Приповісті 17

1 Ліпший черствий кусок зо споко́єм, ніж дім, повний у́чти м'ясної зо сваркою.

Pli bona estas seka peco da pano, sed kun trankvileco, Ol domo plena de viando, kun malpaco.

2 Раб розумний панує над сином безпутнім, і серед братів він поділить спа́док.

Saĝa sklavo regos super filo hontinda, Kaj dividos heredon kune kun fratoj.

3 Для срі́бла — топи́льна посу́дина, а го́рно — для золота, Господь же серця випробо́вує.

Fandujo estas por arĝento, kaj forno por oro; Sed la korojn esploras la Eternulo.

4 Лиходій слухається уст безбожних, слухає неправдомо́в язика лиході́йного.

Malbonfaranto obeas malbonajn buŝojn; Malveremulo atentas malpian langon.

5 Хто сміється з убогого, той ображає свого Творця, хто радіє з нещастя, — не буде такий без вини.

Kiu mokas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno.

6 Корона для ста́рших — ону́ки, а пишно́та дітей — їхні батьки́.

Nepoj estas krono por maljunuloj; Kaj gloro por infanoj estas iliaj gepatroj.

7 Не присто́йна безумному мова поважна, а тим більше шляхе́тному — мова брехли́ва.

Al malsaĝulo ne konvenas alta parolado, Kaj ankoraŭ malpli al nobelo mensogado.

8 Хабар в о́чах його власника́ — самоцві́т: до всьо́го, до чого пове́рнеться, буде щасти́ти йому́.

Donaco estas juvelo en la okuloj de sia mastro; Kien ajn li sin turnos, li sukcesos.

9 Хто шукає любови — провину ховає, хто ж про неї повто́рює, розго́нює дру́зів.

Kiu kovras kulpon, tiu serĉas amikecon; Sed kiu reparolas pri la afero, tiu disigas amikojn.

10 На розумного більше впливає одне остере́ження, як на глупака́ сто ударів.

Pli efikas riproĉo ĉe saĝulo, Ol cent batoj ĉe malsaĝulo.

11 Злий шукає лише неслухня́ности, та вісник жорстокий на нього пошлеться.

Malbonulo serĉas nur ribelon; Sed terura sendato estos sendita kontraŭ lin.

12 Ліпше спітка́ти обезді́тнену ведмедицю, що кидається на люди́ну, аніж нерозумного в глупо́ті його.

Pli bone estas renkonti ursinon, al kiu estas rabitaj ĝiaj infanoj, Ol malsaĝulon kun lia malsaĝeco.

13 Хто відплачує злом за добро, — не відступить лихе з його дому.

Kiu redonas malbonon por bono, El ties domo ne malaperos malbono.

14 Почин сварки — то про́рив води, тому перед ви́бухом сварки покинь ти її!

La komenco de malpaco estas kiel liberigo de akvo; Antaŭ ol ĝi tro vastiĝis, forlasu la malpacon.

15 Хто оправдує несправедливого, і хто засуджує праведного, — оби́два вони Господе́ві оги́дні.

Kiu pravigas malvirtulon, kaj kiu malpravigas virtulon, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.

16 На́що ті гроші в руці нерозумного, щоб мудрість купити, як мо́зку нема?

Por kio servas mono en la mano de malsaĝulo? Ĉu por aĉeti saĝon, kiam li prudenton ne havas?

17 Правдивий друг любить за всякого ча́су, в недолі ж він робиться братом.

En ĉiu tempo amiko amas, Kaj li fariĝas frato en mizero.

18 Люди́на, позба́влена розуму, ру́читься, — пору́ку дає за друга свого.

Homo malsaĝa donas manon en manon, Kaj garantias por sia proksimulo.

19 Хто сварку кохає, той любить гріх; хто ж підвищує уста свої, той шукає нещастя.

Kiu amas malpacon, tiu amas pekon; Kiu tro alte levas sian pordon, tiu serĉas pereon.

20 Люди́на лукавого серця не зна́йде добра, хто ж лука́вить своїм язико́м, упаде в зло.

Malica koro ne trovos bonon; Kaj kiu havas neĝustan langon, tiu enfalos en malfeliĉon.

21 Хто родить безумного, родить на смуток собі, і не поті́шиться батько безглуздого.

Kiu naskas malsaĝulon, tiu havas ĉagrenon; Kaj patro de malprudentulo ne havos ĝojon.

22 Серце радісне добре лікує, а пригно́блений дух сушить ко́сті.

Ĝoja koro estas saniga; Kaj malĝoja spirito sekigas la ostojn.

23 Безбожний таємно бере хабара́, щоб зігнути путі правосу́ддя.

Kaŝitajn donacojn akceptas malvirtulo, Por deklini la vojon de la justeco.

24 З обличчям розумного — мудрість, а очі глупця́ — аж на кінці землі.

Antaŭ la vizaĝo de prudentulo estas saĝo; Sed la okuloj de malsaĝulo estas en la fino de la tero.

25 Нерозумний син — смуток для батька, для своєї ж родительки — гі́ркість.

Filo malsaĝa estas ĉagreno por sia patro, Kaj malĝojo por sia patrino.

26 Не добре карати справедливого, бити шляхе́тних за щирість!

Ne estas bone suferigi virtulon, Nek bati noblulon, kiu agas juste.

27 Хто слова́ свої стримує, той знає пізна́ння, і холоднокро́вний — розумна люди́на.

Kiu ŝparas siajn vortojn, tiu estas prudenta; Kaj trankvilanimulo estas homo saĝa.

28 І глупа́к, як мовчить, уважається мудрим, а як у́ста свої закриває — розумним.

Eĉ malsaĝulo, se li silentas, estas rigardata kiel saĝulo; Kaj kiel prudentulo, se li tenas fermita sian buŝon.