< Mmɛbusɛm 14 >

1 Ɔbaa nyansafoɔ si ne dan, nanso ɔbaa kwasea de nʼankasa ne nsa dwiri ne deɛ gu fam.
Toda a mulher sabia edifica a sua casa: mas a tola a derriba com as suas mãos.
2 Deɛ ne nanteɛ tene no suro Awurade, na deɛ nʼakwan kyea no bu no animtiaa.
O que anda na sua sinceridade teme ao Senhor, mas o que se desvia de seus caminhos o despreza.
3 Ɔkwasea kasa ma wɔbɔ nʼakyi abaa, nanso anyansafoɔ ano bɔ wɔn ho ban.
Na boca do tolo está a vara da soberba, mas os lábios dos sábios os conservam.
4 Baabi a anantwie nni no, adididaka no mu da mpan, na ɔnantwie ahoɔden mu na nnɔbaeɛ pii firi ba.
Não havendo bois, a mangedoura está limpa, mas pela força do boi há abundância de colheitas.
5 Ɔdanseni nokwafoɔ rennaadaa, ɔdansekurumni hwie atorɔ gu hɔ.
A testemunha verdadeira não mentirá, mas a testemunha falsa se desboca em mentiras.
6 Ɔfɛdifoɔ hwehwɛ nyansa nanso ɔnnya, nanso wɔn a wɔwɔ nhunumu nya nimdeɛ ntɛm.
O escarnecedor busca sabedoria, e nenhuma acha, mas para o prudente o conhecimento é fácil.
7 Twe wo ho firi ɔkwasea ho, ɛfiri sɛ, worennya nimdeɛ mfiri nʼano.
Vai-te de diante do homem insensato, porque nele não divisarás os lábios do conhecimento.
8 Anitefoɔ nyansa ne sɛ wɔbɛdwene wɔn akwan ho, na nkwaseafoɔ agyimisɛm yɛ nnaadaa.
A sabedoria do prudente é entender o seu caminho, mas a estultícia dos tolos é engano.
9 Nkwaseafoɔ de bɔne ho adwensakyera di fɛ, na wɔn a wɔtene mu na anisɔ wɔ.
Os loucos zombam do pecado, mas entre os retos há benevolência.
10 Akoma biara nim ɔyea ɛwɔ ne mu, na obi foforɔ rentumi ne no nkyɛ nʼanigyeɛ.
O coração conhece a sua própria amargura, e o estranho não se entremeterá na sua alegria.
11 Wɔbɛsɛe mumuyɛfoɔ efie, nanso teefoɔ ntomadan bɛyɛ frɔmm.
A casa dos ímpios se desfará, mas a tenda dos retos florescerá.
12 Ɛkwan bi wɔ hɔ a ɛyɛ wɔ onipa ani so, nanso ɛkɔwie owuo mu.
Há caminho que ao homem parece direito, mas o fim dele são os caminhos da morte.
13 Ɔsereɛ mu mpo, akoma tumi di yea, na anigyeɛ tumi wie awerɛhoɔ.
Até no riso terá dor o coração, e o fim da alegria é tristeza.
14 Akyirisanfoɔ bɛnya akatua sɛdeɛ wɔn akwan teɛ, na onipa pa nso bɛnya ne deɛ.
Dos seus caminhos se fartará o que declina no coração, mas o homem bom se fartará de si mesmo.
15 Atetekwaa gye biribiara di, nanso ɔnitefoɔ dwene nʼanammɔntuo ho.
O simples dá crédito a cada palavra, mas o prudente atenta para os seus passos.
16 Onyansafoɔ suro Awurade na ɔdwane bɔne, nanso ɔkwasea yɛ asowuiɛ ne basabasa.
O sábio teme, e desvia-se do mal, mas o tolo se encoleriza, e dá-se por seguro.
17 Onipa a ne bo nkyɛre fuo no yɛ nkwaseadeɛ, na deɛ ɔpam apammɔne no, wɔtane no.
O que presto se indigna, fará doidices, e o homem de más imaginações será aborrecido.
18 Ntetekwaafoɔ agyapadeɛ ne gyimie, na wɔde nimdeɛ bɔ anitefoɔ abotire.
Os símplices herdarão a estultícia, mas os prudentes se coroarão de conhecimento.
19 Nnipa bɔnefoɔ bɛkoto nnipa pa anim, na amumuyɛfoɔ akoto ateneneefoɔ apono ano.
Os maus se inclinaram diante dos bons, e os ímpios diante das portas do justo.
20 Ahiafoɔ deɛ, wɔn ayɔnkofoɔ mpo mpɛ wɔn anim ahwɛ, nanso adefoɔ wɔ nnamfonom bebree.
O pobre é aborrecido até do companheiro, porém os amigos dos ricos são muitos.
21 Deɛ ɔbu ne yɔnko animtiaa yɛ bɔne, na nhyira nka deɛ ne yam yɛ ma onnibie.
O que despreza ao seu companheiro peca, mas o que se compadece dos humildes é bem-aventurado.
22 Wɔn a wɔbɔ pɔ bɔne nyera ɛkwan anaa? Nanso wɔn a wɔhyehyɛ deɛ ɛyɛ no nya adɔeɛ ne nokorɛ.
Porventura não erram os que obram o mal? mas beneficência e fidelidade serão para os que obram o bem.
23 Adwumadenyɛ nyinaa de mfasoɔ ba, na kasa hunu deɛ, ɛkɔ ohia mu.
Em todo o trabalho proveito há, mas a palavra dos lábios só encaminha à pobreza.
24 Anyansafoɔ ahonya ne wɔn abotire, na nkwaseafoɔ agyimisɛm so gyimie aba.
A coroa dos sábios é a sua riqueza, a estultícia dos tolos é só estultícia.
25 Ɔdanseni nokwafoɔ gye nkwa, nanso ɔdansekurumni yɛ ɔdaadaafoɔ.
A testemunha verdadeira livra as almas, mas o que se desboca em mentiras é enganador.
26 Deɛ ɔsuro Awurade no wɔ banbɔ a emu yɛ den, na ɛbɛyɛ dwanekɔbea ama ne mma.
No temor do Senhor há firme confiança, e ele será um refúgio para seus filhos.
27 Awurade suro yɛ nkwa asutire, ɛyi onipa firi owuo afidie mu.
O temor do Senhor é uma fonte de vida, para se desviarem dos laços da morte.
28 Ɔman mu nnipa dodoɔ yɛ ɔhene animuonyam, nanso sɛ asomfoɔ nni hɔ a mmapɔmma no sɛe.
Na multidão do povo está a magnificência do rei, mas na falta do povo a perturbação do príncipe.
29 Onipa a ɔwɔ abodwokyerɛ wɔ nteaseɛ a emu dɔ, na deɛ ne bo fu ntɛm no da agyimisɛm adi.
O longânimo é grande em entendimento, mas o que é de espírito impaciente assinala a sua loucura.
30 Akoma mu asomdwoeɛ ma onipadua nkwa, na anibereɛ ma nnompe porɔ.
O coração com saúde é a vida da carne, mas a inveja é a podridão dos ossos.
31 Deɛ ɔhyɛ ahiafoɔ soɔ no bu wɔn Yɛfoɔ animtiaa, nanso deɛ ɔhunu ohiani mmɔbɔ no hyɛ Onyankopɔn animuonyam.
O que oprime ao pobre insulta àquele que o criou, mas o que se compadece do necessitado o honra.
32 Sɛ amanehunu ba a amumuyɛfoɔ hwe ase, nanso owuo mu mpo teneneefoɔ wɔ dwanekɔbea.
Pela sua malícia será lançado fora o ímpio, mas o justo até na sua morte tem confiança.
33 Nyansa te nteaseɛ akoma mu, na nkwaseafoɔ mu mpo, ɔyi ne ho adi.
No coração do prudente repousa a sabedoria, mas o que há no interior dos tolos se conhece.
34 Tenenee pagya ɔman na bɔne yɛ animguaseɛ ma nnipa biara.
A justiça exalta ao povo, mas o pecado é o opróbrio das nações.
35 Ɔhene ani sɔ ɔsomfoɔ nyansani, na ɔsomfoɔ nimguaseni hyɛ no abufuo.
O Rei tem seu contentamento no servo prudente, mas sobre o que envergonha cairá o seu furor.

< Mmɛbusɛm 14 >