқа илаһларға әгишип, уларниң қуллуғиға кириду вә Мени көзгә илмай әһдәмни бузиду.

If I will bring it into the land - which I swore to ancestors its flowing of milk and honey and it will eat and it will be satisfied and it will grow fat and it will turn to gods other and they will serve them and they will spurn me and it will break covenant my.

21 Амма шундақ болидуки, көп балаю-апәтләр билән күлпәтләр уларниң бешиға чүшкинидә, бу ғәзәл уларни әйипләп гува бериду; чүнки бу ғәзәл уларниң әвлатлириниң ағзида унтулмайду. Чүнки Мән уларни уларға қәсәм билән вәдә қилған зиминға техи киргүзмәйла уларниң немә хиял қиливатқинини убдан билимән».

And it will be that they will come upon it calamities many and troubles and it will testify the song this before it to a witness for not it will be forgotten from [the] mouth of offspring its for I know intention its which it [is] making this day before I will bring it into the land which I swore.

22 Шуларни дәп, Муса шу күни бу ғәзәлни йезип, Исраилларға үгәтти.

And he wrote down Moses the song this on the day that and he taught it [the] people of Israel.

23 Андин [Пәрвәрдигар] Нунниң оғли Йәшуаға: «Җүръәтлик вә қәйсәр болғин, чүнки сән Мән Исраилларға қәсәм билән вәдә қилған зиминға уларни башлап кирисән вә Мән сән билән биллә болимән» дәп әмир қилди.

And he commissioned Joshua [the] son of Nun and he said be strong and be bold for you you will bring [the] people of Israel into the land which I swore to them and I I will be with you.

24 Муса бу қанунниң сөзлирини бир китапқа пүтүнләй йезип болғандин кейин

And it was - when finished Moses to write down [the] words of the law this on a book until were complete they.

25 у Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини көтирип маңған Лавийларға буйруп мундақ деди:

And he commanded Moses the Levites [who] carry [the] ark of [the] covenant of Yahweh saying.

26 — Бу қанун китавини силәрниң әйивиңләргә гувачи болуп туруши үчүн Пәрвәрдигар Худайиңларниң әһдә сандуғиниң йениға қоюңлар.

Take [the] book of the law this and you will put it from [the] side of [the] ark of [the] covenant of Yahweh God your and it will become there on you a witness.

27 Чүнки мән силәрниң асий вә бойнуңлар қаттиқ екәнлигиңларни билимән. Мана, мән техи араңларда тирик турсам Пәрвәрдигарға асийлиқ қилип кәлдиңлар; өлүмүмдин кейин силәр техиму шундақ қилисиләр!

For I I know rebellion your and neck your stiff here! when still I [am] alive with you this day rebellious you have been with Yahweh and indeed? for after death my.

28 Мән уларниң қулақлириға бу сөзләрниң һәммисини аңлитишим үчүн, шундақла йәр билән асманни уларниң әйивигә гувачи болушқа чақиришим үчүн әнди мениң алдимға қәбилилириңларниң һәммә ақсақаллири вә әмәлдарлирини жиғиңлар.

Assemble to me all [the] elders of tribes your and officials your and let me speak in ears their the words these so I may call as witnesses against them the heavens and the earth.

29 Чүнки өлүмүмдин кейин силәрниң түптин бузулуп, мән силәргә әмир қилған йолдин чәтнәп кетидиғиниңларни билимән. Шуниң билән күнләрниң ахирида күлпәтләр бешиңларға чүшиду; чүнки силәр Пәрвәрдигарниң нәзиридә рәзил болғанни қилип, қоллириңларниң ишлири билән униң ғәзивини қозғайсиләр».

For I know after death my that certainly you will act corruptly! and you will turn aside from the way which I have commanded you and it will happen to you evil at [the] end of the days for you will do the evil in [the] eyes of Yahweh to provoke to anger him by [the] work of hands your.

30 Андин Муса Исраилларниң пүткүл җамаити алдида бу ғәзәлниң текстини баштин-ахирғичә оқуп бәрди: —

And he spoke Moses in [the] ears of all [the] assembly of Israel [the] words of the song this until were complete they.